APEL W SPRAWIE ZASAD PROWADZENIA GOSPODARKI LEŚNEJ W KARPATACH W ZAKRESIE ZAPOBIEGANIA POWODZIOM

Stowarzyszenie Pracownia na rzecz Wszystkich Istot
– ośrodek głębokiej ekologii
Native Forest Network, Taiga Rescue Network
członek The International Wolf Federation
Korespondencja: Jasna 17, 43-360 Bystra Krakowska
tel./fax 0-33/817-14-68, tel. 818-31-53
e-mail: biuro@pracownia.org.pl, http://www.pracownia.org.pl
Konto bankowe: PKO BP Bielsko-Biała, 10201390-173889-270

Bystra, 3.6.2003
Został on sformułowany w czasie międzynarodowej konferencji „Lasy a powodzie – wpływ gospodarki leśnej w lasach karpackich na zjawisko powodzi”. Wzięły w niej udział osoby reprezentujące środowiska naukowe, służby ochrony przyrody, administrację publiczną i organizacje pozarządowe z Polski, Słowacji i Ukrainy.
Apel ten został rozesłany do rządów wyżej wymienionych krajów oraz do władz Unii Europejskiej.
APEL W SPRAWIE ZASAD PROWADZENIA GOSPODARKI LEŚNEJ
W KARPATACH W ZAKRESIE ZAPOBIEGANIA POWODZIOM
Uczestnicy międzynarodowej konferencji „Lasy a powodzie...” zwracają się do rządów Czech, Polski, Słowacji, Ukrainy i Rumunii z prośbą o podjęcie wspólnych działań w sprawie prowadzenia gospodarki w lasach Karpat w celu minimalizacji negatywnych skutków zjawisk powodziowych, w tym w szczególności:
1. Zaniechanie zabudowy hydrotechnicznej rzek i potoków na terenach leśnych.
2. Opracowanie i wdrożenie wspólnych wytycznych prowadzenia gospodarki leśnej w Karpatach w celu minimalizacji negatywnych skutków powodzi, m.in.:
• wprowadzenie zakazu eksploatacji lasu wzdłuż cieków w strefie o szerokości odpowiadającej podwójnej wysokości drzewostanu (ok. 50 m),
• całkowite zaniechanie gospodarowania w lasach łęgowych,
• opracowanie i wdrożenie strategii i metod gospodarowania w lasach ochronnych.
• zastąpienie stosowania wielkopowierzchniowych zrębów zupełnych metodami zagospodarowania bliskimi naturze na stokach o nachyleniu większym niż 30°,
• dostosowanie składu gatunkowego i struktury drzewostanów w lasach górskich do siedliska,
• pozostawienie przekształconych potoków w lasach do renaturalizacji,
• zaniechanie wykorzystywania potoków jako szlaków zrywkowych,
• stosowanie metod zrywki i transportu drewna, które nie powodują degradacji runa leśnego i erozji,
• pozostawianie na dnie lasu i w korytach potoków powalonych drzew,
• poprzedzanie projektów budowy nowych dróg leśnych i systemów odwadniania oceną wpływu inwestycji na środowisko wykonywaną przez niezależnych ekspertów,
• bezwzględny zakaz eksploatacji i odwadniania torfowisk oraz odwadniania bagien i mokradeł; zakaz przekształcania ich w zbiorniki małej retencji.
3. Wdrożenie zintegrowanej gospodarki zlewniowej wg Ramowej Dyrektywy Wodnej UE.
4. Pozostawienie teras zalewowych jako strefy buforowej bez zabudowy mieszkalnej
5. Zakaz wyłączania terenów leśnych pod inwestycje dla narciarstwa i turystyki masowej.
6. Wprowadzenie zasady kompensacji utraty zdolności retencyjnych w wyniku prowadzenia gospodarki leśnej.

Organizatorzy konferencji:
Pracownia na rzecz Wszystkich Istot
Stowarzyszenie Dziedzictwo Karpat

Sekretariat apelu:
Radosław Szymczuk, koordynator
Pracownia na rzecz Wszystkich Istot
Jasna 17, 43-360 Bystra Krakowska
tel./fax: 0-33/817-14-68; tel. 818-31-53
e-mail: biuro@pracownia.org.pl


Szanowny Panie Ministrze,
Zwracamy się z prośbą o natychmiastowe podjęcie przez Pana kroków zmierzających do powstrzymania prac dotyczących wcielenia w życie pomysłu rozbudowy kolejki linowej z Kuźnic na Kasprowy Wierch w Zakopanem. Pański poprzednik – minister Żelichowski – oraz podlegli mu urzędnicy Ministerstwa Środowiska wykazali się daleko posuniętym lekceważeniem tego problemu, a wręcz sprzyjali pomysłodawcom dwukrotnego zwiększenia przepustowości kolejki linowej na Kasprowy Wierch. Inwestycja ta budzi powszechny sprzeciw organizacji ekologicznych oraz przyrodników, w tym najwybitniejszych znawców problemów ochrony przyrody tatrzańskiej. Przypomnijmy kilka faktów związanych z całą sprawą:
• Gdy w roku 1936 podjęto decyzję o budowie kolejki linowej z Kuźnic na Kasprowy Wierch, na znak protestu przeciw tej inwestycji podała się do dymisji cała ówczesna Państwowa Rada Ochrony Przyrody na czele ze słynnym prof. Władysławem Szaferem, nestorem polskiej ekologii. Przeróżne gremia wystosowały wówczas ponad 500 pism protestacyjnych przeciwko tej inwestycji.
• W maju 2002 r. burmistrz miasta Zakopane rozpoczął starania o zwiększenie przepustowości już istniejącej kolejki linowej z istniejących 180 do 360 osób na godzinę.
• W maju i czerwcu 2002 r. ponad 40 polskich organizacji ekologicznych, w tym największe z nich (Liga Ochrony Przyrody, Polskie Klub Ekologiczny, Klub „Gaja”, Pracownia na rzecz Wszystkich Istot, Ogólnopolskie Towarzystwo Ochrony Ptaków), wystosowało do ówczesnego ministra środowiska list protestacyjny w tej sprawie, wyrażając stanowczy sprzeciw wobec rozbudowy i zwiększenia przepustowości kolejki na Kasprowy. Podobny list wystosowano także do Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej, Aleksandra Kwaśniewskiego.
• 4.7.2002 odbyła się w Zakopanem jedna z najbardziej radykalnych akcji ekologicznych w ostatnich latach – kilkadziesiąt osób z Polski, Czech, Słowacji i Wielkiej Brytanii uczestniczyło w blokadzie kolejki na Kasprowy Wierch, domagając się zaprzestania działań na rzecz zwiększenia jej przepustowości.
• 30.7.2002 „Gazeta Wyborcza” ujawniła, że obecny dyrektor Tatrzańskiego Parku Narodowego, Paweł Skawiński, zasiada w radzie nadzorczej spółki Polskie Koleje Linowe SA., będącej użytkownikiem kolejki linowej na Kasprowy Wierch i dążącej do zwiększenia jej przepustowości. Po ujawnieniu tego faktu, Skawiński złożył rezygnację, jednak podpisał ze spółką PKL porozumienie umożliwiające rozbudowę kolejki linowej.
• 26.9.2002 Wojewoda Małopolski negatywnie zaopiniował wniosek burmistrza Zakopanego dotyczący rozbudowy kolejki na Kasprowy Wierch, stwierdzając w nim błędy formalne i prawne.
• 10.12.2002 profesorowie z różnych ośrodków akademickich wystosowali do Ministra Środowiska Stanisława Żelichowskiego apel, w którym domagali się niedopuszczenia do zwiększenia przepustowości kolejki linowej na Kasprowy Wierch, zobligowania użytkownika kolejki, czyli firmy PKL, do pokrycia kosztów wszelkich prac związanych z rekultywacją środowiska zniszczonego na skutek funkcjonowania kolejki, zainicjowania opracowania przez specjalistów-przyrodników kompleksowego raportu omawiającego rzeczywiste skutki funkcjonowania kolejki linowej na Kasprowy Wierch oraz podania tych ustaleń do publicznej wiadomości. Łącznie apel ten podpisało 105 profesorów, w tym tak wybitni znawcy problematyki tatrzańskiej i kwestii ochrony przyrody, jak prof. Zbigniew Mirek (przewodniczący Rady Tatrzańskiego Parku Narodowego), prof. Roman Andrzejewski, prof. Stefan Kozłowski (były Minister Ochrony Środowiska), prof. Zbigniew T. Wierzbicki, prof. Mieczysław Górny, prof. Ludwik Tomiałojć, prof. Romuald Olaczek, prof. Zbigniew Głowaciński, prof. Zbigniew Witkowski, prof. Henryk Skolimowski, prof. Stanisław Cabała i wielu innych.
Mimo tak masowej i wyraźnej dezaprobaty wobec planów zwiększenia przepustowości kolejki na Kasprowy Wierch, Ministerstwo Środowiska nie podjęło żadnych kroków w celu rozwiązania tego problemu. Co więcej, wielokrotnie mieliśmy do czynienia z zachowaniami, które skłaniają do podejrzeń, iż wysocy urzędnicy Ministerstwa Środowiska sprzyjają temu pomysłowi i stojącym za nim władzom samorządowym i inwestorom. Zamiast rzetelnej argumentacji, urzędnicy ministerialni przytaczali argumenty fałszywe i nierzetelne (jakoby większa przepustowość kolejki nie oznaczała większej presji na cenne tereny Tatrzańskiego Parku Narodowego, a także, iż większa ilość wwożonych kolejką turystów oznaczałaby zmniejszenie ilości turystów pieszych na tatrzańskich szlakach – oba te twierdzenia są, zdaniem naukowców-przyrodników i znawców problematyki tatrzańskiej, bezpodstawne). Takimi samymi argumentami posługuje się także powołany na swoje stanowisko w skandalicznych okolicznościach dyrektor TPN Paweł Skawiński, który twierdzi, że wzrost liczby osób przewożonych kolejką będzie miał miejsce wyłącznie zimą, zatem nie oznacza to dodatkowej presji na chronioną warstwą śniegu florę tego terenu. Warto w tym miejscu przypomnieć, że Paweł Skawiński przed 10 laty, będąc jeszcze szeregowym pracownikiem TPN, wyrażał pogląd przeciwny, postulując ograniczenie ruchu narciarskiego na tym obszarze i wzywając do skutecznej jego ochrony przed presją turystyczną (por. artykuł jego autorstwa pt. „Przyrodnicze ograniczenia dla rozwoju narciarstwa w rejonie Kasprowego Wierchu”, „Tatry” nr 4, 1993). Może warto zainteresować się, czy i jaki wpływ na tę szybką zmianę poglądów dyr. Skawińskiego miało zasiadanie w radzie nadzorczej spółki PKL i pobierane z tego tytułu pobory.
Z powyższych względów zwracamy się do Pana o szybkie zajęcie się całą sprawą. Domagamy się, ze względu na wagę sprawy i dotychczasową postawę ministerialnych urzędników, by zajął się Pan sprawą osobiście i również osobiście udzielił nam na niniejsze pismo wyczerpującej odpowiedzi. Mamy nadzieję, iż postąpi Pan zgodnie z wolą ponad 40 organizacji ekologicznych i ponad 100 wybitnych naukowców i nie dopuści do zwiększenia przepustowości kolejki linowej z Kuźnic na Kasprowy Wierch. Wartość przyrodnicza Tatr, a zwłaszcza Tatrzańskiego Parku Narodowego, jest ogromna i wyjątkowa w skali kraju, dlatego też temu miejscu należy się skuteczna ochrona, nie zaś sprzeczne z nią zwiększone oddziaływanie inwestycji o charakterze komercyjnym, służące jedynie zwiększaniu zysków garstki prywatnych osób. Tatry są dobrem wspólnym i dziedzictwem wszystkich Polaków, nie można zatem dopuścić, by o ich przeznaczeniu decydowała klika lokalnych biznesmenów.
Z poważaniem

Do wiadomości:
Państwowa Rada Ochrony Przyrody
Rada Tatrzańskiego Parku Narodowego
Koalicja „Ratujmy Karpaty”
media
wysłano listem poleconym