BZB nr 23 - Dostęp do informacji - poradnik


V. Dziennikarze

Nie wszyscy w Polsce mają ograniczone prawa w zakresie dostępu do informacji. Na tle innych, bardzo uprzywilejowani są dziennikarze. Jeśli chce się mieć zapewniony w miarę łatwy dostęp do informacji to trzeba zostać dziennikarzem. Wbrew powszechnym opiniom dziennikarzem, w świetle prawa, nie jest osoba która ukończyła odpowiednie studia lecz jest nim "osoba zajmująca się redagowaniem, tworzeniem lub przygotowaniem materiałów prasowych, pozostająca w stosunku pracy z redakcją albo zajmująca się taką działalnością na rzecz i z upoważnienia redakcji" - tak stanowi art. 7, ust. 1, pkt. 5 ustawy z dnia 26 stycznia 1984 roku Prawo prasowe. Tak więc aby być dziennikarzem wystarczy znaleźć redakcję, która wyda upoważnienie do prowadzenia działalności dziennikarskiej. Ponieważ obecnie redakcji jest wiele i ciągle ich przybywa znalezienie takiej redakcji wydaje się być kwestią czasu. W ostateczności zawsze można jeszcze powołać własne czasopismo. Tryb postępowania w takim wypadku oraz stawiane wymagania określa Prawo prasowe.

Organa państwowe, przedsiębiorstwa państwowe i inne państwowe jednostki organizacyjne, a w zakresie działalności społeczno-gospodarczej również organizacje spółdzielcze i osoby prowadzące działalność gospodarczą na własny rachunek są obowiązane do udzielania prasie informacji o swojej działalności. Odmowa udzielenia informacji może nastąpić jedynie ze względu na ochronę tajemnicy państwowej i służbowej oraz innej tajemnicy chronionej ustawą (art. 4 ust. 1 i 2 Prawa prasowego).

W sytuacji gdy dziennikarz spotka się z odmową udostępnienia danej informacji redaktor naczelny ma prawo domagać się wydania odmowy w formie pisemnej i w dodatku w terminie zaledwie trzech dni (art. 4 ust. 3 Prawa prasowego).

Pisemną odmowę udzielenia informacji, redakcja może zaskarżyć, w terminie jednego miesiąca, do Naczelnego Sądu Administracyjnego.

W wypadku oddalenia skargi przez NSA, redakcja ma prawo składać wnioski o wniesienie rewizji nadzwyczajnej, na zasadach omówionych w poprzednim rozdziale.

Jak wynika z przepisów Prawa prasowego, dziennikarze mają zdecydowanie łatwiejszy dostęp do informacji niż pozostali obywatele, mogą szybciej i w prostszy sposób dochodzić swych praw. Dziennikarzem zaś może zostać w zasadzie kto chce.


BZB nr 23 - Dostęp do informacji - poradnik | Spis treści