KOPALNIE – ZŁO KONIECZNE?

Łagodne, pokryte lasami i dzikimi łąkami zbocza gór, polne drogi do nikąd, porośnięte chwastami, zapomniane ścieżki do zapomnianych wiosek. Czysta woda górskich strumieni, grzyby, maliny, jeżyny, poziomki. Majestatyczne szczyty Karkonoszy na horyzoncie. To Góry Izerskie, położone na styku trzech krajów: Polski, Niemiec i Czech. Tereny, które zmieniały właścicieli parokrotnie w ciągu ostatnich stuleci, a w 1945 r. znalazły się ponownie na terytorium Polski. Lasy leczą się tu jeszcze z chorób spowodowanych działaniem kwaśnych deszczy, a ludzie żyją czasem na granicy ubóstwa w dobie recesji gospodarczej.
W ostatnich latach kilka firm prywatnych zainteresowało się surowcami naturalnymi występującymi na terenie Pogórza Izerskiego – skałami. W pobliżu wsi Kłopotnica i Kwieciszowice na terenie gminy Mirsk funkcjonują już 3 kopalnie bazaltu, równając z ziemią kilka okolicznych wzgórz. W chwili obecnej kolejna firma – Pol-Skal, dzierżawiąca 77 hektarów ziemi we wsiach Mała Kamienica i Antoniów, gmina Stara Kamienica, ubiega się o koncesję na rozpoznanie tam surowca skaleniowego, z myślą o jego eksploatacji. I choć Wójt Gminy Stara Kamienica w maju br. postanowił udzielić negatywnej opinii dla tej firmy na przeprowadzenie badań, okoliczni mieszkańcy i organizacje społeczne boją się, że nie jest to ostatni raz, kiedy skonfrontowani zostali z wizją mieszkania w bliskim sąsiedztwie kopalni odkrywkowej. Postawa Wójta jest niewątpliwie godna podziwu, nie było bowiem jeszcze wypadku, żeby gmina odmówiła firmie otworzenia kopalni na tych terenach.
W grę wchodzą oczywiście pieniądze. W przypadku wspomnianych kopalni bazaltu, udzielenie pozwolenia na ich otwarcie uzasadnione zostało możliwością przyspieszonego rozwoju gospodarczego gminy Mirsk. Uznano też, że wpływy pieniężne z tytułu funkcjonowania kopalni pomogą sfinansować zaplanowane inwestycje na terenie gminy. Ponadto liczono na utworzenie kilkudziesięciu nowych miejsc pracy, sądząc po tak dużym przedsięwzięciu. Możliwe jest, iż takimi argumentami firma Pol-Skal będzie dalej przekonywać radnych gminy Stara Kamienica do udzielenia jej koncesji. Czy rzeczywiście powinno się więc zezwalać na poświęcenie naturalnych krajobrazów i przyrody w imię szybkiego zysku i solidarności z miejscową bezrobotną ludnością?
Odpowiedzi na to pytanie dostarczają doświadczenia z innych gmin. Na ich podstawie można wyciągnąć wniosek, iż kopalnia odkrywkowa nie tworzy raczej nowych miejsc pracy dla ludności mieszkającej niedaleko kopalni. Dlaczego? Otóż do pracy w niej potrzebni są wykwalifikowani fachowcy z uprawnieniami do pracy na ciężkim sprzęcie, a takich większość z okolicznych mieszkańców po prostu nie posiada. Dodatkowo jest powszechną praktyką, że kopalnie tego typu nie zatrudniają na stałe żadnych konserwatorów, elektryków czy mechaników, a tylko w razie potrzeby jakiejś naprawy podpisują krótkotrwałą umowę – zlecenie z wykwalifikowaną firmą. Okazuje się, że w kopalni w Kłopotnicy, która przed swoim powstaniem deklarowała ludziom wiele miejsc pracy, z całej gminy zatrudnione są tylko 2 osoby. W istocie do kopalni dojeżdżają pracownicy z miast, a młodzi rolnicy muszą przeprowadzać się do miast aby móc się przekwalifikować.
Na powstaniu kopalni tracą natychmiast właściciele powstałych na tym terenie gospodarstw agroturystycznych. Utworzenie w ich najbliższym sąsiedztwie kopalni odkrywkowej wraz z jej wszelkimi uciążliwościami – hałasem, zapyleniem, wstrząsami i wzmożonym ruchem ciężkich samochodów dostawczych na zupełnie do tego nie przystosowanych wiejskich drogach, oznacza koniec działalności tych gospodarstw. Ponadto spada też wartość wszystkich nieruchomości położonych w pobliżu kopalni.
Lokowania na terenie Gór Izerskich działalności przemysłowej, tłumaczone jako wybranie „pewniejszej szansy rozwoju” nie można zakwalifikować jako zgodnego z ideami rozwoju „zrównoważonego”. Rozwój taki zakłada bowiem, iż w swojej działalności człowiek będzie myślał o przyszłym pokoleniu, dla którego niezniszczona przyroda będzie miała dużą wartość. Wiadomo, iż opóźnienie inwestycji w infrastrukturę turystyczną na terenie Gór Izerskich jest tak duże, że zarabianie na turystyce jest raczej sprawą przyszłościową. Niemniej jednak wątpliwe jest, aby można było kiedykolwiek na niej zarabiać, wabiąc turystów zrekultywowanymi wyrobiskami pokopalnianymi.
Warto w tym miejscu napisać więcej o niewyliczalnych w pieniądzach walorach tego terenu, które mogą zostać zniszczone przez przemysł wydobywczy. Tereny te, położone na obrzeżach Karkonoskiego Parku Narodowego, są obszarami o zabytkowym nienaruszonym krajobrazie rolniczym, unikalnym w Europie. Krajobraz ten można nazwać otwartym muzeum historii rolnictwa. Można tu znaleźć monumentalne wioski w najbardziej naturalnym środowisku. Można tu poczuć, zobaczyć i powąchać historię wielu wieków.
Sporo osób mieszkających i działających na tych ziemiach ma wiele alternatywnych pomysłów na rozsądne gospodarowanie walorami tego terenu, aby nie zmarnotrawić tych skarbów natury i produktów pracy człowieka, które wykształciły się tu w ciągu wieków. Warto nie przekreślać szans zrównoważonego rozwoju tego terenu.


ŻAK
Łodzianie mają dobrze. Mogą słuchać Radia ,,Żak” inni zaś obywatele to robić mogą jedynie przez internet: http://www.zak.lodz.pl. ,,Żak” to stacja radiowa zdecydowanie odbiegająca od innych stacji (tzw. komercyjnych) tak formą, jak i treścią. Zwłaszcza zwracam uwagę na program publicystyczny o tematyce ekologicznej – ,,Czy masz świadomość?”, prowadzony przez Szymona Surmacza, Rafała Górskiego i Marcina Motylewskiego. Program nadawany jest w czwartki w godzinach 21:00 – 22:00.