„EKOKONSORCJUM EFEKT” sp. z o.o.

KOMPOSTOWNIA KRAKÓW - PŁASZÓW - TECHNOLOGIA ORAZ OCENA PIERWSZEGO PÓŁROCZA DZIAŁALNOŚCI

„EKOKONSORCJUM EFEKT” sp. z o.o. to wyspecjalizowany podmiot gospodarczy powstały w 1995 r. Jest to spółka zależna od Korporacji Gospodarczej „efekt” S.A.

Podstawowym celem działania „EKOKONSORCJUM EFEKT” sp. z o.o. jest prowadzenie dochodowej działalności proekologicznej. Aktualnie działalność ta koncentruje się na realizacji „Programu Gospodarki Odpadami Komunalnymi w Gminie Kraków”, którego celem jest stworzenie kompleksowego systemu zagospodarowania odpadów.

Budowę kompostowni Kraków-Płaszów rozpoczęliśmy od uzgodnień ze służbami komunalnymi Gminy Kraków dotyczących wyboru najlepszej technologii. W drodze przetargu zorganizowanego przez Wydział Skarbu Miasta Krakowa pozyskaliśmy działkę zlokalizowaną w terenie przeznaczonym na budowę kompostowni - zgodnie z wyżej wymienionym  „Programem Gospodarki Odpadami”.

Budowa kompostowni Kraków-Płaszów finansowana była ze środków własnych, pożyczki z Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej oraz dotacji z Powiatowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej.

Realizacja inwestycji zakończyła się oddaniem obiektu do użytkowania w dniu 25 maja 2000 r. W ten sposób, przy znaczącej pomocy władz Miasta Krakowa, powstała najnowocześniejsza w kraju kompostownia.

Podstawowymi urządzeniami naszej kompostowni są bioreaktory. Bioreaktory po raz pierwszy zastosowano w Niemczech. Bioreaktor niemieckiej firmy Herhoff pracuje w Żywcu w Spółce „Beskid” od 1997 r. Niemiecką technologię  kompostowania w bioreaktorach udoskonaliła austriacka firma M-U-T ze Stockerau, która zaprojektowała i dostarczyła kompletne wyposażenie kompostowni w Krakowie.

Brak negatywnego wpływu omawianej technologii na środowisko potwierdzone jest stosownymi opiniami uprawnionego rzeczoznawcy Ministra OŚZNiL.

Szczególną, ważną zaletą tego systemu kompostowania nazwanego przez twórców metodą KYBERFERM jest fakt, że w procesie produkcyjnym nie powstają odpady.

Uwzględniając fakt, że wyprodukowany przy zastosowaniu tej technologii kompost spełnia wymogi norm europejskich - należy stwierdzić, że posiadamy nowoczesną kompostownię na miarę XXI wieku.

Dostarczone do kompostowni odpady zielone (gałęzie, krzewy, liście, trawa) z obszarów prywatnych, parków, zieleńców, z placów targowych ziemiopłody (warzywa i owoce) oraz odpady organiczne pozyskiwane ze stołówek i zakładów przetwórstwa rolno-spożywczego, poddane są mechanicznemu rozdrobnieniu i homogenizacji. Tak przygotowany wsad przy pomocy ładowarki łyżkowej zostaje podany do bioreaktora (średnio około 50 t).

W bioreaktorach, które stanowią żelbetonowe bunkry o pojemności 120 m3 każdy, odbywa się proces intensywnego kompostowania. Proces ten jest kontrolowany i sterowany poprzez program komputerowy w zakresie nawilżania, napowietrzania i temperatury na każdym etapie rozkładu biologicznego biomasy. Pozwala to na precyzyjne kierowanie procesem produkcyjnym. Dane z pomiarów w/w parametrów procesu kompostowania są archiwizowane w postaci tabel i wykresów. Tak zaawansowana technologia pozwala na uzyskanie doskonałego produktu. Powietrze i odcieki poprocesowe pracują w obiegu zamkniętym a nadmiar powietrza poprocesowego  poddawany jest dwustopniowemu oczyszczaniu w filtrze wodnym i w złożu biofiltra powierzchniowego, co eliminuje obciążenie środowiska. Po okresie (7 dni) intensywnego kompostowania w bioreaktorze, kompost dojrzewa w hali w pryzmach trójkątnych 28 dni. W tym okresie co 7 dni jest przerzucany przy pomocy przerzucarki celem napowietrzania. Następnie po przesianiu trafia w opakowaniach do klientów.

Potwierdzeniem zastosowania wysoko zaawansowanej technologii jest jej produkt - kompost. Doskonały nawóz organiczny, aby kojarzył się zawsze z NAJWYŻSZĄ JAKOŚCIĄ - która jest dewizą Spółki „EKOKONSORCJUM EFEKT” -  nazwaliśmy  EKO-KOMPOSTEM.

EKO-KOMPOST to koncentrat glebotwórczej próchnicy, wytworzony z masy roślinnej. Jest bardzo użyteczny do:

- tworzenia wysoko efektywnych podłoży dla roślin,

- podtrzymywania (zachowania) żyzności gleb,

- przywrócenia urodzajności glebom o różnym stopniu zdegradowania,

- ukształtowania szaty roślinnej na bezglebowych gruntach.

Wzbogaca glebę w próchnicę, która wpływa na trzy ważne części składowe gleby: powietrze, wodę i składniki mineralne. Obecność substancji organicznej w glebie w wysokim stopniu oddziaływuje na jej barwę i nagrzewanie się. Dla wzrostu roślin jest to bardzo ważne. Zawartość i rodzaj próchnicy są czynnikami określającymi warunki życia fauny i flory glebowej. Bezpośrednio odpowiada ona za strukturę gleby a także za gospodarkę wodną i powietrzną. Wszystkie te czynniki są podstawą dla wzrostu roślin. Nawóz ten ma bardzo szerokie zastosowanie i korzystnie wpływa na uprawę roślin okopowych, warzyw, roślin ozdobnych, sadzonek, drzew i krzewów.

Kompost to „ZŁOTO OGRODNIKÓW”, którego stosowanie ułatwia osiągnięcie sukcesu w uprawie roślin.

EKO-KOMPOST został wyprodukowany wyłącznie z odpadów organicznych. Zawiera niezbędne makro i mikroelementy w takich ilościach, że został zakwalifikowany do I klasy normy branżowej BN 88/9103. Spełnia również wymogi norm europejskich. Jest badany i zalecany przez Stację Chemiczno-Rolniczą, Akademię Rolniczą w Krakowie - Katedrę Chemii Rolnej oraz Instytut Uprawy, Nawożenia i Gleboznawstwa w Puławach.

OCENA PIERWSZEGO PÓŁROCZA DZIAŁALNOŚCI

Obok sukcesów, za które bez wątpienia można uznać krótki okres realizacji inwestycji oraz jakość produkowanego  i sprzedawanego już kompostu, w działalności naszej nie brak też problemów. Stan gospodarki odpadami w Krakowie, a w szczególności odpadami organicznymi i zielonymi, jaki zastaliśmy w okresie rozpoczęcia eksploatacji kompostowni (to jest w miesiącu czerwcu 2000 r.), wymaga gruntownych zmian. Na składowiska odpadów w całym kraju wywozi się około 98% odpadów w formie nieprzetworzonej. Kraków niestety nie jest wyjątkiem.

Organiczna frakcja odpadów komunalnych (resztki jedzenia) - z uwagi na brak selektywnej zbiórki w 100% trafia na składowiska odpadów. Odpady zielone częściej wywożone są na dzikie wysypiska, rzadziej na składowiska odpadów. Firmy zajmujące się pielęgnacją zieleni w Krakowie, konkurując ze sobą, oferują coraz niższe ceny za swoje usługi. Często w oferowanych cenach w ogóle nie kalkulują kosztów deponowania odpadów w kompostowni bądź na składowisku. Skutki tego zjawiska są bardzo niebezpieczne. W Krakowie nawet w Śródmieściu, na terenach ogródków działkowych, na peryferiach miasta powstaje olbrzymia ilość dzikich wysypisk. Zresztą odpady organiczne jednakowo obciążają środowisko gnijąc na dzikich wysypiskach czy na składowisku odpadów. Z tą tylko różnicą, że wysypisko w Baryczy odzyskuje ze starszych złóż część toksycznego gazu jakim jest metan.

Od 1 stycznia 2001 r. służby komunalne Miasta Krakowa próbują zmienić ten niezwykle niepokojący, niebezpieczny sposób „usuwania odpadów zielonych”. Podmioty gospodarcze zajmujące się utrzymaniem zieleni na terenach administrowanych przez Gminę Kraków są zobowiązane: do faktur za wykonane prace dołączać dokumenty potwierdzające odbiór zielonej masy do utylizacji. Niestety dotyczy to wyłącznie zieleńców miejskich. Z terenów administrowanych przez Zarząd Budynków Komunalnych, zgodnie z warunkami określonymi w przetargu, firma wywozowa nieodpłatnie wywozi skoszoną trawę, liście i gałęzie. Czyżby firma wywozowa nie ponosiła kosztów deponowania odpadów ? Nie zdarzyło się też - od początku istnienia kompostowni - aby Miejskie Przedsiębiorstwo Oczyszczania przywiozło odpady organiczne czy zielone do kompostowni !

Rzecz zdumiewająca bowiem zgodnie z cennikiem na rok 2001 przyjętym przez Radę Miasta Krakowa uchwałą Nr LXVIII/564/00 z dnia 20 grudnia 2000 r. ceny deponowania odpadów w kompostowni są znacznie niższe od cen deponowania na składowisku w Baryczy !

Warto przypomnieć, że Zarząd Miasta Krakowa uchwałą Nr 557/93 z dnia 21 listopada 1993 r. zapewnił dla wszystkich podmiotów gospodarczych - w tym spółki MPO - jednakowe warunki korzystania z wysypiska Barycz. Jednocześnie zobowiązał Spółkę MPO do prowadzenia odrębnej dokumentacji finansowej obejmującej administrowanie wysypiskiem Barycz.

Oddzielny problem to zagospodarowanie odpadów organicznych i zielonych z obiektów i terenów administrowanych przez prywatnych właścicieli. Tereny te, należące np. do Spółdzielni Mieszkaniowych, obsługiwane są najczęściej przez firmy anonimowe, nie posiadające zezwoleń na usuwanie odpadów lub pielęgnację terenów zielonych. Firmy te w głównej mierze tworzą i powiększają ilość dzikich wysypisk. W Super Marketach, hurtowniach artykułów spożywczych, na Placach Targowych powstaje olbrzymia ilość odpadów organicznych - przeterminowane artykuły spożywcze oraz nie nadające się do sprzedaży warzywa i owoce. Do wszystkich wysłaliśmy oferty z atrakcyjnymi cenami. Niestety tylko jeden Plac Targowy gromadzi odpady organiczne do oddzielnych pojemników !?

WNIOSKI

1.      W działania na rzecz ochrony środowiska poprzez racjonalną gospodarkę odpadami winny włączyć się organy Wojewódzkiego Inspektoratu Ochrony Środowiska, służby komunalne Urzędu Miasta Krakowa, Wojewódzka Stacja Sanitarno Epidemiologiczna oraz Straż Miejska.

2.      Kontrolą i egzekwowaniem zgodnego z prawem gospodarowania odpadami należy objąć: właścicieli nieruchomości i podmioty gospodarcze, Super Markety, Place Targowe oraz Spółdzielnie Mieszkaniowe.

3.      Większą skuteczność winien wykazać Urząd Miasta Krakowa w zakresie egzekwowania -  przestrzegania przez służby komunalne zapisów ustawy z dnia 13 IX 1996 r. o utrzymaniu czystości i porządku w gminach, w szczególności Art. 3 ust. 2 pkt 6 oraz Art. 6 ust. 1.

Powyższe działania powinny w znacznym stopniu uporządkować gospodarkę odpadami organicznymi i zielonymi, które po odpadach niebezpiecznych najbardziej obciążają środowisko naturalne.

Podjęcie w/w działań jest oczywistą koniecznością, jest również możliwe bowiem nie wymaga wielkich nakładów inwestycyjnych.