BZB nr 20 - Podstawy obywatelskiego nieposłuszeństwa
Agnieszko,
dziękujemy Ci...
Za panowania rządu, który niesprawiedliwie kogoś więzi, miejscem właściwym dla praworządnego człowieka jest więzienie
Henry David Thoreau
Obywatelskie nieposłuszeństwo
1849
Obywatelskie nieposłuszeństwo jest postrzegane jako działanie na rzecz ulepszenia systemu danego państwa przez weryfikowanie poszczególnych, niedoskonałych praw. Każdy człowiek uznający pewne zasady moralne ma prawo odmówić podporządkowania się prawu, które zmusiłoby go do działania niezgodnego z jego własnym sumieniem. Obywatelskie nieposłuszeństwo to forma rozwiązywania konfliktów społecznych, która dobiera metody tak, by uniknąć używania przemocy.
Wolność jednostki jest sprawą nadrzędną, podobnie jak prawa ponadpaństwowe - moralne, naturalne, boskie... Jeżeli jakieś państwo kieruje się prawem ograniczającym wolność poszczególnych obywateli, obywatelskie nieposłuszeństwo stwarza pokojowe metody przeciwdziałania temu, co narusza dobro i komfort psychiczny pojedynczego człowieka. W konsekwencji stosowanie tych metod może nawet prowadzić do osłabienia, a nawet zmiany władzy politycznej. Obywatelskie nieposłuszeństwo według Gandhiego jest kluczem do władzy. Ważna jest w takich działaniach solidarność społeczeństwa, które jest gotowe ponieść karę za swą niesubordynację. Taka konsolidacja i konsekwencja jest w stanie sparaliżować całą machinę ustawodawczą i wykonawczą państwa. Wprawdzie często policja lub wojsko interweniują w przypadku organizowania różnych akcji, niemniej jednak żadna armia ani też inne siły porządkowe nie są w stanie złamać woli całego narodu, który zdecydował się stawiać opór aż do osiągnięcia celu.
Martin Luther King pisał: "jeżeli w jakimś narodzie znajdzie się pięć procent mężczyzn gotowych pójść do więzienia za sprawę, którą cały naród uważa za słuszną, wówczas żadna przeszkoda go już nie powstrzyma".
Elżbieta Borkowska