Europejska Komisja Gospodarcza (ONZ) |
1 kwietnia 1998
Konwencja o dostępie do informacji, udziale społeczeństwa
w podejmowaniu decyzji oraz dostępie do sprawiedliwości
w sprawach dotyczących środowiska
Strony niniejszej konwencji,
Przypominając
Przypominając także zasadę 10 Deklaracji z Rio w sprawie Środowiska i Rozwoju,
Przypominając również rezolucje Zgromadzenia Ogólnego ONZ nr 37/7 z 28 października 1982 r. w sprawie Światowej Karty Przyrody oraz 45/94 z 14 grudnia 1990 r. o potrzebie zapewnienia zdrowego środowiska dla pomyślności jednostek,
Przypominając Europejską Kartę Środowiska i Zdrowia uchwaloną na Pierwszej Europejskiej Konferencji na temat Środowiska i Zdrowia Światowej Organizacji Zdrowia we Frankfurcie nad Menem 8 grudnia 1989 r.,
Potwierdzając potrzebę ochrony, zachowania i ulepszania stanu środowiska oraz zapewnienia zrównoważonego i przyjaznego środowisku rozwoju,
Uznając, że odpowiednia ochrona środowiska jest niezbędna dla ludzkiej pomyślności i korzystania z podstawowych praw człowieka, włączając w to prawo do życia jako takiego,
Uznając także, że każda osoba ma prawo do życia w środowisku odpowiednim dla jej zdrowia i pomyślności oraz obowiązek, tak osobiście jak i we współdziałaniu z innymi, ochrony i ulepszania środowiska dla dobra obecnych i przyszłych pokoleń,
Uważając, że aby być zdolnym do dochodzenia tego prawa i spełniania tego obowiązku, obywatele muszą mieć dostęp do informacji, muszą być uprawnieni do uczestnictwa w podejmowaniu decyzji i muszą mieć dostęp do wymiaru sprawiedliwości w sprawach dotyczących środowiska, oraz uznając, iż obywatele mogą potrzebować w tym zakresie pomocy aby realizować swoje uprawnienia,
Uznając, że w sprawach dotyczących środowiska ułatwiony dostęp do informacji i udział społeczeństwa w podejmowaniu decyzji poprawia jakość i wykonanie decyzji, przyczynia się do wzrostu społecznej świadomości zagadnień ochrony środowiska, daje społeczeństwu możliwość zgłaszania swych poglądów a władzy publicznej możliwość ich należytego uwzględnienia,
Dążąc w ten sposób do wzmożenia odpowiedzialności i jawności w podejmowaniu decyzji i wzmocnienia społecznego poparcia dla decyzji dotyczących środowiska,
Uznając celowość jawności we wszystkich gałęziach władzy i zachęcając organy ustawodawcze do stosowania zasad tej Konwencji w swoim postępowaniu,
Uznając też, że społeczeństwo winne być świadome procedur udziału w podejmowaniu decyzji w sprawach dotyczących środowiska, mieć do nich swobodny dostęp i wiedzieć jak z nich korzystać,
Uznając także znaczenie odpowiednich ról jakie indywidualni obywatele, organizacje pozarządowe i sektor prywatny mogą odgrywać w ochronie środowiska,
Pragnąc promować edukację ekologiczną aby pogłębiać rozumienie zagadnień środowiska i zrównoważonego rozwoju, oraz wzmacniać powszechną wiedzę społeczeństwa o rozstrzygnięciach mających wpływ na środowisko i zrównoważony rozwój oraz udział w ich podejmowaniu,
Zauważając w tym kontekście znaczenie wykorzystania środków masowego przekazu oraz elektronicznych lub innych przyszłych form komunikacji,
Uznając znaczenie pełnego zintegrowania aspektów środowiskowych w podejmowaniu decyzji urzędowych oraz związanej z tym potrzeby posiadania przez władze publiczne rzetelnych, pełnych i aktualnych informacji dotyczących ochrony środowiska,
Potwierdzając, iż władze publiczne gromadzą informacje dotyczące środowiska w interesie publicznym,
Mając na uwadze, że skuteczne mechanizmy prawne winny być dostępne dla społeczeństwa, w tym dla organizacji społecznej, tak aby chroniony był jego słuszny interes a prawo egzekwowane,
Zauważając znaczenie dostarczania konsumentom rzetelnej informacji o produktach dla umożliwienia im dokonania wyboru świadomego wynikających stąd konsekwencji dla środowiska,
Dostrzegając zaniepokojenie społeczeństwa zamierzonym uwalnianiem genetycznie zmodyfikowanych organizmów do środowiska oraz potrzebę zwiększonej jawności oraz udziału społeczeństwa w podejmowaniu decyzji w tej dziedzinie,
Przekonane, że wykonywanie niniejszej Konwencji przyczyni się do umocnienia demokracji w regionie Europejskiej Komisji Gospodarczej Organizacji Narodów Zjednoczonych (EKG ONZ),
Świadome roli jaką w tym względzie odgrywa EKG ONZ i przypominając, inter alia, Wytyczne EKG w dziedzinie dostępu do informacji dotyczących ochrony środowiska oraz udziału społeczeństwa w podejmowaniu decyzji w sprawach związanych z ochroną środowiska zaaprobowane w Deklaracji Ministerialnej przyjętej na Trzeciej Konferencji Ministerialnej "Środowisko dla Europy" w Sofii, Bułgaria, 25 października 1995 r.,
Mając w pamięci stosowne postanowienia konwencji o ocenach oddziaływania na środowisko w kontekście transgranicznym (Espoo 1991 r.) oraz konwencji w sprawie transgranicznych skutków awarii przemysłowych i konwencji o ochronie i użytkowaniu cieków granicznych i jezior międzynarodowych, obydwu podpisanych w Helsinkach 17 marca 1992 r., oraz innych regionalnych konwencji,
Przeświadczone, że przyjęcie niniejszej Konwencji przyczyni się do dalszego wzmocnienia procesu "Środowisko dla Europy" i wyników Czwartej Konferencji Ministerialnej w Aarhus w Danii w czerwcu 1998 r.,
Uzgodniły co następuje:
Artykuł 1
cel
W celu przyczynienia się do ochrony prawa każdej osoby z obecnego oraz przyszłych pokoleń do życia w środowisku odpowiednim dla jej zdrowia i pomyślności, każda ze Stron zagwarantuje prawo do dostępu do informacji, udziału społeczeństwa w podejmowaniu decyzji oraz dostęp do wymiaru sprawiedliwości w sprawach dotyczących środowiska zgodnie z postanowieniami niniejszej Konwencji.
Artykuł 2
Definicje
Dla celów niniejszej Konwencji:
3. "Informacja dotycząca środowiska" oznacza każdą informację w pisemnej, wizualnej, werbalnej, elektronicznej lub jakiejkolwiek innej materialnej formie dotyczącą:
4. "Społeczeństwo" oznacza jedną lub więcej osób fizycznych lub prawnych oraz, zgodnie z krajowym ustawodawstwem lub praktyką, ich stowarzyszenia, organizacje lub grupy.
5. "Zainteresowana społeczność" oznacza część społeczeństwa, która jest lub może być dotknięta skutkami lub ma interes w podejmowanej decyzji dotyczącej środowiska; dla potrzeb niniejszej definicji organizacje pozarządowe wspierające ochronę środowiska i spełniające wymagania przewidziane w prawie krajowym uważa się za posiadające interes w tym zakresie.
Artykuł 3
Postanowienia ogólne
Artykuł 4
Dostęp do informacji dotyczących środowiska
2. Informacje dotyczące środowiska, o których mowa w paragrafie 1, udostępnia się tak szybko jak tylko to możliwe lecz nie później niż jeden miesiąc po zgłoszeniu żądania, chyba że zakres i stopień skomplikowania informacji uzasadnia przedłużenie tego okresu do dwóch miesięcy od żądania. Wnioskodawca będzie informowany o każdym przedłużeniu oraz przyczynach to uzasadniających.
3. Żądaniu udzielenia informacji dotyczącej środowiska można odmówić jeżeli:
4. Żądaniu udzielenia informacji dotyczącej środowiska można odmówić, jeżeli ujawnienie jej miałoby szkodliwy wpływ na:
Powyższe powody umożliwiające odmowę należy interpretować w sposób zawężający, biorąc pod uwagę społeczny interes przemawiający za ujawnieniem informacji i biorąc pod uwagę czy żądana informacja dotyczy wprowadzania zanieczyszczeń do środowiska.
5. Jeżeli władza publiczna nie posiada żądanej informacji dotyczącej środowiska, to ta władza publiczna, tak szybko jak to jest możliwe, poinformuje wnioskodawcę o innej władzy publicznej, do której jak uważa można się zwrócić po żądaną informację, lub przekaże żądanie do tej władzy publicznej informując odpowiednio wnioskodawcę.
6. Każda ze Stron zapewni, że informacje wyłączone z ujawniania zgodnie z ustępami 3 c) i 4 niniejszego artykułu można oddzielić bez naruszenia tajności informacji wyłączonych, władze publiczne udostępnią pozostałą część żądanych informacji dotyczących środowiska.
7. Odmowa następuje na piśmie jeżeli żądanie było pisemne lub jeżeli wnioskodawca tego zażąda. W odmowie wskaże się jej przyczyny oraz zamieszcza informacje o możliwościach dostępu do procedury odwoławczej ustanowionej zgodnie z postanowieniami artykułu 9. Odmowę przekazuje się tak szybko jak tylko jest to możliwe lecz nie później niż w ciągu jednego miesiąca, chyba że stopień skomplikowania informacji uzasadnia przedłużenie tego okresu do dwóch miesięcy od żądania. Wnioskodawca będzie informowany o każdym przedłużeniu oraz przyczynach to uzasadniających.
8. Każda ze Stron może upoważnić swoje władze publiczne do pobierania opłat za dostarczenie informacji, ale nie mogą one przekraczać uzasadnionych stawek. Władza publiczna chcąca pobierać takie opłaty za dostarczenie informacji udostępni wnioskodawcom tabelę opłat, które mogą być pobrane, określając okoliczności, w których mogą one być pobierane lub umorzone oraz kiedy dostarczenie informacji jest uwarunkowane wcześniejszym wniesieniem takiej opłaty.
Artykuł 5
Zbieranie i rozpowszechnianie informacji dotyczących środowiska
2. Każda ze Stron zapewni, że w ramach krajowego ustawodawstwa sposób udostępniania przez władze publiczne społeczeństwu informacji dotyczących środowiska będzie przejrzysty oraz że informacje dotyczące środowiska będą rzeczywiście dostępne, inter alia, poprzez:
(i) Publicznie dostępne wykazy, rejestry lub zbiory danych;
(ii) Zobowiązanie urzędników do wspierania społeczeństwa w urzeczywistnianiu dostępu do informacji zgodnie z niniejszą Konwencją; oraz
(iii) Wyznaczenie punktów kontaktowych; oraz
c) Udostępnienie bez opłat informacji dotyczących środowiska zawartych w wykazach, rejestrach lub zbiorach danych, o których mowa w sub-paragrafie b).
3. Każda ze Stron zapewni, że informacje dotyczące środowiska będą sukcesywnie stawały się dostępne dla społeczeństwa w elektronicznych bazach danych łatwo osiągalnych poprzez publiczne sieci telekomunikacyjne. Informacje osiągalne w tej formie będą obejmować:
4. Każda ze Stron będzie, w regularnych odstępach nie przekraczających trzech lub czterech lat, publikować i rozpowszechniać krajowe raporty o stanie środowiska, zawierające informacje o jakości środowiska i informacje o zagrożeniach środowiska.
5. Każda ze Stron w ramach jej własnego ustawodawstwa podejmie środki w celu rozpowszechniania inter alia:
6. Każda ze Stron będzie zachęcać prowadzących działalność mającą znaczący wpływ na środowisko do regularnego informowania społeczeństwa o wpływie ich działalności i produktów na środowisko, tam gdzie ma to zastosowanie również w ramach dobrowolnych systemów znakowania ekologicznego (eco-labelling) lub przeglądów ekologicznych (eco-auditing) albo w inny sposób.
7. Każda ze Stron będzie:
8. Każda ze Stron będzie rozwijać mechanizmy mające na celu zapewnienie społeczeństwu dostatecznej informacji o produktach w sposób, który pozwoli konsumentom na dokonanie wyboru świadomego wynikających stąd konsekwencji dla środowiska.
9. Każda ze Stron podejmie kroki aby sukcesywnie tworzyć, z uwzględnieniem procesów międzynarodowych tam gdzie ma to zastosowanie, spójny, ogólnokrajowy system wykazów lub rejestrów zanieczyszczeń w postaci publicznie dostępnej skomputeryzowanej bazy danych zestawionych na podstawie ujednoliconych sprawozdań. Taki system może obejmować wprowadzanie, uwalnianie i przemieszczanie się określonego rodzaju substancji i produktów, wliczając w to wodę, energię i wykorzystane zasoby, z określonych rodzajów działalności do elementów środowiska i do miejsc ich oczyszczania lub składowania na danym terenie lub poza nim.
10. Żadne z postanowień niniejszego artykułu nie narusza prawa Strony do odmowy ujawniania niektórych informacji dotyczących ochrony środowiska zgodnie z artykułem 3, ustępami 3 i 4.
Artykuł 6
Udział społeczeństwa w rozstrzygnięciach dotyczących konkretnych przedsięwzięć
2. Zainteresowana społeczność będzie poinformowana, odpowiednio bądź poprzez publiczne ogłoszenie bądź indywidualnie, na wczesnym etapie procedury podejmowania decyzji w sprawach dotyczących środowiska i w sposób właściwy, terminowy i skuteczny, inter alia, o:
(i) Wszczęcia postępowania;
(ii) Możliwościach udziału społeczeństwa;
(iii) Czasu i miejsca przewidywanej rozprawy publicznej;
(iv) Określenia władzy publicznej, u której można uzyskać stosowne informacje, oraz miejsca gdzie te informacje są wyłożone do wglądu;
(v) Określenia właściwej władzy publicznej lub jakiegokolwiek innego organu publicznego, do których mogą być składane uwagi i zapytania oraz terminów składania uwag i zapytań; oraz
(vi) Określenia, które informacje dotyczące ochrony środowiska odnoszące się do planowanego przedsięwzięcia są dostępne;
e) Oraz fakcie, czy przedsięwzięcie podlega krajowemu lub transgranicznemu postępowaniu w sprawie oceny oddziaływania na środowisko.
3. Procedury umożliwiające udział społeczeństwa zawierać będą rozsądne ramy czasowe dla różnych etapów, które zapewnią dostateczny okres czasu na poinformowanie społeczeństwa, zgodnie z postanowieniami ustępu 2 i na przygotowanie się i efektywne uczestniczenie przez społeczeństwo w podejmowaniu decyzji w sprawach dotyczących środowiska.
4. Każda ze Stron umożliwi udział społeczeństwa na tyle wcześnie, że wszystkie warianty są jeszcze możliwe a udział społeczeństwa może być skuteczny.
5. Każda ze Stron powinna, tam gdzie ma to zastosowanie, zachęcać przyszłych wnioskodawców by jeszcze przed złożeniem wniosku o pozwolenie na podjęcie planowanego przedsięwzięcia rozpoznali zasięg zainteresowanej społeczności, rozpoczęli dyskusje i udzielili informacji dotyczących celów planowanego przedsięwzięcia.
6. Każda ze Stron zobowiąże właściwe władze publiczne do udostępnienia zainteresowanej społeczności do wglądu, na wniosek jeśli tak przewiduje prawo krajowe, bezpłatnie i natychmiast jak tylko jest osiągalna, do wszystkich informacji, istotnych dla procesu podejmowania rozstrzygnięcia, o którym mowa w niniejszym artykule, a które są dostępne w trakcie procedury dotyczącej udziału społeczeństwa; nie narusza to prawa Stron do nieujawniania niektórych informacji zgodnie z artykułem 4, ustępy 3 i 4.
Istotne informacje, udostępniane bez naruszenia postanowień artykułu 4, obejmują w szczególności:
7. Procedury dotyczące udziału społeczeństwa będą pozwalać społeczeństwu na składanie, w formie pisemnej lub, jeśli ma to zastosowanie, na rozprawie publicznej lub przesłuchaniu z udziałem wnioskodawcy, wszelkich uwag, informacji, analiz i opinii które uważa ono za odnoszące się do planowanego przedsięwzięcia.
8. Każda ze Stron zapewni, że w rozstrzygnięciach będą należycie uwzględnione rezultaty uzyskane w wyniku udziału społeczeństwa.
9. Każda ze Stron zapewni, że gdy tylko rozstrzygnięcie zostanie podjęte przez władze publiczną, społeczeństwo zostanie niezwłocznie poinformowane o rozstrzygnięciu, zgodnie z odpowiednimi procedurami. Każda ze Stron udostępni społeczeństwu sentencję rozstrzygnięcia wraz z przesłankami i ustaleniami na których oparto rozstrzygnięcie.
10. Każda ze Stron zapewni, że kiedy władza publiczna zmienia lub uaktualnia warunki prowadzenia przedsięwzięć o których mowa w ustępie 1, postanowienia ustępów 2 do 9 niniejszego artykułu będą stosowane mutatis mutandis, i gdzie będzie to miało zastosowanie.
11. Każda ze Stron będzie, w ramach swojego prawa krajowego, w miarę możliwości odpowiednio stosować postanowienia niniejszego artykułu w odniesieniu do rozstrzygnięć o wydaniu pozwolenia na zamierzone uwolnienie genetycznie zmodyfikowanych organizmów do środowiska.
Artykuł 7
Udział społeczeństwa w odniesieniu do planów, programów i wytycznych polityki mających znaczenie dla środowiska
Każda ze Stron podejmie odpowiednie praktyczne i/lub inne postanowienia aby społeczeństwo uczestniczyło w przygotowywaniu planów i programów mających znaczenie dla środowiska, w ramach przejrzystych i bezstronnych mechanizmów, będąc w posiadaniu potrzebnych informacji. W ramach tych mechanizmów stosowany będzie artykuł 5 ustępy 3, 4 i 8. Zakres podmiotowy udziału społeczeństwa określi właściwa władza publiczna biorąc pod uwagę cele niniejszej Konwencji.
Każda ze Stron dołoży starań, aby w odpowiednim zakresie przewidzieć możliwości udziału społeczeństwa w przygotowywaniu wytycznych polityki mających znaczenie dla środowiska.
Artykuł 8
Udział społeczeństwa w przygotowywaniu przepisów wykonawczych
i/lub powszechnie obowiązujących aktów normatywnych
Każda ze Stron będzie starać się promować rzeczywisty udział społeczeństwa na odpowiednim etapie gdy wybór pozostaje jeszcze otwarty w przygotowywaniu przez władze publiczne przepisów wykonawczych i innych powszechnie obowiązujących aktów normatywnych, które mogą mieć znaczące oddziaływanie na środowisko. W tym celu podjęte być powinny następujące kroki:
Rezultaty udziału społeczeństwa brane będą pod uwagę tak dalece jak to jest możliwe.
Artykuł 9
Dostęp do wymiaru sprawiedliwości
lub, alternatywnie,
mają dostęp do procedury odwoławczej przed sądem i/lub innym niezależnym i bezstronnym organem powołanym z mocy ustawy, dla kwestionowania legalności z przyczyn merytorycznych lub formalnych każdego rozstrzygnięcia, działania lub zaniechania w sprawach regulowanych postanowieniami artykułu 6 oraz, jeśli przewiduje tak prawo krajowe i z zastrzeżeniem ustępu 3 poniżej, innych postanowień niniejszej Konwencji.
Określenie tego, co stanowi wystarczający interes oraz naruszenie uprawnień następuje zgodnie z wymaganiami prawa krajowego i stosownie do celu jakim jest przyznanie zainteresowanej społeczności szerokiego dostępu do wymiary Sprawiedliwości w zakresie określonym niniejszą Konwencją. Dla osiągnięcia tego, interes organizacji pozarządowej spełniającej wymagania, o których mowa w artykule 2, ustęp 5 uważa się za wystarczający w rozumieniu punktu a) powyżej. Taką organizację uważa się również za posiadającą uprawnienia mogące być przedmiotem naruszeń w rozumieniu punktu b) powyżej.
Postanowienia niniejszego ustępu 2 nie wykluczają możliwości istnienia procedury odwoławczej przed organem administracyjnym i nie mają wpływu na obowiązek wyczerpania administracyjnych procedur odwoławczych przed skorzystaniem z sądowej procedury odwoławczej, jeżeli taki obowiązek jest przewidziany w prawie krajowym.
3. Dodatkowo i bez naruszania postanowień odnoszących się do procedur odwoławczych, o których mowa w ustępach 1 i 2 powyżej, każda ze Stron zapewni, że członkowie społeczeństwa spełniający wymagania, o ile takie istnieją, określone w prawie krajowym, będą mieli dostęp do administracyjnej lub sądowej procedury umożliwiającej kwestionowanie działań lub zaniechań osób prywatnych lub władz publicznych naruszających postanowienia jej krajowego prawa w dziedzinie środowiska.
4. Dodatkowo i bez naruszania postanowień paragrafu 1 powyżej, procedury, o których mowa w ustępie 1, 2 i 3 powyżej przewidywać będą odpowiednie i skuteczne prawne środki zaradcze, włączając w to, jeśli to się okaże potrzebne, wstrzymanie wykonania kwestionowanego działania oraz będą bezstronne, oparte na zasadzie równości, terminowe i niedyskryminacyjne ze względu na koszty. Rozstrzygnięcia regulowane niniejszym artykułem przedstawia się lub dokumentuje w formie pisemnej. Rozstrzygnięcia sądów i, gdziekolwiek to możliwe, innych organów, są publicznie dostępne.
5. Dla wsparcia realizacji postanowień niniejszego artykułu, każda ze Stron zapewni poinformowanie społeczeństwa o dostępie do administracyjnych lub sądowych środków odwoławczych oraz rozważy stworzenie odpowiedniego mechanizmu udzielania pomocy aby zlikwidować lub zredukować finansowe i inne ograniczenia dostępu do wymiaru sprawiedliwości.
Artykuł 10
Spotkania Stron
3. Spotkanie Stron może, jeśli okaże się to potrzebne, rozważyć ustanowienie na zasadzie porozumienia mechanizmów finansowania.
4. Organizacja Narodów Zjednoczonych, jej wyspecjalizowane agencje i Międzynarodowa Agencja Energii Atomowej, jak również każde Państwo lub regionalna organizacja integracji gospodarczej uprawnione na mocy artykułu 17 do podpisania niniejszej Konwencji lecz nie będące jej Stroną, jak również każda organizacja międzynarodowa kompetentna w dziedzinach, których dotyczy niniejsza Konwencja, są uprawnione do uczestniczenia jako obserwatorzy w spotkaniach Stron.
5. Każda pozarządowa organizacja kompetentna w dziedzinach, których dotyczy niniejsza Konwencja, która zawiadomiła Sekretarza Wykonawczego Europejskiego Komisji Gospodarczej o chęci uczestnictwa w tym spotkaniu jest uprawniona do uczestniczenia jako obserwator o ile przynajmniej jedna trzecia Stron obecnych na spotkaniu nie sprzeciwi się temu.
6. Dla celów określonych w ustępach 4 i 5 powyżej, w regułach proceduralnych, o których mowa w ustępie 2 h) powyżej, określi się praktyczne szczegóły procedury dopuszczania do uczestnictwa i inne związane z tym warunki.
Artykuł 11
Prawo głosowania
Artykuł 12
Sekretariat
Sekretarz Wykonawczy Europejskiej Komisji Gospodarczej będzie spełniał następujące funkcje sekretariatu:
Artykuł 13
Załączniki
Załączniki do niniejszej Konwencji stanowią jej integralną część.
Artykuł 14
Poprawki do Konwencji
Artykuł 15
Przegląd przestrzegania
Spotkanie Stron ustanowi, na zasadzie porozumienia, dobrowolny mechanizm o charakterze niespornym, nie-sądowym i doradczym dla przeglądu przestrzegania postanowień niniejszej Konwencji. Mechanizm ten zawierać będzie możliwość rozpatrywania powiadomień od społeczeństwa w sprawach związanych z niniejszą Konwencją.
Artykuł 16
Rozstrzyganie sporów
3. Jeżeli strony sporu zgodziły się na obydwa sposoby rozstrzygania sporów, o których mowa w paragrafie 2 niniejszego artykułu, spór może zostać poddany tylko Międzynarodowemu Trybunałowi Sprawiedliwości, chyba że strony uzgodnią inaczej.
Artykuł 17
Podpisanie
Niniejsza Konwencja będzie otwarta do podpisu w Aarhus (Dania) 25 czerwca 1998 r., a następnie do 21 grudnia 1998 r. w siedzibie Organizacji Narodów Zjednoczonych w Nowym Jorku, dla państw członkowskich Europejskiej Komisji Gospodarczej jak również dla państw posiadających status doradczy w Europejskiej Komisji Gospodarczej stosownie do postanowień ustępów 8 i 11 rezolucji Rady Gospodarczo-Społecznej nr 36 (IV) z 28 marca 1947 r., oraz regionalnych organizacji integracji gospodarczej utworzonych przez państwa członkowskie Europejskiej Komisji Gospodarczej, którym państwa członkowskie przekazały kompetencje w sprawach regulowanych niniejszą Konwencją, włączając w to kompetencję do zawierania traktatów w tych sprawach.
Artykuł 18
Depozytariusz
Funkcję Depozytariusza niniejszej Konwencji pełni Sekretarz Generalny Organizacji Narodów Zjednoczonych.
Artykuł 19
Ratyfikacja, zatwierdzenie, przyjęcie I przystąpienie
Artykuł 20
Wejście w życie
Artykuł 21
Wypowiedzenie
W każdym czasie, po upływie trzech lat od chwili wejścia w życie niniejszej Konwencji w odniesieniu do danej Strony, Strona ta może wypowiedzieć Konwencję poprzez złożenie Depozytariuszowi pisemnego zawiadomienia. Każde takie wypowiedzenie stanie się skuteczne dziewięćdziesiątego dnia od dnia otrzymania wypowiedzenia przez Depozytariusza.
Artykuł 22
Teksty autentyczne
Oryginał niniejszej Konwencji, którego teksty angielski, francuski i rosyjski są jednakowo autentyczne będzie złożony u Sekretarza Generalnego Organizacji Narodów Zjednoczonych.
Na dowód czego niżej podpisani, należycie w tym celu upoważnieni, podpisali niniejszą Konwencję.
Sporządzono w Aarhus (Dania), dnia 25 czerwca 1998r.
*) Konwencja podpisana przez Jana Szyszko, Ministra Ochrony środowiska, Zasobów Naturalnych i Leśnictwa podczas Czwartej Konferencji Ministerialnej "Środowisko dla Europy" w Aarhus, Dania, czerwiec, 1998
Załącznik I
Udział społeczeństwa w rozstrzygnięciach dotyczących konkretnych przedsięwzięć
2. Produkcja i obróbka metali:
3. Przemysł mineralny:
4. Przemysł chemiczny.
Termin produkcja, w rozumieniu poszczególnych kategorii zawartych w niniejszym paragrafie oznacza produkcję na skalę przemysłową poprzez chemiczne przetwarzanie substancji lub grup substancji wymienionych w ustępach od a) do g):
(i) Węglowodory proste (liniowe lub cykliczne, nasycone lub nienasycone, alifatyczne lub aromatyczne);
(ii) Węglowodory zawierające tlen, takie jak alkohole, aldehydy, ketony, kwasy karboksylowe, estry, octany, etery, nadtlenki, żywice epoksydowe;
(iii) Siarkowe pochodne węglowodorów;
(iv) Azotowe pochodne węglowodorów, takie jak aminy, amidy, związki azotawe, nitrozwiązki lub azotany, nitryle, cyjaniany, izocyjaniany;
(v) Fosforowe pochodne węglowodorów;
(vi) Chlorowcowe pochodne węglowodorów;
(vii) Związki organometaliczne;
(viii) Podstawowe materiały z tworzyw sztucznych (polimery, włókna syntetyczne i włókna celulozowe);
(ix) Gumy syntetyczne;
(x) Barwniki i pigmenty;
(xi) Środki powierzchniowo czynne.
b) Instalacje chemiczne do produkcji podstawowych chemikalii nieorganicznych, takich jak:
(i) Gazy, takie jak amoniak, chlor lub chlorowodór, fluor lub fluorowodór, tlenki węgla, wodór, dwutlenek siarki, tlenochlorek węgla;
(ii) Kwasy, takie jak kwas chromowy, kwas fluorowodorowy, kwas fosforowy, oleum, kwas siarkawy;
(iii) Zasady, takie jak wodorotlenek amonowy, wodorotlenek potasowy, wodorotlenek sodowy;
(iv) Sole, takie jak chlorek amonowy, chloran potasowy, węglan potasowy, węglan sodowy, nadboran, azotan srebrowy;
(v) Niemetale, tlenki metali lub inne organiczne związki nieorganiczne, takie jak węglik wapniowy, krzem, węglik krzemowy;
c) Instalacje chemiczne do produkcji nawozów sztucznych na bazie fosforu, azotu lub potasu (nawozy proste lub wieloskładnikowe);
d) Instalacje chemiczne do produkcji podstawowych środków ochrony roślin i biocydy;
e) Instalacje wykorzystujące procesy chemiczne lub biologiczne do produkcji podstawowych produktów farmaceutycznych;
f) Instalacje chemiczne do produkcji materiałów wybuchowych;
g) Instalacje chemiczne, w których wykorzystywane jest przetwarzanie chemiczne lub biologiczne do produkcji proteinowych dodatków do żywności, środków fermentacyjnych i innych substancji proteinowych.
5. Gospodarka odpadami:
6. Oczyszczalnie ścieków o wydajności ponad 150 000 równoważnika zaludnienia.
7. Zakłady przemysłowe do:
8.
Ż9.
Ż10. Programy wydobywania wód gruntowych lub programy sztucznego przetaczania wód gruntowych tam, gdzie roczna objętość wydobywanych lub przetaczanych wód jest równoważna lub przekracza 10 milionów m3.
11.
Z obydwu powyższych przypadków wykluczony jest transfer wody do picia rurociągami.
12. Wydobycie ropy naftowej i gazu ziemnego do celów komercyjnych tam, gdzie wydobywana objętość przekracza 500 ton na dobę w przypadku ropy naftowej i 500 000 m3 na dobę w przypadku gazu.
13. Zapory i inne instalacje służące do powstrzymywania lub stałego przechowywania wody tam, gdzie nowa lub dodatkowa objętość wody powstrzymywanej lub przechowywanej przekracza 10 milionów m3.
14. Rurociągi do transportu gazu, ropy naftowej lub chemikalii o średnicy powyżej 80 mm i długości powyżej 40 km.
15. Instalacje do intensywnej hodowli drobiu i świń o liczbie większej niż:
16. Kamieniołomy i górnictwo odkrywkowe tam, gdzie powierzchnia miejsca wydobycia przekracza 25 hektarów, lub wydobywanie torfu tam, gdzie powierzchnia miejsca wydobycia przekracza 150 hektarów.
17. Budowa napowietrznych elektrycznych linii energetycznych o napięciu 220 kV i więcej oraz o długości większej niż 15 km.
18. Instalacje do przechowywania ropy naftowej, produktów petrochemicznych lub chemicznych o pojemności 200 000 ton lub więcej.
19. Inne rodzaje działalności:
(i) surowców zwierzęcych (innych niż mleko) o dobowej wydajności wykończonych produktów większej niż 75 ton;
(ii) surowców roślinnych o dobowej wydajności wykończonych produktów większej niż 300 ton (wartość przeciętna w stosunku kwartalnym);
c) Oczyszczanie i przetwarzanie mleka, przy ilości uzyskiwanego mleka większej niż 200 ton na dobę (wartość przeciętna w stosunku rocznym);
20. Wszelka działalność nie ujęta powyżej w paragrafach 1-19 tam, gdzie w ramach procedur oceny wpływu na środowisko, z mocy legislacji krajowej przewidziany jest udział społeczeństwa.
21. Postanowienia Artykułu 6, paragraf 1 a) nie stosują się do żadnego z wyżej wymienionych przedsięwzięć w przypadku podejmowania ich wyłącznie lub głównie w celu badania, opracowania i testowania nowych metod lub produktów przez mniej niż dwa lata, chyba że mogłyby one spowodować znaczny ujemny wpływ na środowisko lub zdrowie.
22. Wszelkie zmiany lub poszerzenie zakresu działalności tam, gdzie takie zmiany lub poszerzenie zakresu spełnia kryteria i/lub wartości progowe ustanowione w niniejszym Aneksie, podlegają postanowieniom Artykułu 6, paragraf 1 a). Wszelkie inne zmiany lub poszerzenie zakresu działalności podlegają postanowieniom Artykułu 6, paragraf 1 b).
Uwagi
Załącznik II
Arbitraż
10. Strony i arbitrzy są zobowiązani przestrzegać poufności każdej informacji, którą otrzymają poufnie w czasie przewodu trybunału arbitrażowego.
11. Trybunał arbitrażowy może, na żądanie jednej ze Stron, zalecić przejściowe środki ochrony.
12. Jeżeli jedna ze Stron w sporze nie zjawi się przed trybunałem arbitrażowym lub nie zdoła obronić swojej racji, druga Strona może zażądać, aby trybunał arbitrażowy kontynuował przewód i przedstawił decyzję końcową. Nieobecność Strony lub niepowodzenie Strony w obronie swojej racji nie będzie stanowić przeszkody dla przewodu. Trybunał arbitrażowy przed przedstawieniem decyzji końcowej musi upewnić się, że skarga jest właściwie uzasadniona w świetle faktów i prawa.
13. Trybunał arbitrażowy może wysłuchać i uznać skargi przeciwne powstające bezpośrednio z przedmiotu sporu.
14. Wydatki trybunału arbitrażowego, włącznie z wynagrodzeniem jego członków, będą ponosić Strony sporu w równych częściach, jeżeli Trybunał nie określi tego inaczej z powodu szczególnych okoliczności sprawy. Trybunał będzie prowadził zapisy wszystkich wydatków i sporządzi dla Stron na ten temat komunikat końcowy.
15. Każda ze Stron niniejszej Konwencji, która może wykazywać zainteresowanie o charakterze prawnym przedmiotem sporu i której może dotyczyć decyzja w sprawie sporu, może za zgodą trybunału interweniować w czasie przewodu.
16. Trybunał arbitrażowy wyda wyrok w ciągu pięciu miesięcy od daty jego powołania, jeżeli nie uzna za konieczną rozszerzyć limit czasu na okres nie przekraczający pięciu miesięcy.
17. Wyrok trybunału arbitrażowego powinien podać uzasadnienie. Wyrok jest ostateczny i wiążący dla wszystkich Stron sporu. Trybunał arbitrażowy przekaże wyrok Stronom sporu oraz sekretariatowi. Sekretariat ma przekazać otrzymaną informację wszystkim Stronom niniejszej Konwencji.
18. Każdy spór, który może powstać pomiędzy Umawiającymi się Stronami, dotyczący interpretacji lub wykonania wyroku końcowego może być przedłużony przez każdą Umawiającą się Stronę trybunałowi arbitrażowemu, który wydał decyzję lub, jeżeli ten ostatni nie jest osiągalny, innemu trybunałowi utworzonemu w tym celu w sposób, w jaki został powołany pierwszy.