Prawo Ochrony Środowiska


Andrzej Kassenberg
Instytut na rzecz Ekorozwoju
ul. Łowicka 31, 02-502 Warszawa
tel. 22-6460510; fax. 22-6460174
e-mail: a.kassenberg@ine-isd.org.pl

KOMISJE DO SPRAW OCEN JAKO INSTYTUCJE WERYFIKUJĄCE POPRAWNOŚĆ PROCEDURY OOŚ
(TEZY WYSTĄPIENIA)

 

1) Komisja ds. Ocen Oddziaływania na Środowisko działa przy Ministrze Środowiska ponad 11 lat i jest efektem zapisów protokołu przy "Okrągłym Stole". Głównym jej celem jest wyposażenie organu uzgadniającego lub opiniującego w wiedzę o tym, czy zawarte informacje oraz dane w raportach i prognozach są wystarczające oraz wiarygodne do ich dokonania. Jednocześnie komisja stanowi ważną platformę udziału społecznego w procedurze OOŚ. Zakres prognoz i raportów dotyczących oddziaływania na środowisko jest bardzo szeroki obejmujący wiele dziedzin, dlatego wymaga spojrzenia na każdy dokument i każde przedsięwzięcie pod wieloma aspektami. Nie jest możliwe, aby organ administracji prowadzący postępowanie w sprawie OOŚ posiadał specjalistów z tak wielu dziedzin. Komisja nie jest organem decyzyjnym, jest jedynie instytucją opiniująco-doradczą. Jednocześnie rola komisji jest dużo szersza ze względu na udział w niej wielu autorytetów naukowych i społecznych, gdyż poza dostarczeniem wiedzy komisja legitymizuje organ uzgadniający czy opiniujący. Uzgodnienie czy opinia wsparte stanowiskiem komisji są znacznie trudniejsze do oprotestowania, kontestowania czy wywoływania konfliktu społecznego jak i nacisków politycznych. Komisje są autentycznym sposobem na włączanie społeczeństwa w proces decyzyjny. Holandia i Kanada kraje przodujące w stosowaniu ocen oddziaływania na środowisko stworzyły bardzo silne komisje ds. ocen oddziaływania na środowisko. Dlatego w Polsce, która posiada już pewne doświadczenia i to generalnie pozytywne z funkcjonowania komisji, postanowiono nie tylko utrzymać Komisję ds. Ocen Oddziaływania na Środowisko tzw. Krajową, ale powołać komisje wojewódzkie. Dokonano tego Ustawą z dnia 27 kwietnia 2001 Prawo Ochrony Środowiska.

2) Zgodnie z ww. ustawą do zadań Krajowej Komisji należy:

  1. wydawanie opinii dotyczących zakresu, stopnia szczegółowości wymaganych informacji jak i prawidłowości sporządzenia raportów oddziaływania przedsięwzięć na środowisko i prognoz oddziaływania na środowisko dokumentów strategicznych (koncepcje, polityki, strategie, plany, programy dotyczące różnych dziedzin gospodarki czy zagospodarowania przestrzennego dla całego kraju jak i poszczególnych województw czy gmin) oraz zmian tych dokumentów zgodnie z kompetencjami Ministra Środowiska, także projektów stanowisk kiedy Polska jest krajem narażonym w sytuacji przewidywanego transgranicznego oddziaływania na środowisko:
  2. monitorowanie funkcjonowania systemu ocen oddziaływania na środowisko oraz przedstawienie opinii i wniosków, w tym dotyczących rozwoju metodologii i rozwoju programów szkoleniowych w zakresie ocen oddziaływania na środowisko,
  3. wydawanie opinii w sprawach projektów aktów prawnych dotyczących funkcjonowania ocen oddziaływania na środowisko,
  4. współpraca z wojewódzkimi komisjami do spraw ocen oddziaływania na środowisko.

3) Zgodnie także z wymieniona wyżej ustawą zadań Wojewódzkiej Komisji należy:

  1. wydawanie opinii dotyczących zakresu, stopnia szczegółowości wymaganych informacji jak i prawidłowości sporządzenia raportów oddziaływania przedsięwzięć na środowisko i prognoz oddziaływania na środowisko dokumentów strategicznych oraz zmian tych dokumentów zgodnie z kompetencjami właściwymi dla wojewody,
  2. przedstawienie opinii i wniosków dotyczących rozwoju programów szkoleniowych w zakresie ocen oddziaływania na środowisko,
  3. współpraca z Krajową Komisją i innymi wojewódzkimi komisjami.

4) Na wniosek wojewody, minister właściwy do spraw środowiska, może wnioskować do Krajowej Komisji o wydania opinii w sprawach będących w kompetencji wojewody, a na wniosek starosty wojewoda może wnioskować do Wojewódzkiej Komisji o wydanie opinii o poszczególnych raportach oddziaływania na środowisko planowanych przedsięwzięć zgodnie z kompetencjami starosty.

5) Aby komisja czy to krajowa czy wojewódzka prawidłowo funkcjonowały przy powoływaniu ich składu należy kierować się następującymi przesłankami:

6) Zorganizowanie prac Komisji nastręcza wiele trudności zwłaszcza, jeżeli robi się to po raz pierwszy. W trakcie początkowej działalności Komisji kadencji 1990-1994 wypracowano następującą procedurę postępowania:

7) Bardzo ważnymi elementami funkcjonowania Komisji jest ciągłe udowadnianie swojej niezależności i prowadzenie wszelkich prac i spotkań w sposób jawny. Dlatego niezbędnym wydaje się, aby komisje wydawały biuletyny informujące o sprawach, jakimi się zajmowały i zajmują. Biuletyny te mogą być publikowane także na stronach internetowych Ministerstwa Środowiska czy właściwego urzędu wojewódzkiego.

 


  1. Wyróżniono następujące specjalności: w ramach ochrony atmosfery: zagadnienia klimatyczne (3 osoby), zanieczyszczenie powietrza (bez spalin samochodowych - 5), spaliny samochodowe (2), w ramach ochrony hydrosfery: gospodarka wodna (zasoby i ścieki - 6), wody podziemne (3), wody morskie (2), w zakresie ochrony litosfery: rzeźba terenu (1), geologia i kopaliny (3), gleby (2), odpady przemysłowe (3) i odpady komunalne (1), w zakresie ochrony biosfery: ekosystemy wodne (2), ekosystemy leśne (2), ekosystemy łąkowe (1), ekosystemy zurbanizowane (2) i w zakresie zagospodarowania przestrzennego: rolnictwo i jego produkty (2), gospodarka leśna (1), zagospodarowanie miast (2), zagospodarowanie terenów wiejskich (1), melioracje (1), infrastruktura techniczna (2), zagospodarowanie turystyczne (2), obszary chronione (2), w zakresie ochrony przed hałasem i promieniowaniem: hałas i wibracje (2), promieniowanie niejonizujące (1) i promieniowanie jonizujące (1) w zakresie zagadnień społeczno-ekonomicznych: zagadnienia zdrowotne (2), zagadnienia społeczne (2), zagadnienia prawne (2), zagadnienia ekonomiczne (2), zagadnienia kulturowo-krajobrazowe (2). Ponad w skład Komisji wchodziło czterech przedstawicieli ruchu ekologicznego, sześciu Ministra OŚiZN oraz przewodniczący.
  2. Syntetyczna informacja zawierała: nazwę inwestycji, inwestora, wykonawcę oceny, przedkładającego wniosek, charakterystykę obiektu oraz krótki opis przewidywanego oddziaływania na środowisko.
  3. Prezydium pracowało w składzie przewodniczący, dwaj wiceprzewodniczący i sekretarz.