Grasshopper nr 4, Jesień '94
BZT5 -biologiczne zapotrzebowanie tlenu. Jest to pojęcie umowne okreolające ilość tlenu wymaganą do utlenienia związków organicznych. Wskaźnik okreola poorednio stężenie substancji organicznych ulegających biodegradacji (bioutlenieniu). Przekroczenie normy BZT5 oznacza, że woda zawiera nadmiar związków organicznych, co może powodować niedobór tlenu i w konsekwencji śmierć organizmów dla których jest on niezbędny do życia (np. ryb).
ChZT - chemiczne zapotrzebowanie na tlen. Jest to poorednia metoda oznaczania związków organicznych na podstawie ilooci tlenu zużytego w procesie utleniania tych związków na drodze chemicznej. Najbardziej uniwersalnym utleniaczem używanym do oznaczania ChZT jest dwuchromian potasowy. ChZT oznaczone nadmanganianem potasowym okreola się mianem "utlenialnooci".
Obydwa współczynniki wyraża się w mg O2/dm3 (miligramach tlenu w litrze wody).
CHLORKI - aniony najczęociej występujące w wodach naturalnych i ociekach. Mogą pochodzić z gruntu, z pokładów naturalnych soli oraz z zanieczyszczeń ociekami przemysłowymi i wodami kopalnianymi. W zimie stosuje się je do posypywania dróg (ostatnio, na szczęocie, w coraz mniejszym stopniu).
Wchodzą też w skład niektórych nawozów sztucznych i podczas opadów są spłukiwane do rzek. W wyniku przemian metabolicznych u ludzi są wydalane i poprzez kanalizację miejską trafiają do wód powierzchniowych.
Oczyszczanie ocieków praktycznie nie wpływa na ich stężenie, mogą zostać usunięte jedynie poprzez destylację lub odwróconą osmozę.
SIARCZANY - rozpowszechniony składnik wód naturalnych. Siarczany dostają się do nich najczęociej na skutek wymywania skał osadowych oraz wyługiwania z gleby. Źródłem siarczanów w wodach powierzchniowych mogą być ocieki miejskie i przemysłowe np. z fabryk kwasu siarkowego, sztucznego jedwabiu oraz wody kopalniane.
FOSFORANY - źródłem są ocieki miejskie i przemysłowe, a także stosowane w rolnictwie nawozy sztuczne i ocieki rolnicze (np. gnojowica). Fosforany w ociekach pochodzą głównie z proszków do prania (w lepszych proszkach zastępuje się je zeolitami), a także wydalin ludzkich i rozkładu związków organicznych. Fosforany są główną przyczyną eutrofizacji, czyli nadmiernego rozwoju glonów, zakwitów wody. To z kolei jest przyczyną niedoboru tlenu i zagłady zwierząt wodnych (głównie ryb).
Klasy czystooci okreolają jakość badanej wody. Najczystsza jest woda I klasy. Jest zdatna do picia, może być wykorzystywana do hodowli łososia i w przemyole wymagającym wody I klasy czystooci. Woda II klasy nadaje się do hodowli ryb i zwierząt oraz rekreacji, zao woda III klasy dla przemysłu i nawadniania. Woda nie mieszcząca się w żadnej z tych klas nazywana jest pozaklasową i przed użyciem wymaga uzdatnienia.
Poniższa tabela przedstawia wartooci niektórych wskaźników zanieczyszczeń śródlądowych wód powierzchniowych. Dane pochodzą z rozporządzenia Ministra Ochrony Środowiska, Zasobów Naturalnych i Leonictwa z 5. listopada 1991 r. (Dz. U. nr 116, poz. 503).
Tabela do: wskaźników czystości wody