Streszczenia projektów nagrodzonych w konkursie
„Bieda i środowisko naturalne” 2004

Z AGROTURYSTYKĄ, DBAJ O TO, Z CZEGO ŻYJESZ!
Rada Sołecka Wsi Chotel Czerwony
Wieś Chotel Czerwony, Gmina Wiślica,
Woj. Świętokrzyskie

Projekt ma na celu zwiększenie atrakcyjności turystycznej miejscowości poprzez oczyszczenie i uporządkowanie okolicznych terenów. W ramach projektu zostaną zlikwidowane dzikie wysypiska śmieci w pobliżu miejscowości oraz wytyczone i oznakowane zostaną atrakcyjne przyrodniczo obiekty – grota krasowa, leśne źródło oraz unikatowe kryształy gipsu. Usunięte z lasów śmiecie zostaną posegregowane, a dochód ze sprzedaży odzyskanych surowców wtórnych będzie przeznaczony na organizację wycieczki poglądowo-szkoleniowej do gospodarstw prowadzących działalność agroturystyczną. Oczyszczenie i oznakowanie obiektów przyrodniczych jest bowiem etapem wstępnym do rozpoczęcia działalności agroturystycznej przez bezrobotnych mieszkańców wsi.

WĄWOZY BIECHOWSKIE – WYKORZYSTAJMY TEN CUD DANY NAM PRZEZ NATURĘ
Stowarzyszenie na rzecz Rozwoju Gminy Pakosławice
Wieś Biechów, Gmina Pakosławice,
Woj. Opolskie

W ramach projektu zostanie uprzątnięty teren rezerwatu krajobrazowego „Wąwozy Biechowskie” oraz graniczącego z nim zabytkowego XIX-wieczny parku. Mieszkańcy wsi wytyczą i oznakują ścieżki piesze i konno-rowerowe dla celów turystycznych i edukacyjnych. Wzdłuż szlaku zainstalowane będą kosze na śmieci, ławki oraz tablice z informacjami o unikatowych obiektach flory. Po zakończeniu prac porządkowych zostanie wydany folder promujący gminę. Trafi on do biur podróży, hoteli, gospodarstw agroturystycznych i szkół. Szeroki kolportaż spowoduje wzrost liczby turystów odwiedzających miejscowość, a przez to przyczyni się do stworzenia nowych miejsc pracy. Wspólne działania na rzecz środowiska zintegrują lokalną społeczność oraz przyczynią się do wzrostu jej świadomości ekologicznej.

DYNIE SZANSĄ NA LEPSZE JUTRO
Stowarzyszenie Społeczno-Oświatowe „Nasza Szkoła”
Wieś Dokudów, Gmina Biała Podlaska,
Woj. Lubelskie

Celem projektu jest ograniczenie biedy poprzez wprowadzanie i promowanie nowych, bardziej dochodowych upraw. Projektem zostaną objęci miejscowi rolnicy, którzy wezmą udział w szkoleniu dotyczącym uprawy dyń i ziół. Dotacja zostanie przeznaczona na remont urządzenia do wybierania pestek dyń oraz na budowę suszarni niezbędnej do suszenia uprawianych roślin. Budowa suszarni pomoże plantatorom w uzyskaniu dobrego jakościowo surowca, co spowoduje wzrost sprzedaży, co z kolei stworzy możliwość dodatkowych dochodów dla bezrobotnych mieszkańców gminy.

W PROMIENIACH SŁOŃCA
Towarzystwo Wykorzystania Wód Termalnych i Walorów Naturalnych Ziemi Czeszewskiej
Wieś Czeszewo, Gmina Miłosław,
Woj. Wielkopolskie

Realizacja projektu będzie polegać na wykonaniu i zamontowaniu w budynku Warsztatu Terapii Zajęciowej, prowadzonego przez Towarzystwo, urządzenia solarnego do podgrzewania wody. W czasie prac przy instalacji baterii słonecznej zostanie przeprowadzone seminarium szkoleniowe dla ok. 30 mieszkańców gminy i powiatu, poświęcone ochronie środowiska oraz zasadom budowy urządzeń solarnych do podgrzewania wody i suszenia płodów rolnych. Zwieńczeniem projektu będą „Dni słońca” – cykl imprez promujących czyste środowisko, połączonych z prezentacją działania zamontowanego urządzenia. Bezpośrednim efektem realizacji programu będzie ograniczenie ilości emitowanych spalin oraz obniżenie kosztów utrzymania Warsztatu Terapii Zajęciowej. W dłuższej perspektywie podjęte działania zaowocują wzrostem wiedzy dotyczącej ochrony środowiska oraz zainteresowaniem mieszkańców alternatywnymi źródłami energii.

NA SZLAKU ZAMKÓW GOTYCKICH I WSI SZTUMSKICH
Grupa Odnowy Wsi Koślinka
Wieś Koślinka, Gmina Sztum,
Woj. Pomorskie

Projekt ma na celu stworzenie alternatywnych źródeł dochodu dla mieszkańców wsi z wykorzystaniem zasobów środowiska naturalnego. Realizacja projektu polegać będzie na renowacji kluczowych dla rozwoju lokalnej turystyki miejsc i obejmie remont mostku na przepływającej przez wieś rzeczce, uporządkowanie terenu wokół miejscowego jeziora i przygotowanie ścieżki rowerowej, uporządkowanie zabytkowego cmentarza oraz wzgórza cmentarnego, stanowiącego charakterystyczny punkt wsi, który z racji swojej historii już teraz jest licznie odwiedzany przez niemieckich turystów. Oczyszczenie terenu przyczyni się do ochrony flory i fauny oraz podniesie walory estetyczne wsi. Podjęte działania spowodują wzrost zainteresowania turystów miejscowością, a przez to wpłyną na rozwój inicjatyw związanych z gastronomią, organizacją wycieczek łodzią po jeziorze i sprzedażą lokalnych produktów.

NASZ OGRÓDEK
Towarzystwo Rozwoju Gminy Golub-Dobrzyń
Wieś Gałczewo, Gmina Golub-Dobrzyń,
Woj. Kujawsko-Pomorskie

Realizacja projektu polegać będzie na zagospodarowaniu nie użytkowanych gruntów z przeznaczeniem na ogródki warzywne i sady owocowe dla 21 rodzin z terenu gminy, dotkniętych problemem ubóstwa. Przyznana dotacja zostanie przeznaczona na zakup rodzimych odmian drzew i krzewów owocowych, nasion oraz narzędzi niezbędnych do uprawy działek. Dochód ze sprzedaży owoców i warzyw zasili budżety domowe rodzin, które zadeklarowały udział w projekcie. Rekultywacja zaniedbanych gruntów zapobiegnie ich dalszej degradacji oraz poprawi walory estetyczne wsi.

DREZYNĄ DO UNII
Ludowy Uczniowski Klub Sportowy „Sokół”
Wieś Przyjezierze, Gmina Moryń,
Woj. Zachodniopomorskie

Projekt ma na celu rozszerzenie turystycznej oferty gminy poprzez odrestaurowanie nieczynnej, niszczejącej linii kolejowej i uruchomienie na jej 14-kilometrowym odcinku przewozów odnowioną drezyną ręczną. Renowacja linii kolejowej będzie połączona z uprzątnięciem torowiska, likwidacją dzikich wysypisk śmieci oraz wycinką krzewów zarastających nasypy kolejowe. Pochodzące z wycinki drewno trafi do bezrobotnych mieszkańców biorących udział w oczyszczaniu okolicy. Uruchomienie ekologicznych przewozów, łączących najbardziej atrakcyjne turystycznie miejsca gminy oraz wydanie folderu promocyjnego, przyczynią się do rozwoju turystyki i usług turystycznych.

WYPOŻYCZALNIA ROWERÓW SPOSOBEM NA ZMNIEJSZENIE BEZROBOCIA I OCHRONĘ ŚRODOWISKA
Koło Gospodyń Wiejskich w Moroczynie
Wieś Moroczyn, Gmina Hrubieszów,
Woj. Lubelskie

W ramach projektu zlikwidowane zostaną dzikie wysypiska śmieci, obok których przebiegać będzie ścieżka rowerowa. Po uprzątnięciu terenu i wytyczeniu ścieżki uruchomiona zostanie wypożyczalnia rowerów, z której korzystać będą zarówno turyści licznie odwiedzający atrakcyjną pod względem przyrodniczym i historycznym okolicę a także lokalna społeczność. W przyszłości obok wypożyczalni, planuje się utworzenie punktu gastronomicznego oraz sklepiku z pamiątkami. Funkcjonowanie wypożyczalni przyczyni się do zmniejszenia emisji spalin samochodowych, a także wpłynie na zwiększenie dochodów mieszkańców w wyniku rozwoju turystyki.

ROWEROWA GMINA
Centrum Międzynarodowych Spotkań
Wieś Tuchomie, Gmina Tuchomie,
Woj. Pomorskie

Realizacja projektu polegać będzie na utworzenie wypożyczalni rowerów oraz oznaczeniu sieci tras rowerowych przebiegających przez najciekawsze przyrodniczo tereny Parku Krajobrazowego „Dolina Słupi”. Do obsługi wypożyczalni oraz innych obiektów rekreacyjnych zatrudniona zostanie jedna osoba, do której obowiązków należeć będzie także dbanie o czystość odwiedzanych przez turystów miejsc. Druga osoba znajdzie zatrudnienie jako przewodnik oprowadzający grupy turystyczne i wycieczki szkolne. Utworzenie wypożyczalni wpłynie na zwiększenie ruchu turystycznego, a jednocześnie przyczyni się do zwiększenia dbałości o miejscowe obiekty przyrodnicze.

ODNOWIENIE UPRAWY I PRODUKCJI ZIEMNIAKA ODMIANY „WYSZOBORSKI”
Krajowe Stowarzyszenie Kobiet Wiejskich – Koło w Wyszeborzu
Wieś Wyszebórz, Gmina Manowo,
Woj. Zachodniopomorskie

Celem projektu jest przywrócenie tradycyjnej, związanej z historią wsi odmiany ziemniaka „Wyszoborski”. Biorący udział w projekcie mieszkańcy Wyszeborza zwrócą się do Zakładu Nasiennictwa o odtworzenie tego wydajnego i odpornego na choroby gatunku ziemniaka, a następnie obsadzą nim wyznaczone i specjalnie przygotowane działki. W kolejnych latach, zależnie od wzrostu zapotrzebowania, planuje się rozszerzenie upraw. Przywrócenie zapomnianego gatunku stanie się głównym elementem promocji regionu, przez co, z czasem, stanie się dodatkowym źródłem dochodu mieszkańców a także pomoże im w pielęgnowaniu historii miejscowości.

ZIELONA TRASA
Stowarzyszenie Aktywnej Młodzieży Sam
Wieś Piotrowice, Gmina Strzyżewice,
Woj. Lubelskie

W ramach projektu zostanie wytyczona i oznakowana trasa rowerowa przebiegająca przez najbardziej atrakcyjne okolice doliny Bystrzycy. Ponadto, dla potrzeb turystów, powstanie we wsi pole namiotowe oraz wypożyczalnia rowerów. Wzdłuż wytyczonej trasy i na polu namiotowym zostaną ustawione ławki i kosze na śmieci. Miejscowa młodzież oraz właściciele gospodarstw agroturystycznych będą dbać o czystość utworzonych obiektów. Podjęte działania przyczynią się do zwiększenia atrakcyjności turystycznej gminy, wpłyną na wzrost świadomości ekologicznej mieszkańców i turystów, a także spowodują zwiększenie dochodów społeczności gminy.

IWKOWSKI TARG OWOCOWY
Stowarzyszenie Rozwoju i Promocji Gminy Iwkowa
Gmina Iwkowa,
Woj. Małopolskie

Projekt stanowi kolejny etap programu zmierzającego do stworzenia nowych źródeł zarobkowania na wsi. Realizacja projektu obejmuje szereg działań promujących suszone owoce, w których ekologicznej produkcji specjalizują się mieszkańcy gminy. Uczestnicy projektu zorganizują w okolicznych sklepach stoiska regionalne oferujące miejscowe produkty, a także przeprowadzą szeroką akcję informacyjną w lokalnych mediach. Utworzenie stoisk promocyjnych, kolportaż ulotek i plakatów oraz organizacja kiermaszów owocowych spowodują wzrost dochodów iwkowskich producentów, jak również przyczynią się do racjonalnego wykorzystania zasobów środowiska gminy.

KWITNĄCE OWOCOWE ALEJE WŚRÓD WYGASŁYCH WULKANÓW
Rada Sołecka Wsi Snowidza
Wieś Snowidz, Gmina Mściwojów,
Woj. Dolnośląskie

Celem projektu jest rewitalizacja wiejskiego krajobrazu poprzez odtworzenie tradycyjnych snowidzkich alej przydrożnych. Wzdłuż dróg i traktów zasadzone zostaną rodzime, odporne na choroby, gatunki drzew owocowych – jabłoni, gruszy, czereśni i śliw. Zasadzone drzewa urozmaicą rolniczy krajobraz gminy, a także przyczynią się do odrodzenia na terenie wsi populacji wielu gatunków zwierząt, które ograniczą liczbę szkodników upraw. W przyszłości ochrona starych gatunków drzew doprowadzi do trwałego odtworzenia niektórych odmian, a ze zbiorów korzystać będą najbiedniejsi mieszkańcy wsi. Przewiduje się także utworzenie punktu skupu zebranych owoców, który stworzyłby szansę nowych miejsc pracy oraz uzyskania dodatkowego dochodu przez mieszkańców.

SZCZODRAKI PROSTO Z PIECA
Stowarzyszenie Miłośników Żelisławia „Zapiecek”
Wieś Żelisławie, Gmina Czaplinek,
Woj. Zachodniopomorskie

Realizacja projektu polegać będzie na przywróceniu miejscowej tradycji wypieku szczodraków – lokalnych gatunków chleba z dodatkiem ziół i warzyw. Dotacja zostanie przeznaczona na budowę w centrum wsi tradycyjnego pieca do wypieku chlebów oraz zorganizowanie wokół niego miejsca spotkań dla mieszkańców wsi i turystów. Promocja lokalnego produktu przyczyni się do wzrostu ilości turystów odwiedzających gminę a towarzyszące realizacji przedsięwzięcia szkolenia z zakresu ochrony środowiska i ekologicznej uprawy ziół i zbóż spowodują wzrost świadomości ekologicznej Żelisławian.

KŁUSOWNIKA NA PRZEWODNIKA – II ETAP
Ośrodek Wspierania Rozwoju Wsi przy Stowarzyszeniu „Szansa”
Wieś Stawno, Gmina Złocieniec,
Woj. Zachodniopomorskie

Projekt jest częścią programu aktywizacji mieszkańców wsi poprzez wykorzystanie pobliskiego zbiornika wodnego. Nagrodzony etap obejmuje regulację poziomu wody na jeziorze poprzez ustawienie pochylni i drenu odprowadzającego wodę oraz zarybienie jeziora rodzimymi gatunkami ryb. Po przygotowaniu miejsc wędkarskich mieszkańcy wsi wydadzą i rozprowadzą folder promujący walory turystyczne gminy. Oprócz przywrócenia i ochrony naturalnego ekosystemu w jeziorze, zbiornik stanie się również źródłem dodatkowego dochodu mieszkańców, którzy znajdą zatrudnienie przy obsłudze zwiększającej się liczby turystów. W przyszłości przewiduje się utworzenie wypożyczalni łodzi i sprzętu wędkarskiego, wędzarni ryb oraz stanowisk pracy dla dwóch przewodników wędkarskich.

PÓŁKOSZKĄ PO ZAKLICZYNIE
Stowarzyszenie Promocji i Rozwoju Gminy Zakliczyn
Wieś Zakliczyn, Gmina Zakliczyn,
Woj. Małopolskie

Realizacja projektu polegać będzie na uruchomieniu w okresie sezonu turystycznego przewozów „półkoszką” – tradycyjnym wozem zaprzężonym w konie. Oferta skierowana będzie głównie do turystów biorących udział w przebiegających przez Wieś spływach tratwami po Dunajcu. Trasa przejażdżek przebiegać będą przez najbardziej atrakcyjne miejsca widokowe, muzeum grodzkie, zabytkowe kościoły, hodowlę jeleni, gospodarstwa agroturystyczne i ekologiczne, tak by zachęcić turystów do dłuższego pobytu we wsi. Realizacja projektu połączona będzie z promocją lokalnych produktów pszczelarskich, żywności ekologicznej i rękodzieła ludowego. Ekologiczne przejazdy wpłyną korzystnie na stan środowiska naturalnego poprzez ograniczenie emisji spalin samochodowych, a ponadto przyniosą mieszkańcom dodatkowy dochód wynikający ze zwiększenia ruchu turystycznego.