O MIĘDZYNARODOWĄ BUDOWĘ INFORMACYJNYCH PODSTAW TRWAŁEGO ROZWOJU

Propozycja wystąpienia do Światowego Szczytu na rzecz Społeczeństwa Informacyjnego (ŚSNRSI) (Genewa, grudzień 2003, Tunis, 2005)



Realizacja wizji trwałego rozwoju (sustainable development) – strategicznego celu ONZ – wymaga stworzenia informacyjnych podstaw ekonomiki trwałego rozwoju (SD-economy). Winna ona być dostosowana do współczesnej sytuacji zmian i ryzyka, będącej skutkiem wielkiego rozwoju nauki i techniki. Ekonomika ta winna być przeto: dalekowzroczna, elastyczna oraz oparta na kompleksowym rachunku korzyści i kosztów gospodarowania, obejmującym społeczne i przyrodnicze składniki tego rachunku. Winna ona łączyć interes własny gospodarujących z proporcjonalnymi do tego korzyściami ich społeczno-przyrodniczego środowiska.
Ukształtowanie ekonomiki trwałego rozwoju wymaga odpowiedniego rozwoju nauki i technik informacyjnych. Konieczne w tym celu jest doprowadzenie do zbudowania powszechnie dostępnego, światowego, zintegrowanego a zarazem terytorialnie rozproszonego informacyjnego systemu dalekowzrocznego przewidywania i wymiernego wartościowania zamierzeń i skutków polityki trwałego rozwoju, pracy i innych zmian w społeczno-przyrodniczym środowisku.

Zadanie to może być wykonane jedynie w ramach działających na zasadzie pomocniczości struktur zarządzania globalnego (subsidiarity global gevernance).
Proponujemy przeto doprowadzenie do utworzenia ONZ-owskiego Światowego Centrum Strategii Trwałego Rozwoju. Pierwszoplanowym zadaniem Centrum powinno być przeprowadzenie wielkiej (typu Apollo) operacji naukowo-technicznej i społecznej mającej za cel zbudowanie powyższych informacyjnych podstaw trwałego rozwoju. Operacja ta powinna obejmować następujące etapy – umożliwiające utworzenie:
1) światowego (zintegrowanego, terytorialnie rozproszonego) systemu prognozowania ostrzegawczego;
2) światowego systemu symulacji komputerowej dla wspomagania projektowania i wartościowania skutków wdrażania zmian organizacyjnych oraz nowych technik;
3) światowego systemu wspomagającego wyznaczanie kompleksowych, w tym dalekosiężnych korzyści i kosztów gospodarowania, obejmujących społeczne i przyrodnicze składniki rachunku ekonomicznego.

Zrealizowanie już tylko pierwszego etapu proponowanej operacji m.in. umożliwi radykalne zwiększenie ekospołecznej efektywności rozwoju nauki i techniki. W trakcie prognozowania będą się ujawniały braki wiedzy niezbędnej dla poznawania przyszłego przebiegu procesu życia społeczno-gospodarczo-przyrodniczego. Zaś poznawanie potencjalnych zagrożeń pozwoli na kierowanie rozwojem nauki i techniki w sposób umożliwiający wyprzedzające eliminowanie tych zagrożeń.
Zagrażający ludzkości kryzys globalny jest skutkiem utraty zdolności dostosowywania się gospodarki światowej do zmian zachodzących w uwarunkowaniach życia ludzi i przyrody (w dostępności zasobów, technice, stanie środowiska itp.). Przezwyciężenie tego kryzysu wymaga przeto wbudowania w światową gospodarkę dodatkowego mechanizmu: przewidywania i wartościowania nadchodzących zmian w tych uwarunkowaniach i wyprzedzającego dostosowywania form gospodarowania do tych zmian (feed forward). A także – opanowania zdolności takiego kierowania oddziaływaniami na środowisko, aby zmniejszać prawdopodobieństwo pojawienia się w nim, nawet w dalszej przyszłości, zmian niekorzystnych dla życia ludzi i przyrody.