EKOSYSTEM LEŚNY WARTOŚCIĄ CZŁOWIEKA
EKOSYSTEM LEŚNY
WARTOŚCIĄ CZŁOWIEKA
Zwykle świat naukowy spogląda i rozpatruje istotę ekosystemu leśnego „z zewnątrz”, tak jakby nie było wzajemnych zależności typu człowiek-las, analizuje go jak gdyby ekosystem leśny stanowił odrębną całość. I choć prawdą jest, że ekosystemy leśne istniały jeszcze zanim pojawił się człowiek i istniałyby niezależnie od jego egzystencji – to jednak w obecnych czasach rozwoju cywilizacji nie sposób jest traktować przyrody i człowieka z osobna. WARTOŚCIĄ CZŁOWIEKA
Łatwo zauważalny jest wpływ człowieka na przyrodę, zarówno negatywny (to niestety przede wszystkim) jak i pozytywny (polegający zwykle na zminimalizowaniu wcześniej wyrządzonych negatywnych oddziaływań) – jednak ks. prof. Stanisław Zięba, autor książki Ekosystem leśny wartością człowieka, wędruje dalej w swoich przemyśleniach i porusza temat drugiej strony owej współzależności, mianowicie bezsprzecznego kształtowania człowieka przez przyrodę, której częścią jest las.
Las jest nie tylko dobrem ekonomicznym (jak niestety myśli większość ludzi), ale również kulturowym. Nie tylko pozwala na naszą egzystencję, ale również inspiruje, uczy, wychowuje… Z tego względu człowiek powinien mieć wobec przyrody pewne zobowiązania – powinien się z nią zintegrować i jako jeden ze sprawców zagrożeń ekosystemów leśnych dążyć do ich zminimalizowania (autor bardzo obiektywnie patrzy na źródła tych zagrożeń, zauważa, że nie jesteśmy do końca w stanie określić rzeczywistego rozmiaru destruktywnej działalności człowieka – nie możemy popadać w przesadę twierdząc, że jest on głównym niebezpieczeństwem dla stabilności lasu, są w końcu erupcje wulkanów, wichury, trzęsienia ziemi…).
Książka ks. prof. Stanisława Zięby jest filozoficzna, a zarazem przyrodniczo-naukowa, jednak wszystkich tych, których ciarki przechodzą przy zetknięciu się z czysto naukowym językiem zachęcam aby nie zrażali się już na wstępie do tej pozycji. Niesie ona nietuzinkowe treści i skłania do refleksji nad istotą człowieczeństwa, nad korzeniami człowieka i nad jego przyszłością. Natomiast dla ekologów-naukowców jest to „lektura obowiązkowa”.
Maria Łysik
ks. prof. Stanisław Zięba Ekosystem leśny wartością człowieka, Instytut Badawczy Leśnictwa w Warszawie, Zakład Ekologii Człowieka w Lublinie, 2002.