kampania Polskiej Zielonej Sieci
na rzecz odpowiedzialnej konsumpcji

We współczesnym świecie, w którym egzystencja społeczeństw jest uzależniona od produkcji i konsumpcji, pieniądze są główną formą oddziaływania na rzeczywistość.

Kupując – ciągle wybieramy spośród różnych towarów wypełniających przestrzeń wokół nas. Ale czy zdajemy sobie sprawę, że wybierając produkt, firmę czy logo wpływamy na kształt świata? Czy wiemy choćby, że 80% zasobów konsumowane jest przez 20% najbogatszych mieszkańców Ziemi, a na karmę dla zwierząt domowych w Europie i USA (17 mld USD) wydajemy co roku prawie tyle, ile kosztowałoby wyeliminowanie głodu i niedożywienia w świecie (19 mld USD)?

Nasze konsumenckie decyzje podejmowane podczas codziennych zakupów mogą decydować o losie ludzi, zwierząt, przyrody. Mogą wspierać działalność charytatywną, lokalny rynek, ekologiczne gospodarstwa rolne, lub też mogą też być wykorzystane na działalność produkcyjną niszczącą środowisko, na okrutne traktowanie zwierząt, łamanie praw człowieka czy nawet na handel bronią.

Celem kampanii „Kupuj odpowiedzialnie!” jest zwrócenie uwagi na nasze wybory: co kupujemy, od kogo kupujemy, jakie są tego skutki i czy rzeczywiście jest nam to potrzebne.

To nasze pieniądze sprawiają, że my, konsumenci, jesteśmy tak atrakcyjni dla wszystkich, którzy chcą coś sprzedać. Jednocześnie (z czego często nie zdajemy sobie sprawy) to nasze pieniądze powodują, że możemy wywierać wpływ na działalność wielkich i małych firm.

Jest wiele sposobów kształtowania rynku tak, aby zmieniał się on zgodnie z naszymi życzeniami. Na początku możemy rozejrzeć się za lokalnymi sklepami w naszej okolicy – zaopatrując się w nich, oszczędzamy paliwo i wspieramy swych sąsiadów. Kupując jedzenie, warto pytać o żywność z gospodarstw ekologicznych. Wybierając produkt Sprawiedliwego Handlu, wspieramy ubogich producentów z krajów Trzeciego Świata. Decydując się na biodegradowalne płyny do naczyń i proszki do prania nie tylko chronimy środowisko, ale dajemy zarobić ekologicznym producentom, którzy dzięki temu mogą dalej inwestować w czyste, zdrowe technologie produkcji. Jednocześnie dajemy znak innym firmom, które o to nie dbają, że jeżeli nie zmienią swojego postępowania, będą tracić klientów, a więc zarobią mniej.

Każda podobna decyzja ma swój skutek – mały sam w sobie, ale ogromny, jeżeli miliony innych osób zaczną robić tak samo jak my.

CO ROBIMY?

Polska Zielona Sieć rozpoczęła realizację ogólnopolskiego projektu „Kupuj odpowiedzialnie!”, którego celem jest kształtowanie wśród ludzi młodych w weku 18 – 30 lat postawy świadomego i odpowiedzialnego konsumenta.

Jak dotąd w ramach naszej kampanii opracowaliśmy i wydaliśmy dwa poradniki odpowiedzialnego konsumenta: Dobre zakupy i Jak kupować by nie dać się upolować.

• Poradnik Dobre zakupy omawia etyczne aspekty codziennych zakupów oraz stojącą przed nabywcą możliwość aktywnego wpływania na działalność firm poprzez wybory dokonywane w czasie zakupów. W poradniku tym znajdziesz takie informacje o produktach i producentach, których próżno szukać w reklamach i na etykietach. Poradnik informuje o faktach i dostarcza ogólnych zaleceń, pomocnych w ukierunkowaniu mocy sprawczej zwykłych zakupów, leżącej w rękach każdego konsumenta.
• Poradnik Jak kupować by nie dać się upolować pokazuje zaś jak bronić się przed rozmaitymi manipulacjami, na które jesteśmy codziennie narażeni jako konsumenci. Z poradnika tego dowiesz się wielu ciekawych rzeczy o sztuczkach, nad którymi głowi się sztab specjalistów z branży marketingowej.

Poznasz stosowane wobec Ciebie metody manipulacji bazujące na wiedzy psychologicznej – ich świadomość pozwali Ci na przykład zrozumieć, dlaczego sięgasz w sklepie po taki a nie inny produkt, dlaczego jedna marka wydaje Ci się atrakcyjniejsza od drugiej, dlaczego produkt reklamowany w dany sposób wydaje Ci się lepszy niż inny.

Ponadto od września 2006 r. realizujemy program edukacji młodego konsumenta „Co młody konsument wiedzieć powinien”, którego celem jest rozbudzenie świadomości konsumenckiej wśród dzieci i młodzieży oraz dostarczenie młodym konsumentom informacji o ich najważniejszych prawach i obowiązkach.

W ramach kampanii do czerwca 2007 r. przeprowadzimy ok. 480 szkoleń w 160 szkołach we wszystkich województwach w Polsce dla uczniów szkół podstawowych, gimnazjalnych oraz ponadgimnazjalnych w wieku od 10 do 19 lat.

W tym celu przygotowaliśmy specjalne poradniki edukacyjne na temat praw i obowiązków młodego konsumenta przeznaczone dla uczniów szkół podstawowych klas IV – VI, dla uczniów szkół gimnazjalnych oraz dla uczniów szkół ponadgimnazjalnych, film edukacyjny Co młody konsument wiedzieć powinien? oraz materiały dydaktyczne dla nauczycieli w postaci szczegółowych scenariuszy prowadzenia zajęć lekcyjnych. Wszystkie te materiały, a także publikacje wydane w ramach kampanii „Kupuj odpowiedzialnie!” dostępne są na stronie internetowej www.ekonsument.pl.

We wszystkich szkołach, w których odbyły się szkolenia, zorganizowany został także ogólnopolski konkurs plastyczny „Co młody konsument wiedzieć powinien?”. Finał na szczeblu wojewódzkim odbędzie się 15 marca w Światowy Dzień Konsumenta, na który serdecznie wszystkich zapraszamy.

CO JESZCZE ZROBIMY?

• opracujemy poradniki dla młodzieży i scenariusze zajęć dla nauczycieli;
• przeprowadzimy w 100 szkołach gimnazjalnych i ponadgimnazjalnych w zajęcia lekcyjne na temat zasad zrównoważonej konsumpcji nakierowane na praktyczny aspekt zdobywania wiedzy przy użyciu nowoczesnych i atrakcyjnych pomocy, środków i metod dydaktycznych;
• zorganizujemy we wszystkich szkołach biorących udział w projekcie ciekawą wystawę pt. „To jest PYCHA – 7 uczynków konsumenckich” obrazującą skutki niezrównoważonej konsumpcji;
• nawiążemy współpracę z różnymi organizacjami konsumenckimi i ekologicznymi, by w listopadzie 2007 r. zorganizować ogólnopolską konferencję mającą na celu wypracowanie wspólnych ram działań na rzecz kształtowania zrównoważonych wzorców konsumpcji wśród ludzi młodych;
• cały czas będziemy rozwijać naszą stronę internetową www.ekonsument.pl a także prowadzić kampanię informacyjną w mediach w 10 województwach objętych projektem.