Grasshopper nr 2, Wiosna '94
Poniżej przedstawiamy informację o projekcie Rady Regionalnych Grup Ekologicznych, które działają na obszarze województw krośnieńskiego, przemyskiego, rzeszowskiego i tarnobrzeskiego (czyli wschodniej Małopolski). Projekt jest koordynowany przez Regionalny Ośrodek Obsługi Ruchu Ekologicznego i koncentruje się na problemie ochrony dorzecza Sanu.
Zasadnicze cele projektu to: ochrona dzikich ekosystemów polskich rzek, protest przeciwko ich regulacji, określenie najważniejszych źródeł zanieczyszczenia Sanu, ochrona jego dopływów na Ukrainie oraz w rejonie Bieszczadzkiego Parku Narodowego, przedstawienie społecznościom lokalnym możliwości wpływania na stan środowiska naturalnego.
W grudniu 1993 r. wystąpiły na terenie Europy Zachodniej katastrofalne powodzie wskutek wielkiego przyboru rzek, wywołanego obfitymi opadami. Ucierpiały znaczne obszary w Niemczech, we Francji i w krajach Beneluxu. Wszystko wskazuje na to, iż do powodzi na wskazanych obszarach przyczyniła się nadmierna ingerencja człówieka w środowisko.
Regulacja koryt rzecznych, ich wyrównywanie i obetonowanie, likwidacja zakoli i rozlewisk przyniosły efekty całkowicie inne niż oczekiwanie przez grona naukowe. Zniszczono naturalne środowisko roślin i zwierząt, spowodowano wielkie straty finansowe. Złe doświadczenia z Zachodu nie są jednak wykorzystywane przez władze oraz naukowców w Polsce. Dalej pozostaje nierozstrzygnięta kwestia regulacji polskich rzek. Jedynie podjęcie działań protestacyjnych przez społeczeństwo może doprowadzić do zaniechania decyzji rządowych.
Pozostaje także kwestia edukacji ekologicznej ludności zamieszkującej tereny źródliskowe potoków i rzek. Miejsca te pomimo swego ważnego znaczenia dla kondycji środowiska naturalnego są silnie zanieczyszczane przez miejscową ludność,. spuszczającą ścieki prosto do strumieni. Ludność ta zamieszkuje tereny przygraniczne parków, a pomimo to nadmiernie używa detergentów. Ludzie ci dość często nie zdają sobie sprawy z sianego przez siebie wokół zniszczenia. Dochodzi do tak drastycznych przypadków, że nawet potoki stają się miejscem dzikich wysypisk śmieci, wobec których władze gminne są bezsilne.
Sądzimy, iż należałoby pokazać mieszkańcom przygranicznych terenów parku, na przykładzie ich własnych gospodarstw, jakie popełniają błędy i jaki mogą one mieć wpływ na otaczające ich środowisko. Trzeba także zaprezentować nowe alternatywne technologie możliwe do zastosowania w specyfice wiejskiej.
W bieżącym roku odbyły się już trzy spotkania grup ekologicznych z regionu Małopolski Wschodniej, na których ustalono plan działań w kampanii "San dla Wisły". Podczas pierwszego spotkania zainicjowano pracę nad projektami oraz wyczyszczono pobliskie strumienie w Bieszczadach w miejscowości Czarna w dniach 7-9 stycznia 1994r. Ustalono pierwszy zarys projektu oraz zapoczątkowano zbiór materiałów do map zagrożeń środowiska naturalnego. W spotkaniu udział wzięło siedem grup z regionu.
Spotkanie drugie odbyło się w Nisku (woj. tarnobrzeskie) 14-17 stycznia 1994r.. Podsumowano na nim dotychczasową pracę nad projektami oraz ustalono dalszy ich przebieg. Powołano do życia Radę Regionalnych Grup Ekologicznych. W spotkaniu udział wzięło dziewięć grup z regionu.
Trzecie spotkanie grup a zarazem pierwsze Rady Regionalnych Grup Ekologicznych odbyło się w Mielcu 11 marca 1994. Zorganizowano tam konferencję poświęconą sprawie planowanej spalarni w Pustkowie.
Grupy wspólnie z gospodarzem Mieleckim Stowarzyszeniem Ekologicznym "MAWE" przyłączyły się do protestu przeciwko budowie. Ustalono ostateczny zarys projektów oraz rozdzielono pomiędzy grupy zadania. W spotkaniu udział wzięło siedem grup. Pozostałe osiem organizacji zadeklarowało uczestnictwo w projekcie oraz przyjęło na siebie niektóre obowiązki. Z grup zostali wyznaczeni koordynatorzy.
Pierwszym elementem projektu są warsztaty szkoleniowe dla ludzi odpowiedzialnych za projekt w grupach ekologicznych z Regionu. Warsztaty mają na celu zapoznanie ich z obowiązującymi przepisami prawnymi w zakresie dotyczącym projektu oraz mają rozwinąć "nić wzajemnego zaufania" - część integracyjna.
Akcja Letnia rozpocznie się obozem w Bieszczadach, w gminie Czarna 7 lipca 1994r. W miejscowości tej odbyło się już jedno ze spotkań grup podczas których stwierdzono duże zaniedbania urzędu gminy w dziedzinie ochrony środowiska. Obóz ten będzie pełnił funkcję treningową dla uczestników Akcji Letniej oraz w czasie jego trwania sporządzony zostanie raport na temat stanu wód. Raport powstanie w oparciu o badania przeprowadzone przez specjalistę oraz na własnych obserwacjach i rozmowach z miejscową ludnością.
Zostanąwybrane ewentualne miejsca postoju podczas akcji oraz wytyczone trasy rowerzystów włączonych w akcję. Podczas obozu wspólne wraz z Bieszczadzkim Parkiem Narodowym czyszczenie strumieni i potoków degradowanych przez turystów oraz ludność miejscową. Nawiązanie współpracy grup ze Strażą Ochrony Przyrody.
Po tygodniowym obozie nastąpi początek akcji - spływ protestacyjny na pontonach Sanem. Na mapy nanoszone będą zagrożenia środowiska naturalnego, odprowadzenia ścieków. Wspólne z grupami rowerowymi będą oczyszczane miejsca szczególnie zdegradowane, wnoszone też będą protesty u władz gminnych odpowiedzialnych za zachowywanie czystości na terenie gminy.
W większych miejscowościach happeningi ekologiczne, współpraca z lokalnymi mass-mediami w celu przedstawienia społeczeństwu faktycznego stanu przebiegu prac na rzecz ochrony środowiska podejmowanych przez placówki administracji rządowej. Organizowanie wystaw których eksponatami będą zebrane na terenie gminy w rzekach śmieci. Wystawy otwierane będą jednorazowo przed odpowiedzialnymi za stan środowiska urzędami i tam pozostawiane wraz z odpowiednim pismem zwracającym się do urzędu o wywiezienie ich. W miejscu wpływu Sanu do Wisły koniec akcji letniej.
W kampanii San dla Wisły obecnie deklaruje swój udział 13 grup z terenu Małopolski Wschodniej. Każda z grup ma wyznaczone obowiązki:
Głównym koordynatorem odpowiedzialnym za projekt jest Artur Sało z Małopolskiego Stowarzyszenia Ekologicznego Grünland z Krosna.
Do grudnia 1994r. grupy przygotują strategiczny plan obrony rzek w regionie.
W 1995r. grupy włączą się w ogólnopolską kampanię Klubu Gaja "Teraz Wisła", realizowaną równolegle z działaniami dla rzeki San, kampanii przeciwko regulacji Wisły, budowie kaskad wodnych oraz drogi wodnej wschód-zachód. Podczas realizacji tych trzech inwestycji zniszczone zostaną, znajdujące się pod ochroną, gatunki ptaków zamieszkujących charakterystyczne dla Wisły wysepki. Uregulowana Wisła straci zdolność do samooczyszczania się, kaskadyzacja zachwieje równowagę biologiczną rzeki.
Artur Sało
Regionalny Ośrodek Obsługi
Ruchu Ekologicznego
ul. Kazimierza Wielkiego 1
38-400 Krosno
tel. 48-131-22876 (w soboty i niedziele)
nr konta: 333603-3391-132 BDK oddział
Krosno
Fundacja Wspierania Inicjatyw Ekologicznych
ul. Sławkowska 12
31-014 Kraków
tel./fax 48-12-222264, 222147 w. 10
Organizacje, które chciałyby włączyć się w realizację projektu, a w szczególności w Akcję Letnią, są proszone o wypełnienie poniższego zgłoszenia:
Potwierdzam udział mojej grupy w Akcji Letniej w ramach projektu "San dla Wisły".
Reprezentuję .......................................................... która/które jest (postaw "X" w odpowiednim miejscu):
Chcemy pomóc w realizacji projektu poprzez (postaw "X" w odpowiednim miejscu):
Nasze uwagi i propozycje odnośnie projektu: ................................................................................................................................................................. Imię i nazwisko: ..................................................... Adres: ............................................................................... Telefon/fax: ......................................... |
Wypełnioną ankietę należy przesłać Arturowi Sało na jeden z podanych powyżej adresów.