| Strona główna | Spis treści |
Do zadań Biura w tym zakresie należeć będzie przede wszystkim: organizowanie spotkań Koalicji, przekazywanie Koalicjantom sensownie wyselekcjonowanej informacji z zewnątrz, zbieranie i przekazywanie mediom itp. informacji o działaniach Koalicji i jej uczestników. Biuro w żadnym wypadku nie aspiruje do centralizacji decyzji w ramach Koalicji.
Postanowiono ponadto zmienić w nazwie Koalicji słowo "Alternatywnych" na "Proekologicznych" w celu nadania jej jednoznacznego przekazu. Koalicjanci wymienili wrażenia dotyczące bieżącej sytuacji i wydarzeń w polityce transportowej oraz poglądy nt. działania Koalicji w najbliższej przyszłości. Informacja uzyskana przez BZT nt. nadchodzącego posiedzenia Europejskiej Konferencji Ministrów Transportu (EKMT) zaowocowała sprawnym opikietowaniem obrad. Opis akcji w oddzielnych artykułach .
Lista uczestników spotkania:
Organizacje należące obecnie do Koalicji Lanckorońskiej to:
Formuła Koalicji jest otwarta. Organizacje popierające Deklarację Lanckorońską myślą, mową, czynem lub zaniechaniem mogą przystąpić do Koalicji.
Marcin Harembski
Biuro Zrównoważonego Transportu
tel. 0-22/831-28-30
e-mail: biuro@bzt.most.org.pl
Zasadniczym celem tej strategii jest utworzenie europejskiej sieci ekologicznej, obejmującej najcenniejsze obszary przyrodnicze oraz zapewnienie funkcjonowania wielkoprzestrzennego systemu przyrodniczego poprzez łączenie wybranych obszarów korytarzami ekologicznymi. Wytypowane też zostały główne korytarze o randze europejskiej. Wśród tych korytarzy dwa dotyczą Polski i obejmują otoczenia rzek Wisły i Bugu.
Po reformie administracyjnej, nowe duże województwa przystępują do opracowania własnych strategii rozwoju. Ranga tego problemu ma swój doniosły wymiar międzynarodowy, gdyż dotyczy pogranicznej sfery Białorusi i Ukrainy. Koncepcja korytarza ekologicznego rzeki Bug ma oczywiście swój wymiar przyrodniczy, ale też społeczny i gospodarczy (cytat za prof. Stefanem Kozłowskim).
Bowiem zgodnie z przyjętymi przez RP zobowiązaniami, wytypowane tereny cenne przyrodniczo muszą być chronione w sposób szczególny. Oznacza to, że na terenie Polesia, (przy istniejącym tam bardzo wysokim bezrobociu), musi być znaleziony i zaakceptowany przez społeczności lokalne, alternatywny sposób rozwoju gospodarczego, łączący aspiracje mieszkańców z rygorami w ochronie przyrody.
Od stycznia '96 Ekologiczny Klub UNESCO wspólnie z Towarzystwem Lwa ze Lwowa przy wsparciu finansowym i organizacyjnym Fundacji Marshalla przeprowadził w terenach nadbużańskich kampanię ochrony dóbr przyrody i kultury, dostosowując się przy tym do zmieniającej się koniunktury politycznej we wzajemnych relacjach miedzy Polska i Ukrainą. Kampania ta ("Połączy nas Bug") dostarczyła informacji na temat istotnych zagrożeń ekologicznych dla funkcjonowania korytarza ekologicznego rzeki Bug. Można te zagrożenia uszeregować według wzrastania szkodliwości następująco:
Ograniczę się tu tylko do jednego z zagrożeń, które może, lecz wcale nie musi być źródłem konfliktów.
Aby przybliżyć rozmiar presji ze strony elektrowni węglowych na środowisko naturalne i krajobraz, zestawiłem poniżej niektóre wskaźniki eksploatacyjne, charakteryzujące dwie porównywalne co do wielkości elektrownie węglowe: Jedna z nich - Dobrotwór - pracuje aktualnie dwadzieścia kilka km za naszą wschodnią granicą, głównie opierając swoją produkcję na polskim węglu z kopalni Bogdanka. Emituje ona ogromne ilości zanieczyszczeń pyłowych i gazowych do atmosfery oraz zrzuca nie czyszczone ścieki wprost do Bugu. Druga natomiast jest projektowana w okolicach Łęcznej. Ponieważ nie są publikowane wskaźniki eksploatacyjne dla tej projektowanej elektrowni przyjąłem, że będą one zbliżone do dość nowoczesnej Elektrowni Opole. Założyłem, że dla projektowanej Elektrowni Wschód wskaźniki eksploatacyjne będą przecież nie gorsze niż te, które wynegocjował w wyniku mediacji z mieszkańcami Śląska i dyrekcją Elektrowni Opole zespół prof. Adama Bieli z Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego.
Ta projektowana elektrownia (Elektrownia Wschód) oparta ma być również na spalaniu węgla z kopalni Bogdanka., Zestawione poniżej wskaźniki dotyczące Elektrowni Dobrotwór uzyskałem z wywiadu z głównym inżynierem tej elektrowni, w trakcie eko warsztatów w Sokalu. Zostały one potwierdzone przez służby ekologiczne władz administracyjnych Rejonu Sokala wobec sekretarza Rady Nadzorczej Elektrowni Opole. Dane na temat porównywalnych wskaźników eksploatacyjnych Elektrowni Opole pochodzą z prospektu wydanego przez elektrownię Opole, natomiast zawartość siarki w węglu w Dobrotworze została odczytana z faktur potwierdzających dostawy węgla z Bogdanki do Dobrotworu. Należy przy tym zaznaczyć, że przy sprzedaży węgla na Ukrainę, wymieniona już kilkakrotnie poleska kopalnia stosuje ceny trochę niższe niż obowiązujące w Polsce urzędowe ceny na węgiel. (Nie jest to jednak sfera zainteresowań ekologów i powinien się tym zająć raczej urząd antymonopolowy i rzecznicy kopalń na Śląsku, których interes jest przez to zagrożony)
Ta projektowana elektrownia może być jednak jeszcze groźniejsza w eksploatacji dla najcenniejszych nadbużańskich obszarów Lubelszczyzny, niż ta już istniejąca i dymiąca w Dobrotworze.
Porównanie niektórych wskaźników eksploatacji elektrowni Dobrotwór i elektrowni Opole (jako wzorcowej dla projektowanej elektrowni Wschód):
| Elektrownia Dobrotwór | Elektrownia Opole | |
| moc | 600 MW | 600 MW |
| zużycie węgla na 1 kwh | 400 g | 360 g |
| sprawność urządzeń odpylających | 94,0% | 99,8% |
| ilość pyłów emitowanych w ciągu 1 godz. | 3 000 kg | 66 kg |
| ilość pyłów emitowanych w ciągu roku | 26 280 000 kg | 578 160 kg |
| zawartość siarki w spalanym węglu | 1,2% - 1,5% | 1,1% |
| sprawność instalacji odsiarczania spalin | brak instalacji | 95,0% |
| emisja związków siarki w ciągu 1 godz. | 8 - 10 t | 0,4 t |
| emisja związków siarki w ciągu roku | 70 080 - 87 600 t | 3 504 t |
| sprawność instalacji wyłapywania tlenków azotu | brak instalacji | 70 - 80% |
| emisja tlenków azotu w ciągu 1 godz. | 6 t | 1 t |
| emisja tlenków azotu w ciągu roku | 52 560 t | 8 760 t |
Porównując liczby charakteryzujące emisję zanieczyszczeń z dwu zestawionych elektrowni większość z nas może dojść do bardzo mylącego wniosku, że wystarczy zainstalować w kominie urządzenia do odsiarczania spalin, aby pozbawić się problemu zanieczyszczeń Taką taktykę opartą na dezinformacji stosuje Konsorcjum Budowy Elektrowni Wschód oraz zagraniczna grupa kapitałowa, produkująca wymienione urządzenia. W przyrodzie, technice i technologii nie ma jednak prostych rozwiązań. Zastosowanie instalacji wyłapującej związki siarki powoduje dość znaczne obniżenie temperatury spalin. Oznacza to zmniejszenie ciągu kominowego. A więc emitowane dotychczas pyły, które były wynoszone wysoko do atmosfery i swobodnie opadały na obszarze nawet do 1000 km od emitora opadną teraz w jego bezpośrednim sąsiedztwie. Obniżenie temperatury płomienia obniża tak radykalnie ciąg kominowy, że zmniejsza się obszar opadu pyłów do koła już tylko o promieniu 40 km, to jest około 600-krotnie (chodzi o powierzchnię). Wynika z tego, że nawet po zastosowaniu filtrów które wyłapią blisko 25 000 ton pyłów i tak do atmosfery przedostanie się ponad 500 ton pyłów rocznie, które nie zostaną rozrzedzone w powietrzu, lecz zgodnie z kierunkami wiatrów opadną w bezpośrednim sąsiedztwie elektrowni czyli na terenie Polesia Lubelskiego. Trzeba przy tym zauważyć, że pyły te będą zawierać, tak jak to się dzieje przy procesie spalania w wyższych temperaturach produkty podwójnego utleniania, czyli dioksyny, natomiast przy spalaniu w niskich temperaturach powstaną, również kancerogenne, smoły wytlewne. W każdym przypadku pyły będą zawierać niebezpieczne dla życia i zdrowia ludzi związki. Pozostanie również problem składowania wychwyconych pyłów.
Dolina Bugu jest korytarzem ekologicznym o międzynarodowym znaczeniu. Jej wartość wynika z niewielkiej skali przekształceń i dużej różnorodności, szczególnie wśród roślin naczyniowych, które stanowią przecież najistotniejszy element krajobrazu. Nic też dziwnego, że dolina Bugu na odcinku granicznym z Polską i Białorusią, jest pod względem geobotanicznym i flory roślin naczyniowych, najlepiej zbadaną doliną nie tylko w Polsce, ale i w Europie. Stwierdzono tu występowanie ponad 1100 gatunków roślin naczyniowych, opisano 93 zespoły tych roślin (cytat za prof. Dominikiem Fijałkowskim).
Cała dolina jest oczywiście bardzo i interesująca, co mogliśmy stwierdzić naocznie organizując kolejne Ekspedycje Bug, jednak najciekawszym pod względem geobotanicznym, hydrobiologicznym i faunistycznym obszarem (prostopadłym do doliny Bugu), jest teren Polesia - zwanego przez Polaków Polesiem Lubelskim, a przez Ukraińców - Polesiem Zachodnim.
W trakcie prowadzonej polsko-ukraińskiej kampanii "Połączy nas Bug", udało nam się przeprowadzić kilka ważnych spotkań. Jedna z nich to konferencje w Szacku w 1996 r. nt. ochrony wartości kulturowych i przyrodniczych Polesia a druga we Włodawie w dniach 12-14.6.98. Konferencji tej towarzyszyły wyjazdy do najbliższej okolicy, do rezerwatu "Żółwiowe Błota" w Sobiborskim Parku Krajobrazowym, do Poleskiego Parku Narodowego oraz do Skansenu w Holi, gdzie szukano odpowiedzi na pytanie, jak można korzystać z bogatej kultury pogranicza do promowania idei utworzenia obszaru ochronnego o wyjątkowym międzynarodowym znaczeniu.
Z konferencji we Włodawie wydaliśmy książkę Poleski Rezerwat Biosfery. Pisząc ją wierzyliśmy, że przyczyni się ona do utwierdzenia w przekonaniu, że cała dolina Bugu, z jej niezaprzeczalnym pięknem, wkrótce stanie się rzeczywistym "Międzynarodowym Korytarzem Ekologicznym" i na całej swojej długości objęta zostanie ochroną w stopniu uniemożliwiającym jakąkolwiek ingerencję w jej rytm i zmienność.
Międzynarodowy Rezerwat Biosfery Polesie Zachodnie ma szansę zaistnieć jako znaleziony przez agendy ochrony przyrody (konserwatorów przyrody , dyrektorów parków narodowych i krajobrazowych) wspólnie ze społecznościami lokalnymi, sposób na korzystanie z ochrony dóbr przyrody i kultury dla rozwoju lokalnego.
Dla urzeczywistnienia tych zamiarów rozpoczęliśmy kampanię informacyjno-promocyjną pod nazwą: "Partnerstwo dla Rezerwatu Biosfery Polesie".
Ma ona w tym roku następujący przebieg:
| Nawiązanie współpracy z samorządami i NGO na Polesiu (po polskiej i ukraińskiej stronie granicy) | |
| 25-26.3 Lublin | Konferencja pod patronatem Krajowego Komitetu do spraw UNESCO "Bug - europejski korytarz ekologiczny" - Katolicki Uniwersytet Lubelski (Wspólne warsztaty starostów, administracji rządowej i NGO's z Polski Ukrainy i Białorusi ) |
| 20.5 Włodawa | Spotkania organizacji pozarządowych powiatu z wójtami Polesia i starostą Włodawy - wzajemne określenie zadań w realizacji programu |
| 5.6 Wola Uhruska | Przedstawienie oferty turystycznej (walory baza itp.) przez nauczycieli szkoły w Woli Uhruskiej i stowarzyszenie agroturystyczne z tej gminy Dyskusja nad jakością prezentacji |
| 24.7 Włodawa | Warsztat I Jak efektywnie wykorzystywać eko turystykę do rozwoju lokalnego i regionalnego |
| 27 -28.8 Włodawa | Warsztat II Rozwój lokalny w kontekście przystąpienia Polski do Unii Europejskiej. (warsztaty wstępne na temat "możliwości i warunków korzystania ze środków pomocowych") |
| 24 -25.9 Włodawa Hola | Warsztat III Jak efektywnie wykorzystywać uwarunkowania wynikające z miejscowej tradycji i kultury do promowania rozwoju lokalnego |
| 1-3.10 Szack | Warsztat IV Europejski korytarz ekologiczny rzeki Bug szansą na rozwój regionalny |
| 15-16.10 Wola Uhruska | Warsztat V Rolnictwo - niewykorzystana szansa na rozwój |
Warunkiem koniecznym do tworzenia nowych terenów ochronnych jest ścisła współpraca agend ochrony przyrody (konserwatorów przyrody, dyrektorów parków narodowych i krajobrazowych) ze społecznościami lokalnymi, bowiem bez włączenia miejscowej ludności ochrona przyrody jest skazana na niepowodzenie.
Zatem włączanie partnerów społecznych w zarządzanie ochroną przyrody i przeciwdziałanie nieuniknionym konfliktom jeszcze przed ich powstaniem oraz opracowanie modelowego programu dotyczącego rozwoju i współpracy w zarządzaniu ochroną przyrody w terenach cennych przyrodniczo położonych na styku trzech państw: Ukrainy, Białorusi i Polski, jest dla nas wyzwaniem.
Temu wyzwaniu jesteśmy w stanie sprostać pracując wspólnie z samorządami Polesia.
Dziękuję za uwagę.
Janusz Kuśmierczyk
Ekologiczny Klub UNESCO
Pracownia na rzecz Bioróżnorodności
ul. Partyzantów 19, 21-050 Piaski
tel. 582 12 94 fax 743 66 13 e-mail: weg@los.lublin.pl
Już 17.6. rozpoczęły się warsztaty plastyczne dla dzieci i młodzieży szkolnej. W siedzibie Biura Wystaw Artystycznych w Jeleniej Górze realizowano tzw. "Księgę Bobru". Młodzież, kierowana przez artystę plastyka z Wrocławia Pana Eugeniusza Józefowskiego, tworzyła realizacje plastyczne wykorzystując naturalne pigmenty rzeczne. Następnego dnia młodzież pracowała z papierem fotograficznym. Efekty tych wszystkich działań przedstawiono na specjalnej wystawie w dniu 20.6. w Galerii Małych Form Biblioteki Grodzkiej w Jeleniej Górze.
Inna grupa młodzieży pracowała i tworzyła nad samą rzeką, na wyspie przy elektrowni wodnej Państwa Wilków. Powstały tam przestrzenne instalacje wykonane z naturalnych materiałów: piasku, ziemi, nasion, trawy i kamieni. Nad całością czuwali artyści plastycy z Zielonej Góry, pan Sylwester Mocur i pani Izabela Jędrulak-Mocur. Uczestnicy tej części warsztatów pracowali nie bacząc na padający deszcz. Powstały prace ciekawe lecz nietrwałe, które będą stopniowo ulegały samodestrukcji. Tak powstała "Księga Boru".
W dniu 18.6. w Miejskim Ośrodku Kultury w Jeleniej Górze odbyła się sesja popularno-naukowa, zorganizowana przez Muzeum Okręgowe w Jeleniej Górze przy współpracy Zespołu Organizatorów Przestrzennego Muzeum Odry i Fundacji Otwartego Muzeum Techniki we Wrocławiu, nt. "Bóbr w przestrzeni przyrodniczej i kulturalnej". Wzięli w niej udział pracownicy naukowi z muzeów, archiwum i uczelni z Jeleniej Góry, Wrocławia i Opola. Bardzo szeroki wachlarz tematów przedstawili: geografowie, archeolodzy, etnologowie, historycy, archiwiści i historycy sztuki. Materiały z sesji ukażą się drukiem w 31 tomie "Rocznika Jeleniogórskiego", czasopisma wydawanego przez Towarzystwo Przyjaciół Jeleniej Góry. Przedstawiono też koncepcję serii wydawniczej pt. Monografie rzek. Pierwszy tom poświęcony ma być rzece Bóbr.
Obrady sesji uświetnione były prawykonaniem pieśni o Bobrze skomponowanej przez pana A. Szymańskiego, w wykonaniu chóru młodzieży ze Świeradowa Zdroju oraz recytacją wierszy o rzekach w wykonaniu najlepszych aktorów Teatru C. K. Norwida w Jeleniej Górze.
19.6. odbyły się imprezy plenerowe na wyspie bobrzańskiej przy ul. Wiejskiej w Jeleniej Górze. Pod opieką artystyczną i merytoryczną aktorów Teatru Animacji w Jeleniej Górze, grupy dzieci ze Szkół Podstawowych nr 2, 6, 8, 12, 15 przedstawiły m.in. spektakle w ramach prezentacji pt. "Bobry". Młodzi aktorzy wcielali się w indiańskich wojowników, którzy spotykali się na wspólnym święcie "Małych braci" - bobrów. Opowiadali plemienne legendy, tańczyli i śpiewali. Wspólna zabawa uczyła, że świat, który nas otacza jest wspólnym domem dla wszystkich żyjących istot, a rzeka jest jednym z ważniejszych elementów tego systemu.
W godzinach popołudniowych warsztaty muzyczne dla młodzieży szkół ponadpodstawowych pt. "Gadająca Łąka" poprowadzili członkowie grupy "Atman" z Nowego Sącza, pani Anna Nacher i pan Marek Styczyński. Poprzez działania muzyczne i ruchowe uczestnicy warsztatów mieli dotrzeć do głęboko skrywanych pokładów własnej ekspresji twórczej. Pomagały w tym: przyroda i dźwięki.
W dniu 20.6. w rejonie Osiedlowego Domu Kultury w Jeleniej Górze (dzielnica Zabobrze) odbył się wielki festyn dla mieszkańców Jeleniej Góry pt. "Święto Bobru na Zabobrzu". Dla uczestników przygotowano wiele atrakcji: występy zespołów muzycznych, tancerzy, folklorystycznych, rycerskich oraz "balonowe show", przejażdżki konne, konkurencje sportowe i potyczki rodzinne. W ciągu całego dnia w festynie wzięło udział tysiące mieszkańców Jeleniej Góry. Wydarzeniem tego dnia był koncert zespołu "Atman".
Na zakończenie festynu i w ogóle Święta Bobru spod domu kultury ruszył pochód z pochodniami w kierunku Bobru. Tutaj zespoły ludowe ze Zbylutowa i Radostowa przedstawiły zwyczaje związane z rzeką. Odśpiewano szereg piosenek i puszczono na wodę wianki. Wszystko to działo się w przeddzień Nocy Świętojańskiej. W czasie trwania tego zdarzenia nad brzegiem rzeki, na wyspie przy elektrowni zapłonęły trzy ogromne ogniska.
Święto Bobru było ważną i ciekawą imprezą. Zwróciło uwagę na rzekę jako element stale towarzyszący człowiekowi. Woda to życie i należy ją chronić. Takie było główne przesłanie całego przedsięwzięcia. Przy okazji zwrócono uwagę na katastrofalny stan samej wody rzecznej i nabrzeży, które w tej chwili nie mogą być w żadnym wypadku wizytówką Jeleniej Góry. Może Święto Bobru zwróci uwagę władz na ten zaniedbany i zapomniany rejon miasta.
Święto Bobru odbyło się w ramach Karkonoskich Dni Ziemi zaproponowanych przez Centrum Inicjatyw Kulturotwórczych w Jeleniej Górze. Ma zainicjować coroczne działania, które będą organizowane w Kotlinie Jeleniogórskiej. W przyszłości przewiduje się zorganizowanie: Święta Gór, Święta Lasu itp. Te proekologiczne działania mają szansę na przyszłość, tym bardziej, że zajęła się nim znana i ceniona wojowniczka spraw ekologicznych, Kobieta Europy, pani Alina Obidniak, współtwórczyni m.in. Festiwalu Teatrów Ulicznych w Jeleniej Górze.
Stanisław Firszt
Muzeum Okręgowe w Jeleniej Górze
ul. Matejki 28, 58-500 Jelenia Góra
tel. 0-75/75-234-65
Nasza akcja na początku nie cieszyła się zbyt dużym zainteresowaniem bezdomnych (z czasem to się zmieniło) w przeciwieństwie do policji i straży miejskiej, którzy zakazali nam rozdawania jedzenia bez zezwolenia sanepidu, którego oczywiście nie mieliśmy. Dopiero dociekliwość zaprzyjaźnionych mediów i nasza twarda postawa zachwiały pewność stróżów (nie) porządku i zostawili nas w spokoju, nie pojawiając się więcej. Do przerwy wakacyjnej, czyli do końca czerwca rozdaliśmy jedzenie 17 razy.
Ogólnie akcja spotkała się z dosyć ciepłym przyjęciem wśród zwykłych ludzi jak i mediów. Oprócz rozdawania jedzenia przeprowadziliśmy pikietę antywojenną, zorganizowaliśmy koncert benefitowy na Rozbracie (zagrały Hałas, Homo Nulli Coloris i Edelweiss Piraten), wydaliśmy kasetę benefitową z koncertem Złodziei Rowerów (6 zł + poczta, do nabycia pod naszym adresem), wydajemy nasz biuletyn. W planach m.in. wspólny z FNB - Wrocław biuletyn, koncerty, potańcówki - wszystko benefity na FNB. Nawiązaliśmy kontakt z innymi grupami FNB - Wrocław, Kolonia czy Amsterdam. Po wakacjach ruszamy z wydawaniem jedzenia, prawdopodobnie pod koniec września.
Nasz adres:
|
FNB - Poznań, Rozbrat skr. 5 60-966 Poznań 31 |
Na razie to tyle. Pozdrawiam
w imieniu FNB - Poznań
Marcin Halicki
ul. Podgórna 26/59
75-336 Koszalin
Andrzej Żwawa