ŚMIECI MNIEJ – ZIEMI LŻEJ PAKIET EDUKACYJNY

Czy jest jakiś sposób, żeby zmienić naszą świadomość ekologiczną? Czy możliwe jest, że czymś codziennym będzie dla nas zachowanie umiaru w wytwarzaniu śmieci i ich segregacja? Niewiele będą znaczyć przepisy i zakazy, jeśli nie zatroszczymy się o rzetelną edukację najmłodszego pokolenia. Niezbędnym elementem kształcenia w tym duchu są odpowiednie materiały, które pomogą nauczycielom urozmaicić treść zajęć i sposobów przekazywania wiedzy.

Godną polecenia pomocą naukową jest książka Elżbiety Tyralskiej-Wojtyczy Śmieci mniej – Ziemi lżej. Jest to pozycja przeznaczona dla uczniów i nauczycieli szkół podstawowych i gimnazjów, chociaż nie tylko – większość propozycji w niej zawartych może być realizowana także w szkołach ponadgimnazjalnych. Książka została napisana z myślą o wprowadzeniu do różnych przedmiotów w szkole zagadnień dotyczących odpadów. Autorka nie zawęża problemu do tego stopnia, by mógł on być rozpatrywany wyłącznie na lekcjach biologii, ale zauważa jego aspekty związane z geografią, historią, a nawet literaturą.
Celami podręcznika są: kształtowanie świadomości potrzeby brania udziału w selektywnej zbiórce odpadów oraz – co szczególnie cenne! – nabycie przez uczniów umiejętności racjonalnego korzystania z zasobów przyrody.
Książka zawiera szereg ćwiczeń i projektów, które zainteresują nawet najbardziej znudzonego szkołą gimnazjalistę. Autorka przywiązuje dużą wagę do tego, aby uczniowie mogli wykazać się pomysłowością i osobistym zaangażowaniem w proponowane projekty. Stara się uciec od schematu wykładu na rzecz zajęć terenowych i pracy uczniów w grupach. Przykładem może być pomysł przygotowania przez dzieci teatrzyku obrazującego stopień degradacji środowiska, a także inscenizacja publicznej dyskusji z udziałem m.in. burmistrza, ekologa i przedstawiciela przemysłu. Wiele zajęć ma charakter zabawy – dzieci samodzielnie wyrabiają papier za starych gazet, wymyślają nowe sposoby wykorzystania odpadków itp.
Jedną z ważnych praktycznych umiejętności, jaką nabywają uczniowie, jest rozpoznawanie ekologicznych symboli i oznaczeń umieszczanych na opakowaniach towarów.
Niewątpliwą zaletą, wyróżniającą tę publikację spośród wielu innych, jest dostrzeganie i uwzględnianie osobistych poglądów ucznia.
Wydawca tej pozycji zadbał o przejrzystość graficzną tekstu, a umiejętnie dobrana forma ćwiczeń ułatwia przyswajanie wiedzy.
Pozostaje tylko pytanie: ilu nauczycieli wykaże się wyobraźnią i zaangażowaniem potrzebnymi do realizacji pomysłów zawartych w tej książce...?

Elżbieta Tyralska-Wojtycza, Śmieci mniej – Ziemi lżej. Pakiet edukacyjny, Regionalny Ośrodek Edukacji Ekologicznej w Krakowie (ROEE, Lubicz 46, 31-512 Kraków, 421-67-96; 429-53-72, roee.org.pl) Kraków 2003.