Strona główna 

ZB nr 7(13)/90, lipiec '90

ZIELONE BRYGADY PREZENTUJĄ
RUCHY, ORGANIZACJE ORAZ INDYWIDUA EKOLOGICZNE W KRAJU I NA ŚWIECIE

P. E. T. A.
WSPÓŁCZUCIE WYRAŻONE DZIAŁANIEM

1982: Rajd policyjny, kierowany przez współzałożyciela PETA Alexa Pacheco, uwalnia z laboratorium Silver Spring w Maryland 17 chirurgicznie okaleczonych małp. Eksperymentatorzy zostają oskarżeni przed sądem stanu Maryland o łamanie "prawa przeciw okrucieństwu" - to pierwszy w historii USA przypadek, gdy finansowany z budżetu federalnego program doświadczeń na zwierzętach zostaje wstrzymany...
1983: PETA demaskuje wojskowe "laboratorium ran", którego personel badał uszkodzenia tkanki strzelając z broni szybkostrzelnej do zabłąkanych psów. Szeroka kampania rozpętana przez PETA zmusiła Sekretarza Obrony C. Weinbergera do wydania moratorium dla tych eksperymentów - to drugi przypadek wstrzymania federalnego programu badań...
1984: PETA prowadzi trzymiesięczne śledztwo w Falls County (Texas), gdzie każdego roku zabijano 30 000 koni zwożonych z całych Stanów Zjednoczonych, a przetrzymywanych w ciasnych klatkach. Interwencja PETA u władz lokalnych zamknęła tą największą w Ameryce Północnej rzeźnię końską...
1985: PETA publikuje 70 godzin taśm video dokumentujących okrutne traktowanie zwierząt w klinice Uniwersytetu Pensylwanii. Wsparcie protestu przez Sekretarza Zdrowia M. Heckler owocuje obcięciem funduszy kliniki - to trzeci przypadek wstrzymania federalnego programu badań...
W ślad za nim następuje czwarty: PETA zmusza rządowe agencje by wstrzymały dotowanie doświadczeń na zwierzętach w City of Hope (Kalifornia), gdzie połowa zwierząt zmarła, nim eksperymenty zostały zakazane...
1986: PETA wyciąga na światło dzienne torturowania najbliższego ludziom gatunku - szympansów - w laboratorium badawczym SEMA. Ogólnokrajowa kampania "Ocal szympanse" została poparta przez wielu amerykańskich i zagranicznych naukowców, wśród nich renomowanego prymatologa dr Jane Goodall...
1987: prowadzona przez PETA "Kampania Współczucia" informuje konsumentów o stosowaniu przez firmy produkujące kosmetyki i artykuły gospodarstwa domowego testów zatruwających i oślepiających zwierzęta. Demonstracje PETA, programy edukujące opinię publiczną, wywieranie presji na prawodawców, wreszcie rezolucje akcjonariuszy nauczyły kupujących wybierania towarów "wolnych od okrucieństwa" a także wywierania skutecznej presji na producentach...
1988: PETA publikuje materiały świadczące o oślepianiu, truciu, zabijaniu tysięcy zwierząt podczas testowania kosmetyków w laboratoriach Biosearch (Filadelfia)...
Międzynarodowa kampania PETA przeciw stosowaniu przez firmę Benetton okrutnych testów na zwierzętach odnosi sukces - prezes koncernu Leslie Grunberg oświadcza, że firma nie będzie ich więcej używała...
Joanna Roush, kierownik wydziału badań i dochodzeń PETA, uwalnia z farmy futrzarskiej w Montanie setki chorych i głodujących bobrów. Farma zostaje zamknięta...
PETA przejmuje opiekę nad Aspin Hill Memory Park i Pet Cementery w Silver Spring, chroniąc te historyczne miejsca przed zniszczeniem...

Tego typu spektakularne, poprzedzane gruntowną pracą badawczą i dobrze nagłośnione przez środki masowego przekazu akcje bezpośrednie są przyczyną, że "People for the Ethical Treatment of Animals" (Ludzie na rzecz Etycznego Traktowania Zwierząt) są najszybciej rozwijającym się ruchem praw zwierząt w USA. Zainicjowani przed dziesięciu laty PETA już w 1983 r. uznani zostali przez czytelników poważnego animalistycznego magazynu "Agenda" za organizację nr 1 w Ameryce. Dziś ta pozycja wydaje się być umocniona.
Ulotka zatytułowana "PETA - tnące ostrze ruchu Praw Zwierząt" tak reklamuje organizację: "Oryginalna taktyka, konstruktywne akcje i agresywne podejście do kwestii wyzwolenia zwierząt są cechami podstawowymi programu PETA". Program ów zawiera sześć elementów:

  1. bezpośrednie ratowanie życia i zdrowia zwierząt będących obiektem akcji,
  2. wstrząśnięcie opinią publiczną - zwrócenie jej uwagi na los innych zwierząt znajdujących się w podobnej sytuacji,
  3. zmuszenie ciał ustawodawczych do ochrony praw zwierząt poprzez egzekwowanie istniejących przepisów lub wprowadzenie nowej legislacji,
  4. pociągnięcie do odpowiedzialności winnych naruszenia przepisów chroniących zwierzęta,
  5. pozyskanie opinii, by przeciwstawiła się ona okrucieństwu wobec zwierząt.
PETA, choć koncentruje się na akcjach bezpośrednich, w przeciwieństwie do np. ALF skrupulatnie baczy, by działać zgodnie z prawem. To właśnie przepisy są - obok środków masowego przekazu - główną bronią w rękach organizacji. Grupa dba też bardzo, by działania jej mogły pozyskać sympatię opinii publicznej, stąd staranna selekcja celów kampanii. Używa tu trzech kryteriów:
  1. wielkości liczby prześladowanych zwierząt,
  2. okrucieństwo ich traktowania,
  3. oraz długotrwałość tego wyzysku.
Dwie dziedziny odpowiadają tym celom: intensywna, "przemysłowa" hodowla i ubój zwierząt na farmach, oraz porywanie, więzienie i wykorzystywanie zwierząt w eksperymentach naukowych.

W ten sposób wyłaniane są cele działania. A metody?
Członkowie PETA nie są rewolucjonistami - ich organizacja zdaje się być dobrze wkomponowana w nowoczesny kapitalizm. Niezwykle charakterystyczna jest tu akcja zmuszania wielkich firm do zaniechania doświadczeń na zwierzętach poprzez uświadamianie konsumentów. Przy pomocy popularnych dziennikarzy (takich jak np. Dear Abby) PETA nie tylko upowszechnia listy produktów "wolnych od okrucieństwa" (cruelty - free) ale też stawia pod pręgierzem towary przy produkcji których zwierzęta cierpią. Uświadomieni przez animalistów konsumenci nie kupują napiętnowanych artykułów, co zmusza firmy do przeprofilowania produkcji w celu uniknięcia strat. Czasem PETA wybiera krótszą drogę oddziaływując na akcjonariuszy tych koncernów, którzy na swych zgromadzeniach podejmują decyzje korzystne dla zwierząt.
PETA ogromnie troszczy się o dobrą publicity, wykorzystując dla swych celów m.in. kulturę masową. W czerwcu 1988 r. PETA organizuje Muzyczny Festiwal Praw Zwierząt, na którym 35 000 widzów ogląda wykonawców takich jak Howard Jones, 10 000 MANIACS czy B52s (innym znanym koncertem PETA był "Rock Against Fur"). Wydany przez organizację album "Animal Liberation", na którym swe piosenki umieścili Howard Jones, Lene Lovich, Nina Hagen, The Smiths i inni, był wysoko notowany na progresywnych listach przebojów w Ameryce Północnej i Europie. Płytę promowano podczas tzw. Nocy Praw Zwierząt w popularnych klubach nocnych Nowego Yorku, Londynu, San Francisco, Chicago, Atlanty i Denver. W Texasie znowuż "Kampania Baletowa Dallas" opracowała układ choreograficzny "włamanie do laboratorium" w rytmie pochodzącej z tej płyty piosenki "Don't Kill The Animals". Z inicjatywy PETA w Los Angeles, Dallas, Bostonie i Waszyngtonie wystawiono kolosalne rzeźby zatytułowane "Dr Caligari's Ark" i "Dr Destructo's Can of Pain", które wszędzie przyciągały tłumy. Pozytywny image PETA buduje sobie zapewniając miejsce w popularnych programach TV (The Oprah Winfrey Show, West 57th, Crossfire, Good Morning America, MTV News) i poczytnych periodykach (Town And Country, Harper's, The New York Times, US News and World Report, The Washington Post, Newsday, Roll Call, Spin, Rolling Stones). Organizacja dociera również do ludzi poprzez ogłaszanie tzw. Public Service Announcements nagrywanych dla PETA przez znakomitości takie jak gwiazda rocka Belinda Carliste czy aktorzy Mike Farrell (znani z "M. A. S. H.") i Rue McClanach ("Golden Girls"). W 1985 animalistyczne PSA otrzymały Brązową Nagrodę na XXVI dorocznym Międzynarodowym Festiwalu Filmowym w Nowym Yorku. Ogłoszenia te zyskały też uznanie międzynarodowej krytyki np. podczas Communication Arts Annual 1988. Organizacja posiada także własny organ: "PETA News" - kolorowe, bogato ilustrowane, wydawane na kredowym papierze czasopismo. Jak przystało na organizację akceptująca prawa rynku i potrafiącą z nich korzystać, PETA News pełne są nie tylko doniesień i artykułów, ale i reklam. Katalog PETA proponuje ewentualnym nabywcom nie tylko "wolne od okrucieństwa" mydła i szampony, środki czyszczące, kosmetyki (a nawet "humanitarną pułapkę na myszy") ale też olbrzymią masę materiałów reklamowych, których sprzedaż przynosi organizacji dodatkowy dochód. Cele PETA - propagują np. zegarki, portfele kartki pocztowe, ścierki, fartuchy kuchenne, ceramiczne kubki, naklejki, kalendarze ścienne, terminarz...
Wspominać już chyba nie trzeba o bogatym dziale publikacji (wśród książek można nawet znaleźć pracę Barbary Peden "Psy i koty przechodzą na wegetarianizm") i kaset video...

Pora na podsumowanie. Moim zdaniem przykład PETA jest o tyle cenny, że pokazuje jak w warunkach gospodarki rynkowej działać może (i powinna) profesjonalna organizacja praw zwierząt. A profesjonalizm (skuteczność) jest naprawdę potrzebny także w tej dziedzinie, gdyż - jak głosi jeden ze sloganów PETA - "Good Intentions Are Not Enough". Dobre intencje nie wystarczą.

Jarosław Tomasiewicz
Hoża 32
43-323 Czechowice-Dziedzice


Adres PETA:

People for the Ethical Treatment of Animals
P. O. Box 42516
Washington DC 20015, (202) 726-0156



ZB nr 7(13)/90, lipiec '90

Początek strony