EKOLOGICZNA REFORMA PODATKOWA

Konferencja Narodów Zjednoczonych na temat środowiska i rozwoju, nazywana często "Szczytem Ziemi", odbyła się w Rio de Janeiro w czerwcu 1992. Była prawdopodobnie największą konferencją, na której tak jasno przedstawiono źródła globalnego kryzysu ekologicznego. "Południe" pragnie możliwości rozwoju w stopniu, który dany jest wysoko rozwiniętym krajom "Północy". Jednak wypracowany przez te ostatnie model rozwoju oparty jest na ogromnym zużyciu surowców i energii - 80 procent zasobów ziemskich zużywanych przez 20 procent ludności świata. Jego powielenie w krajach rozwijających się stawia pod znakiem zapytania przetrwanie rodzaju ludzkiego na globie. Zatem jedynym wyjściem, jakie muszą zaproponować kraje "Północy", jest zmiana modelu rozwoju gospodarczego. Koniecznością w takiej sytuacji staje się rewolucyjny wzrost w produktywności zasobów, którego realizacja może nastąpić dzięki Ekologicznej Reformie Podatkowej (ERP). Większość krajów funkcjonujących w oparciu o gospodarkę rynkową boryka się z dwoma głównymi problemami o wymiarze politycznym, społecznym i gospodarczym: wysokim poziomem bezrobocia i katastrofalnym stanem środowiska. Sytuacja ta w dużej mierze wynika z faktu, że praca ludzka stała się (i wciąż się staje) w tych krajach relatywnie droga, podczas gdy energia, surowce, woda itp. są na tyle tanie, iż "wypierają" człowieka z pracy. Zatem pracodawcy opierającemu się na rachunku kosztów (maksymalizacji zysku), "opłaca się" zastąpić pracownika maszyną, stosowaniem substancji chemicznych, zwiększeniem zużycia energii, surowców mineralnych, co zaś w efekcie prowadzi do potężnych emisji zanieczyszczeń do środowiska. Ekologiczna Reforma Podatkowa jest szansą na równoczesne rozwiązanie tych problemów. Polega ona na zwiększeniu opodatkowania elementów środowiska i produktów z nich powstających równoczesne z ograniczeniem opodatkowania pracy. Dzięki takiemu przesunięciu ciężaru opodatkowania, osiągamy wzrost ceny rynkowej środowiska oraz obniżenie ceny rynkowej siły roboczej. W takiej sytuacji ekonomicznie uzasadnionym działaniem staje się wzrost zatrudnienia pracowników oraz oszczędne gospodarowanie surowcami naturalnymi, energią i innymi elementami środowiska.

W krajach Unii Europejskiej około 50 procent wszystkich podatków jest nałożonych bezpośrednio lub pośrednio na pracowników (głównie w postaci podatków od dochodu i opłat ubezpieczenia społecznego). Natomiast jedynie około 10 procent podatków obciąża surowce naturalne. To obciążenie podatkowe ludzkiej pracy stopniowo wzrastało od poziomu 30 procent w 1960 roku, podczas gdy poziom opodatkowania surowców naturalnych właściwie spadł w tym samym okresie. W wielu krajach podejmowane są jednak próby zmiany niekorzystnej sytuacji poprzez wprowadzanie "zielonych" podatków czyli realizację założeń ERP. W wielu krajach inicjatorem i propagatorem stopniowej realizacji Ekologicznej Reformy Podatkowej są ekologiczne organizacje społeczne. Dla przykładu Greenpeace opublikował w 1994 roku w Niemczech opracowanie wykazujące ekonomiczne i ekologiczne korzyści z realizacji ERP w tym kraju.

Informacja: Dariusz Szwed,
Biuro Lobbingu Ekologicznego

27 maja 1997

Greenpeace konstruuje mierzącego 5 metrów dinozaura zrobionego ze zużytych pojemników na ropę i zardzewiałych części silników motorowych. Dinozaur staje przed budynkiem Rady Unii Europejskiej ds. Energetyki w Brukseli, jako ilustracja hasła "Paliwa kopalne = dinozaury technologiczne". Protest ma miejsce podczas spotkania ministrów z 15 krajów członkowskich dyskutujących na temat korzystania z alternatywnych źródeł energii w Unii. Demonstracja poprzedzona była publikacją raportu Greenpeace'u pokazującego w jaki sposób 15 miliardów dolarów pochodzących z kieszeni europejskiego podatnika co roku wspiera przestarzałe i groźne dla środowiska technologie produkcji i wykorzystania energii. Greenpeace wzywa także Unię Europejską do rozpoczęcia projektu budowy miliona europejskich domów zasilanych energią słoneczną jako części szerszego programu mającego pomóc UE wypełnić własne zobowiązania złożone podczas spotkania w Kioto poświęconego problemowi zmian klimatu.

3 listopada 1997

Tego ranka Greenpeace Austria pokazuje prezydenta Clintona leżącego w łóżku z baryłką ropy naftowej przed bramą ambasady USA w Wiedniu. Według organizacji, ekipa Clintona zamiast poważnie zająć się problemem zmian klimatu promuje wraz z przemysłem naftowym politykę energetyczną prowadzącą do ekologicznej katastrofy. Transparent nad łóżkiem głosił: "Clinton: obudź się. Chroń klimat! Greenpeace".

29 maja 1998

Z Hong Kongu wyrusza druga wyprawa Greenpeace'u do Zachodniej Arktyki w celu zbadania wpływu zmian klimatu na ten obszar oraz zaprotestowania przeciwko eksploatacji ropy naftowej z dna Morza Arktycznego. W wyprawie biorą udział aktywiści Greenpeace'u z Chin, Japonii, Australii, Kanady, Danii, Holandii, Nowej Zelandii, Szwajcarii, Wielkiej Brytanii i USA.

26 czerwca 1998

Przedstawiciele Greenpeace'u biorą udział w otwarciu pierwszego zasilanego energią słoneczną domu w wiosce olimpijskiej w Homebush w Australii. Do chwili rozpoczęcia Olimpiady w 2000 roku gotowe będzie ponad 650 zabudowań zasilanych energią słoneczną. Od roku 1992 Greenpeace współtworzył projekt budowy wioski olimpijskiej, która ma być jednym z najbardziej przyjaznych dla środowiska kompleksów wybudowanych do tej pory na świecie.

29 czerwca 1998

Pięćdziesiąt kobiet noszących sztuczne brzuchy symbolizujące ciążę powitało delegatów uczestniczących w konwencie United Nations Environmental Program w Montrealu. Konferencja poświęcona będzie rozmowom na temat układu dotyczącego długotrwałych organicznych zanieczyszczeń (persistent organic pollutants - POPs) zanieczyszczających pożywienie praktycznie w każdym zakątku świata. Akcja Greenpeace'u podkreślała zagrożenie ze strony POPs dla przyszłych pokoleń. Kobiety uczestniczące w demonstracji zachowały milczenie przez ponad dwie godziny, podczas których delegaci wchodzili do centrum konferencyjnego.

29 sierpnia 1998

Transparent: "Zaprzestać wydobycia ropy w Arktyce" ciągnięty przez helikopter Greenpeace'u powitał Newta Gingricha - Przewodniczącego Izby Reprezentantów amerykańskiego Senatu wizytującego na Alasce instalację do wydobycia ropy naftowej należącą do British Petroleum. BP stał się tego samego roku uczestnikiem skandalu związanego z nielegalnym składowaniem toksycznych odpadów na Alasce, który zakończył się dla firmy milionem dolarów kary.

16 lutego 1999

Sędzia Sądu Najwyższego w Fairbanks zatrzymuje nielegalną budowę dróg dojazdowych do instalacji Northstar należącej do British Petroleum (BP) - pierwszego projektu wydobycia ropy naftowej z dna Morza Arktycznego w pobliżu Alaski. Greenpeace pozywa do sądu Alaskański Departament Zasobów Naturalnych za niesłuszne, zdaniem organizacji, wydanie BP pozwolenia na budowę.

18 marca 1999

Grupa 100 członków wspomagających Greenprace'u w Wielkiej Brytanii i USA kupuje akcje BP Amoco, aby powstrzymać inwestycje firmy w eksploatację ropy naftowej. Grupa Sane BP - ("Zdrowe BP" - akronim utworzony od słów: "Shareholders Against New Oil Exploration" - "Udziałowcy przeciwko Nowemu Wydobyciu Ropy") zamierza wymusić na firmie większe zaangażowanie w rozwój i zastosowanie alternatywnych źródeł energii. W roku 1997 BP wydało około 4,7 miliarda funtów na wydobycie ropy i tylko około 15 milionów funtów na odnawialne źródła energii.

23 marca 1999

W wigilię rocznicy katastrofy "Exxon Valdez" działacze Greenpeace'u dostali się na pokład należącego do BP Amoco tankowca stojącego na redzie w pobliżu Zatoki San Francisco, aby rozwiesić tam transparent "'Exxon' 1989 - BP Amoco 1999. Ręce z dala od arktycznej ropy!"

15 lipca 1999

Sąd w mieście Stavanger w Norwegii postanawia aresztować MV "Sirius" należący do Greenpeace'u, za utrudnianie polowania na wieloryby prowadzonego przez norweskich wielorybników oraz za nieprzestrzeganie poleceń straży przybrzeżnej. W tym samym czasie norweska łódź "Kato", z której oddano trzy strzały do działaczy Greenpeace'u protestujących przeciwko połowom, nadal pozostawała na morzu. Sąd nałożył na organizację w sumie 35 000 dolarów kary, w tym po dwa tysiące dolarów na osoby z łodzi ostrzelanej przez "Kato". Norwegia łamie od 1993 roku postanowienia moratorium na połowy wielorybów ogłoszonego przez Międzynarodową Komisję Wielorybniczą. Greenpeace udowodnił, iż zabite wieloryby w dużej części trafiają z powrotem do morza, a ich mięso zalega magazyny. Coraz mniej Norwegów konsumuje wielorybie mięso, więc wielorybnicy starają się wymusić od rządu zgodę na jego eksport, mimo iż stoi to w sprzeczności z międzynarodowymi zakazami.

21 lipca 1999

"MV Sirius"

Greenpeace kontynuuje swoje działania mające zapobiec zniszczeniu Wielkiej Rafy Koralowej w pobliżu Australii z powodu zmian klimatycznych. Pomimo nieustannej obecności policji, trzem działaczom organizacji udaje się wspiąć na szczyt 60 metrowego komina fabryki należącej do Stuart Oil Shale w prowincji Queensland, zatrzymując tym samym wydobycie ropy. Kilka dni wcześniej w tym samym miejscu aresztowano 14 członków Greenpeace'u protestujących przeciwko eksploatacji łupków roponośnych. Robbie Kelman - kampanier Greenpeace'u stwierdza: "Ropa naftowa zawarta w łupkach bitumicznych powinna zostać w ziemi, jeżeli chcemy uchronić się przed katastrofalnymi zmianami klimatu, a także zachować Wielką Rafę Koralową. Spalanie węgla, ropy i gazu powodujące emisje gazów cieplarnianych zabije rafę w ciągu następnych 30 lat".