BZB nr 22 - Hydrobotaniczne oczyszczalnie ścieków
Jak już wcześniej zostało wspomniane pewnym zagrożeniem, które uniemożliwia wykorzystanie rolnicze oczyszczonych ścieków do każdego rodzaju upraw jest możliwa obecność bakterii i wirusów.
Obok flory bakteryjnej, która spełnia ważną rolę w procesie oczyszczania ścieków, znaleźć się w nich mogą również mikroorganizmy chorobotwórcze stanowiące zagrożenie dla człowieka. Wszystkie one pochodzą od "producentów" ścieków a ich skład gatunkowy zależeć będzie od stanu zdrowia korzystających z oczyszczalni.
W przewodzie pokarmowym każdego zdrowego człowieka i zwierząt wyższych znajduję się cała gama różnego rodzaju bakterii, z których najpopularniejszą jest pałeczka okrężnicy - Escherichia coli. Przez całe życie osobnicze człowieka zamieszkuje ona w jelicie grubym i spełnia tam wiele niezbędnych funkcji. Korzystając z resztek pokarmowych syntetyzuje witaminy z grupy B i K oraz wpływa antagonistycznie na obce pod względem ekologicznym drobnoustroje. W przypadkach pogorszenia się zdrowia i zainfekowania organizmu przez mikroorganizmy chorobotwórcze należy liczyć się z możliwością, że w ściekach, które po przejściu przez wszystkie etapy oczyszczania są już czysta wodą, mogą znaleźć się nie tyle formy żywe drobnoustrojów, co ich formy przetrwalnikowe, bardzo odporne na warunki środowiska.
Większość żywych bakterii ginie w osadnikach wstępnych i na poletku roślinnym w wyniku zetknięcia się z osadem czynnym, wytworzonym wokół korzeni roślin. Ponadto korzenie roślin wytwarzają substancje o właściwościach podobnych do antybiotyków. Ryzyko przejścia żywej bakterii przez wszystkie etapy jest więc znikomo małe. Większe zagrożenie stanowią wspomniane wcześniej przetrwalniki. Wiele gatunków bakterii ma zdolność do wytwarzania specjalnych form wyjątkowo odpornych na działanie warunków środowiska takich jak wysokie i niskie temperatury, zasolenie, niekorzystny odczyn itp., które mogą znaleźć się w oczyszczonych ściekach stanowiąc zagrożenie. W niektórych warunkach mogą stwarzać możliwość zakażenia a trzeba pamiętać, że bakterie powodują szereg groźnych chorób takich jak czerwonka, gruźlica cholera, tyfus.
W przypadku wirusów sytuacja wygląda nieco inaczej ze względu na specyfikę tych organizmów. Często przedstawia się wirusy jako organizmy stojące na pograniczu materii nieożywionej i martwej. Te bardzo prymitywne drobnoustroje o rozmiarach wielokrotnie mniejszych od bakterii wykazują cechy żywych organizmów tylko w ciele żywiciela. Poza nim zachowują się jak materia nieożywiona i wiele z nich cechuje podobna odporność na niekorzystne warunki środowiskowe jak przetrwalniki bakterii. Stosunkowo łatwo mogą przejść przez wszystkie etapy oczyszczalni i mogą długo pozostawać tam przy życiu. W przypadku niektórych wirusów czas ten może dochodzić 6 miesięcy. Najbardziej groźnymi chorobami wirusowymi są: choroba Heinego-Mediny, zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych, zapalenie wątroby.
Z powyższych rozważań można jasno widać, że w wodzie która przeszła wszystkie etapy oczyszczania może znaleźć się pewna ilość mikroorganizmów. Może, ale nie musi a ich obecność ściśle związana będzie z stanem zdrowotnym użytkowników oczyszczalni. Z tego też powodu ewentualne wykorzystywanie oczyszczonej wody musi podlegać pewnym ograniczeniom. Woda taka może być wykorzystywana do podlewania drzew owocowych, trawników czy mycia samochodu, ale w żadnym wypadku nie nadaję się do nawadniania upraw pomidorów, ogórków czy spożywania przez człowieka lub zwierzęta. Ostrożność ta podyktowana jest faktem, że wiele bardzo groźnych chorób wywoływanych przez mikroorganizmy dostaje się do organizmu głównie drogą pokarmową. Aby całkowicie pozbyć się drobnoustrojów z ścieków konieczna byłaby dezynfekcja wody. Tą metodą stosuję się jednak tylko w obiektach lecznictwa, gdzie możliwość wystąpienia mikroorganizmów jest szczególnie duża. W warunkach indywidualnych, zanieczyszczenia mikrobiologiczne nie stwarzają zagrożenia tak wielkiego, które wymagałoby odkażania ścieków i przy przestrzeganiu podanych wyżej zasad eksploatacja oczyszczalni roślinnej nie jest niebezpieczna.