FUNDACJA EDUKACYJNA 4-H W POLSCE

RUCH 4-H W POLSCE

Ruch 4-H w Polsce zainicjowany został w 1991 r. przez doradców Polsko-Amerykańskiego Programu Doradztwa Rolniczego współpracujących z Ośrodkami Doradztwa Rolniczego. Jednakże 4-H nie jest w Polsce nowością. Kluby 4-H działały już w latach dwudziestych, przekształciły się jednak szybko w zespoły przysposobienia rolniczego, w których nacisk kładziono przede wszystkim na szkolenie zawodowe. Współcześnie pierwszy polski klub 4-H założony został w województwie leszczyńskim w 1991 r.

Kluby 4-H powstawały głównie z inicjatywy doradców z Ośrodków Doradztwa Rolniczego. Obecnie coraz więcej klubów zakładanych jest w szkołach. Do pracy włączają się nauczyciele, pracownicy domów kultury, emeryci, wolontariusze z różnych środowisk, którzy chcą swoją wiedzę i umiejętności przekazać młodym ludziom.

Istnienie klubów 4-H na terenie wsi i małych miasteczek ma szczególne znaczenie dla dzieci i młodzieży, gdzie ograniczony jest dostęp do kina, teatru, nie ma propozycji aktywnych form rozwijania się i spędzania wolnego czasu. W wielu gminach, tam gdzie panuje duże bezrobocie, z powodu ograniczonych środków finansowych zamykane są gminne domy kultury, biblioteki. Alternatywą dla poprawy tej sytuacji jest rozwój ruchu 4-H w Polsce.
Ruch 4-H dociera do młodych ludzi poprzez kluby 4-H oraz ponadklubowe formy działalności, tj. obozy, szkolenia i konkursy.

Funkcjonowanie klubów 4-H opiera się na pracy wolontariuszy oraz rodziców. Pracując twórczo z młodzieżą oraz uczestnicząc w specjalistycznych szkoleniach także oni odnoszą korzyści z uczestniczenia w działalności ruchu.

Znakiem rozpoznawczym 4-H jest czterolistna koniczyna z literą „H” umieszczoną na każdym listku.

Czterolistna koniczyna jest powszechnie znanym symbolem, dla ruchu 4-H ma on jednak szczególne znaczenie. Litery na emblemacie oznaczają Głowę (w jęz. ang.: Head), Serce (Heart), Ręce (Hands) i Zdrowie (Health) – fundament wszystkich programów 4-H.

HASŁO 4-H:

Hasło Uczyć się działając przypomina, że najbardziej efektywnym i atrakcyjnym sposobem uczenia się jest samodzielne wykonanie danej rzeczy, a nie bierne słuchanie instrukcji o tym, jak należy to robić.

MOTTO 4-H:

Motto Najlepsze niech będzie jeszcze lepsze motywuje młodzież i dorosłych liderów do ciągłego samodoskonalenia i ulepszania rzeczy uznanych za doskonałe.

Program 4-H nie ogranicza się do zwiększania umiejętności technicznych. Główny nacisk kładzie się w nim na kształcenie umiejętności życiowych (komunikacja, twórcze rozwiązywanie problemów, podejmowanie decyzji, praca w grupie) i wrażliwości na potrzeby innych.

Od 1991 r. stale rośnie liczba członków klubów 4-H i osób zainteresowanych ruchem 4-H. Programy 4-H są obecnie prowadzone we wszystkich województwach. Istnieje przeszło 400 klubów grupujących ok. 7 000 członków oraz ponad 350 liderów-wolontariuszy. W każdym roku powstają nowe kluby.

Liczba członków klubów jest różna w różnych województwach. Największą liczbę dzieci i młodzieży w klubach posiadają następujące województwa: dolnośląskie, świętokrzyskie, podkarpackie.

Najpopularniejsze tematy projektów indywidualnych i grupowych realizowanych w klubach to: hodowla zwierząt, ogrodnictwo, ekologia i ochrona środowiska, rękodzielnictwo i sztuka ludowa (tkactwo, haft, rzeźbiarstwo, kompozycje kwiatowe), informatyka, redakcja i wydawanie gazetek szkolnych, nauka języka angielskiego oraz żywienie i gotowanie.

W celu prezentacji działalności członków klubów 4-H zorganizowano wiele konkursów i demonstracji o zasięgu wojewódzkim i lokalnym. Prezentacji prac dokonywano również przy okazji różnych targów rolniczych i dożynek oraz dni otwartych drzwi w ośrodkach doradztwa rolniczego.

Zorganizowano także wiele warsztatów i szkoleń wojewódzkich. Najbardziej popularnymi tematami było rozwijanie umiejętności przywódczych oraz pedagogika zabawy i rekreacji w 1997 r., rozwijanie przedsiębiorczości, hodowla zwierząt, rękodzieło, ochrona środowiska w 1998 i 1999. Odbywały się również liczne spotkania informacyjne oraz konferencje wojewódzkie, których celem była promocja i rozwój ruchu 4-H. Członkowie klubów 4-H brali udział w wielu wycieczkach oraz uczestniczyli w obozach wojewódzkich i klubowych. Brali również aktywny udział w wielu akcjach i wydarzeniach o zasięgu krajowym, takich jak „Sprzątanie Świata” czy „Estetyka Wsi”, „Poznaj swoje korzenie” oraz innych działaniach na rzecz lokalnych społeczności, które często sami inicjowali. W kilku województwach zorganizowano również wymianę międzynarodową.

W chwili obecnej ruch jest wspomagany przede wszystkim przez Fundację Edukacyjną 4-H w Polsce, Ośrodki Doradztwa Rolniczego i szkoły oraz szereg instytucji i organizacji państwowych i samorządowych. Pomoc finansową ruch otrzymuje ze strony sponsorów krajowych i zagranicznych. Lokalnie działalność klubów 4-H wspierają wojewodowie, finansując programy edukacyjne prowadzone przez doradców z ODR-ów, a także inne instytucje państwowe, szkoły, samorządy i sponsorzy indywidualni.

Fundacja Edukacyjna 4-H w Polsce Wspólna 30 p.547 00-930 Warszawa tel./fax 0-22/623-22-55, 623-26-57 e-mail: 4hpoland@it.com.pl