Wydawnictwo "ZB" | Okładka | Spis treści ]

KOLEJ - ZB nr 13(158)/2000, grudzień 2000

Forum Promocji Kolei - koncepcja koordynacji pracy organizacji i instytucji pro kolejowych w Polsce. Inicjatorzy projektu:
  • KOLPIO - Kolejowe Centrum Informacji i Logistyki
  • Instytut Rozwoju i Promocji Kolei
  • Stowarzyszenie Hobbystów Transportu Szynowego, www.kolej.com.pl
  • Izba Gospodarcza Transportu Lądowego, tel. 0-602/537-618

Apel do organizacji i osób zainteresowanych działaniem na rzecz ekologicznego transportu

Dużo mówimy o ekologii, ekologicznym transporcie... czas na konkretne działania:

FORUM PROMOCJI KOLEI

WSTĘP

Ostatnie lata przynoszą drastyczny spadek zainteresowania koleją na rzecz motoryzacji. Ta prężnie rozwijająca się gałąź transportu lądowego w sposób istotny zaczyna kształtować świadomość społeczeństwa i jego potrzeby poprzez rozbudowany aparat promocji i marketingu. Nęci się również naszą podświadomość i próbuje wmówić iż posiadanie własnego samochodu to konieczność bez której nie sposób się obejść. W naszym kraju do dziś pokutuje błędna lecz bardzo ugruntowana w świadomości społeczeństwa opinia, że samochód jest miarą i wyznacznikiem pozycji społecznej. Niestety, wraz z przemianami politycznymi i gospodarczymi w ostatnich lat, zachwyciliśmy się możliwością posiadania własnych czterech kółek, przyjmując zachodni model motoryzacji. Niestety, za lawinowym wzrostem ilości pojazdów nie poszły inwestycje i modernizacja przestarzałej infrastruktury drogowej, powodując wzrost wypadków na drogach. Mimo to, nasze pragnienia posiadania samochodu skrzętnie są wykorzystywane i podsycane przez lobby motoryzacyjne, które zgrabnie ukrywa wszelkie informacje o rzeczywistych kosztach zewnętrznych motoryzacji lub umniejsza ich znaczenie. Dzieje się tak między innymi dlatego, że za rozwojem przemysłu motoryzacyjnego stoją ogromne pieniądze, z których żadna firma ani koncern tej branży nie ma ochoty tak łatwo zrezygnować.

Dlatego mimo rosnących zagrożeń, zwiększonej liczby wypadków, degradacji środowiska naturalnego spowodowanej gigantycznym i niczym nie kontrolowanym rozwojem motoryzacji w Polsce promuje się samochody.

Równocześnie skryte i nie do końca zrozumiałe dla świata nauki, ekspertów transportu i ekologów są poczynania władz zmierzające do ograniczenia roli kolei w krajowym systemie transportowym.

Dlatego też z inicjatywy Instytutu Rozwoju i Promocji Kolei z Warszawy, Kolejowego Centrum Informacji i Logistyki - KOLPIO oraz Stowarzyszenia Hobbystów Transportu Szynowego z Kwidzyna, rozpoczęto działania zmierzające do zintegrowania działań wszystkich firm i organizacji na rzecz szeroko pojętej promocji i rozwoju kolei.

mapa 1
mapa 2
Sieć kolei w roku 1989 Sieć kolei w roku 2000
Regres polskiej sieci kolejowej - porównanie sieci połączeń kolejowych w roku 1989 ze stanem obecnym.
Oprac: Piotr Rachwalski

Bacznie obserwując krajowy rynek transportu lądowego trudno nie oprzeć się wrażeniu że kolej, najbardziej ekologiczny i skuteczny ze znanych środków przewozu, jest od wielu lat dyskryminowany i hamowany w rozwoju. Brak mu odpowiedniej reklamy, promocji ale i zwykłej rzetelnej informacji. W krajach zachodnich z transportu szynowego i wokół niego robi się niezły biznes a u nas temat kolei traktuje się jak trąd lub zło konieczne.

Za Odrą koleją interesuje się lub sympatyzuje z nią co 4-5 mieszkaniec a u nas pasjonatów tej formy transportu można szukać ze świecą a ich samych traktuje się jako niezwykle rzadkie i śmieszne zjawisko. Przed II wojną światową zawód kolejarza był w poważaniu i sytuował pracowników bardzo wysoko w hierarchii społecznej, czego nie można powiedzieć dziś. Obecna pozycja i status kolei legł w gruzach, a fatalna i bardzo negatywna opinia o usługach tej branży znana jest każdemu dziecku. Brudne, zatęchłe dworce, ubikacje, wagony, niemiła i niekompetentna obsługa, arogancja i buta konduktorów, zacofanie, to tylko ogólny wizerunek branży. W tej sytuacji nie dziwi fakt lekceważącego i dewastacyjnego podejścia społeczeństwa do tej formy transportu. Nie poprawia tego stanu także brak jasnej wizji rozwoju i zmian świadomości pracowników, którzy gubią się w licznych zmianach i przemianach jakie zachodzą w PKP, największej krajowej firmie kolejowej. Ten negatywny obraz rzutuje niestety na pozostałe firmy, a utrzymująca się monopolistyczna pozycja PKP doprowadza do upadku całego sektora firm produkujących lub świadczących usługi na rzecz kolei.

Uchwalona niedawno ustawa o restrukturyzacji, komercjalizacji i prywatyzacji PKP zamiast oczekiwanej poprawy oferty poprzez uwolnienie ryku i wprowadzenie konkurencji na tory, stanie się przysłowiowym gwoździem do trumny kolei. Niestety wydaje się, że obaw tych nie podzielają, prócz wąskiej grupy specjalistów, ani politycy, ani zaślepieni władzą niektórzy związkowcy z PKP, ani nasze społeczeństwo.

Z pełną świadomością niektórych kręgów polityczno-społecznych i za pełnym przyzwoleniem społecznym popełnimy te same błędy co kraje zachodnie 20-30 lat temu.

Aby powstrzymać ten regres i odwrócić go, stwarzając równe szanse rozwoju, funkcjonowania kolei, niezbędna jest odpowiednia promocja oraz, co najważniejsze, edukacja i informacja ukazująca wszystkie aspekty współczesnego transportu.

Podobne próby budowania lobby kolejowego na wzór samochodowego były i są podejmowane w naszym kraju nie od dziś. Funkcjonuje wiele instytucji, ośrodków badawczych, izb gospodarczych, organizacji samorządowych, pozarządowych, hobbystycznych i ekologicznych, które na różnych płaszczyznach starają się promować kolej i propagować fakty o niej. Niestety podstawowym błędem takich działań jest kompletny brak koordynacji ich działań z innymi podobnymi organizacjami, co powoduje znikomą skuteczność jakichkolwiek działań zbyt małej i słabej grupy pasjonatów. W ten sposób zapał i zaangażowanie wszystkich organizacji oraz ponoszone przez nie znaczące koszty, nie dają zamierzonego rezultatu, przyczyniając się niejednokrotnie do pogorszenia stanu obecnego.

Powstające informacje, opracowania lub analizy dotyczące funkcjonowania i restrukturyzacji transportu kolejowego są mało upowszechniane, trafiają do szuflady twórców lub nie spełniają oczekiwań potencjalnych odbiorców. Powoduje to często wielokrotne wykonywanie opracowań na ten sam temat lub w tworzenie ich w ograniczonym zakresie, z uwagi na brak pełnego spektrum informacji.

Poza tym każde ze środowisk ukierunkowane jest na inne cele i jego działania operują w innym segmencie branży kolejowej, choć u podstawy leżą te same cele główne.

Gdyby udało się zintegrować działania wszystkich tych grup i organizacji oraz środki, wiedzę oraz zaangażowanie jakimi one dysponują do realizacji celu, to istniałaby większa szansa osiągnięcia zamierzeń. Takie współdziałanie nie ograniczałoby działalności żadnej z tych organizacji (funkcjonowałaby one nadal w pełni samodzielnie), lecz umożliwiłaby włączenie się w działania innych jednostek z własnymi celami, zamierzeniami i potencjałem osobowym. Element wspólnej koordynacji działań powinien polegać na realizacji własnych celów statutowych danej organizacji, włączonej w szeroki program "pro kolejowy", który stałby się środkiem do realizacji wspólnego celu nadrzędnego.

Dlatego też w wyniku wielu rozmów z przedstawicielami różnych grup "pro kolejowych" zrodziła się propozycja powołania FORUM PROMOCJI KOLEI, którego głównym celem będzie próba koordynacji wszystkich działań z zakresu promocji, funkcjonowania i dalszego rozwoju kolei w Polsce.

W trakcie tych rozmów pojawiła się również istotna sugestia, iż w celu właściwej realizacji tych zamierzeń niezbędne jest uwzględnienie właściwego procesu kształcenia i uświadamiania młodzieży już w wieku przedszkolnym, a potem szkolnym, o problemach współczesnego transportu. Wiąże się to z odpowiednio opracowanym programem kształcenia oraz przygotowaniem pomocy naukowych w ramach przedmiotu "wychowanie techniczne i komunikacyjne" i inn. W ten sposób istnieje realna szansa na zmianę świadomości społeczeństwa (głównie młodego pokolenia), dotyczącego właściwego kształtowania postaw proekologicznych i bezpieczeństwa. Nie chodzi tu o całkowitą rezygnację z transportu samochodowego na rzecz kolei, lecz o ograniczenie i eliminację pewnych form jego stosowania tam gdzie jest to najbardziej niewskazane lub istnieje inna rozsądna alternatywa przewozu towarów i osób.

Oczywiście jest to zadanie trudne i ma szansę powodzenia jedynie w przypadku pełnej integracji poczynań całego środowiska "pro kolejowego". Jest ona niezbędna również w przypadku rozpoczęcia ogólnokrajowej kampanii informacyjnej promującej kolej, mającej na celu przybliżenie i uświadomienie całemu społeczeństwu zagrożeń wynikłych z niezrównoważonego rozwoju motoryzacji.

Samo promowanie kolei wśród przedstawicieli wąskiej grupy potencjalnych odbiorców nie daje już należytego rezultatu. Tak więc dotychczasowy sposób oddziaływania na rynek stał się mało skuteczny. Dlatego też konieczne staje się zweryfikowanie dotychczasowego sposobu promowania produktów i ofert kolejowych. W chwili obecnej niezbędne staje się podjęcie natychmiastowych działań zmierzających do zmiany pragnień społecznych i odwrócenia lub choćby zmniejszenia ogólnospołecznych chęci do posiadania własnego samochodu. W naszym społeczeństwie a zwłaszcza wśród przedstawicieli władz (w tym i lokalnych) brak jest należytej znajomości całokształtu uwarunkowań transportu. Nikt tak naprawdę nie zdaje sobie sprawy z wagi problemu i zagrożeń dla społeczeństwa i gospodarki, jakie niesie z sobą całkowita likwidacja połączeń kolejowych lub ich znaczne ograniczenie.

Aby zmienić ten niekorzystny stan rzeczy proponujemy zorganizowanie ogólnopolskiej debaty nt przyszłości transportu kolejowego i sposobu jego rozwoju i promocji. W toku dyskusji na wielu szczeblach powinna się ukształtować pewna strategia działania, mająca na celu zmianę sposobu i charakteru postrzegania kolei, jako przestarzałego, nieefektywnego i drogiego środka transportu.

Jak już wspomniano, dla właściwego i jak najbardziej pełnego określenia całego spektrum wszystkich zagadnień transportowych w naszym kraju, które mają wpływ na funkcjonowanie kolei, niezbędne jest porozumienie wielu organizacji i firm z tej branży.

Dlatego zapraszamy do współpracy między innymi:

W związku z wielką różnorodnością tematów i stojących przed nami zadań przypadku niezbędne jest zaangażowanie jak najszerszej grupy fachowców i pasjonatów, z różnych dziedzin, którym na sercu leży poprawa obecnego wizerunku kolei a przez to jej rozwój. Dla lepszego i bardziej fachowego wypracowania odpowiednich procedur oraz kierunków postępowania w różnych dziedzinach, składających się na realizacje podstawowego celu należy stworzyć komisje tematyczne, takie jak:

Oczywiście tematyka prac poszczególnych podkomisji nie jest ostateczna, a jedynie propozycja i zarysem niektórych problemów które są najpilniejsze do rozwiązania w najbliższej przyszłości. Bardzo liczymy na Państwa pomoc i sugestie w dalszej pracy.

We wszystkich tych komisjach powinni się znaleźć się zarówno przedstawiciele instytutów naukowych i badawczych jak również przedstawiciele parlamentu, władz lokalnych, firm kolejowych, ruchów i organizacji społecznych, ekologicznych, pozarządowych oraz mediów z danej dziedziny. Pozwoli to na spotkanie się zarówno praktyków, teoretyków jak również sceptyków i entuzjastów wielu pomysłów restrukturyzacji branży transportu kolejowego, co z pewnością przyczyni się do lepszego przeanalizowania całości problemu i wypracowania najbardziej optymalnych rozwiązań.

Nasza inicjatywa spotkała się już z ogromnym zainteresowaniem ze strony liczących się firm, organizacji i jednostek pozarządowych oraz firm tej branży, wyrażając chęć czynnego włączenia się w ten projekt, którymi są między innymi:

Dlatego też serdecznie zachęcamy państwa do podjęcia współpracy i czynne włączenie się w ten proces budowania nowej wizji kolei przyszłości dla Polski. Jesteśmy otwarci na wszelkie nowe propozycje, uwagi i sugestie, które mogłyby wnieść coś nowego.

Nasze prace pragniemy rozpocząć w komisjach już w grudniu, by w marcu lub kwietniu 2001 spotkać się w szerszym gronie i na Forum Promocji Kolei móc dyskutować nad materiałem przygotowanym w poszczególnych komisjach tematycznych.

Jako inicjatorzy takich działań jesteśmy głęboko przekonani, że w świetle rosnącej zapaści kolei, jak również trudnej sytuacji w kraju, jest to jedyny sposób na odwrócenie tej sytuacji.

Od Państwa oczekujemy:

Proponowane kalendarium realizacji projektu Forum Promocji Kolei

Deklaracje prosimy przesyłać na adres:

Informacji o forum szukaj na stronach internetowych: KOLPIO - www.kolej.com.pl oraz Instytutu Rozwoju i Promocji Kolei - www.iripk.w.pl

Materiał przygotowali:

Piotr Kazimierowski
KOLPIO, piotr@kolej.com.pl, tel. 0-602/537-618

Piotr Rachwalski
IRiPK, piszpunt@go2.pl, tel. 0-608/510-004

DEKLARACJA PRZYSTĄPIENIA DO WSPÓŁPRACY PRZY FORUM PROMOCJI KOLEI
(DLA FIRM, OśRODKÓW BADAWCZYCH, ORGANIZACJI I STOWARZYSZEŃ)

nazwa firmy

 
imię i nazwisko osoby lub osób
zainteresowanych projektem

 
 
adres firmy
kod i miasto
tel. kom
telefon stacjonarny
fax
e-mail
www
REGON
NIP
jesteśmy zainteresowani
uczestnictwem w komisjach

 

 

Prosimy również o załączenie:

  1. statutu stowarzyszenia lub informacji o profilu działalności firmy
  2. lista osiągnięć w ciągu ostatnich 3 lat
  3. propozycje zakresu swej pracy, współpracy, uczestnictwa lub pomocy działalności Forum, deklarowanej przez Państwa
  4. sugestie i opinie do przedstawionego projektu
pieczątka firmyimię i nazwisko osoby koordynującej
uczestnictwo w forum


miasto i datapodpis osoby koordynującej
uczestnictwo w forum


DEKLARACJA PRZYSTĄPIENIA DO WSPÓŁPRACY PRZY FORUM PROMOCJI KOLEI
(DLA OSOBY FIZYCZNEJ)

imię
nazwisko
adres kontaktowy
kod i miasto
tel. kom
telefon stacjonarny
fax
e-mail:
www
nazwa firmy w której pracuje

stanowisko
chcę pracować w komisjach
tematycznych


Prosimy również o załączenie:

  1. krótkiego życiorysu i osiągnięć naukowych lub zawodowych
  2. listę publikacji i wykładów (tematy)
  3. propozycje zakresu swej pracy, uczestnictwa lub pomocy działalności Forum,
  4. sugestie i opinie do przedstawionego projektu
miasto i data ________________________ podpis _____________________________

foto

foto Piotr Rachwalski




KOLEJ - ZB nr 13(158)/2000, grudzień 2000
Wydawnictwo "ZB" | Okładka | Spis treści ]