REKULTYWACJA GLEB.
To działania, które mają na celu przywrócenie zdewastowanym gruntom wartości użytkowej
Gleba może zostać zdewastowana, czyli utracić całkowicie swoją wartość użytkową
na przykład z powodu złej uprawy roślin lub działalności przemysłowej. Zwykle jest
nadmiernie przesuszona, zagruzowana i skażona metalami ciężkimi, a w niektórych
terenach jeszcze zasolona. Gleba taka wymaga specjalnej ochrony i wzbogacania. Szczególnie
cierpi na brak podstawowych związków mineralnych i substancji organicznej Rekultywacja
to szereg zabiegów, które mają przywrócić glebie zdegradowanej jej dawną wartość
przyrodniczą. Podstawowe zabiegi rekultywacji to:
1. Zabiegi techniczne
- kształtowanie terenu - zasypywanie wyrobisk, wyrównanie hałd, doprowadzenie do
takiego stanu, w którym ilość wody i powietrza w glebie wystarczy aby mogły rosnąć
na niej rośliny, czasem gleba jest tak zniszczona, że konieczne jest pokrycie jej warstwą
gleby żyznej o takiej grubości aby mogły rosnąć na niej jakiekolwiek rośliny.
- neutralizacja szkodliwych środków - doprowadzenia do stanu, w którym bardzo szkodliwe
substancje nie są już groźne dla życia roślin i organizmów glebowych.
- dekoncentracji (rozrzedzenia) - polega to na wymieszaniu gleby skażonej przez bardzo
trujące substancje z glebą nieskażoną na dużej powierzchni.
2. Zabiegi biologiczne - polegają na uzupełnieniu zabiegów mechanicznych
prostymi zabiegami rolniczymi, które przyspieszają wzbogacenie gleby w składniki
pokarmowe niezbędne do życia roślinom. Zabiegi biologiczne to:
- nawożenie organiczne, mineralne, nawozy zielone
- zabiegi agrotechniczne
- wprowadzenie roślinności pionierskiej, czyli takiej która może rosnąć w bardzo złych
warunkach i powoli przygotowywać odpowiednie warunki dla roślin bardziej wymagających.
Ażeby zabiegi rekultywacji odniosły pożądany skutek należy pamiętać o kolejnych
zadaniach:
- zbadanie przyczyn i skutków degradacji
- ustalenie jak teren ma być zagospodarowany
- ukształtowanie terenu przez wypełnienie wyrobisk glebą w taki sposób, który byłby
najkorzystniejszy dla jej przyszłego zagospodarowania
- wyrównanie powierzchni zwałów oraz nadanie zboczom nachyleń zapewniających ich stałość
- właściwe ukształtowanie stosunków wodnych
- odtworzenie gleby przez wykorzystanie zwałowanych gruntów
- neutralizacja gleb toksycznych i użyźnianie jałowych
- zabezpieczenie zboczy obudową biologiczną
- przeciwerozyjna zabudowa roślinnością pionierską skarpy
- regulacja stosunków wodnych
Zagospodarowanie obejmuje zabiegi techniczne połączone z zagospodarowaniem
biologicznym, które ma na celu przywrócenie gospodarczej użyteczności terenom
zdegradowanym.