| Strona główna |
Przeczytaj, może się nie zmęczysz!
W skali Europy mamy dwie stolice europejskie pozbawione oczyszczalni ścieków, są toTirana: stolica Albanii i Warszawa. W skali naszego kraju mamy tylko jedną zimowąstolicę Polski, miasto niepowtarzalnych, także w skali kraju, walorachturystyczno-wypoczynkowych, z kilkudziesięcioma tysiącami stałych mieszkańców,goszczące w ciągu roku do 4 mln turystów, co w niektórych dniach powoduje równoczesnywjazd na teren Zakopanego i okolic 100 tys. tzw. turystów. Nie ma drugiego takiego miastaw Polsce i nie ma tak znacznego skomplikowania i spiętrzenia zwykłych spraw,charakterystycznych dla aglomeracji miejskich, takich jak: komunikacja, budownictwo,handel, usługi, opieka zdrowotna, ochrona środowiska itp.
Uczestniczący w dzisiejszej Sesji znają doskonale zarówno uwarunkowania, jak imożliwości miasta, przypisane mu i pełnione funkcje, a także uciążliwości, któreobserwujemy na codzień. Dlatego krótka ocena stanu sanitarnego, którą przedstawię,zawierać będzie być może tendencyjne, ale świadomie wybrane fragmenty i faktydotyczące nadzoru sprawowanego przez Terenową Stację Sanitarno-Epidemiologiczną wZakopanem, które w łączności z materiałami wcześniej przygotowanymi dla ObywateliRadnych winny dać kompleksowy obraz tych zagadnień.
Na wstępie kilka słów o sytuacji ekologicznej tj. stanie lub jakościzdrowotno-sanitarnej wody, powietrza i gleby. Odpowiedzialność za ochronę środowiska ijego kształtowanie ponosimy my wszyscy - nie tylko administracja państwowa, służbyporządkowe, "San-Epid" - chociaż różnie jest ona rozłożona. Aktualny stanśrodowiska naturalnego w Zakopanem i Gminie Tatrzańskiej ocenia się jako graniczący zkatastrofalnym, przynoszący już teraz nieodwracalne skutki i rzutujący na sytuacjęepidemiologiczną daleko poza granice Miasta i Gminy.
Składają się na to:
Po tych kilku danych statystyczno -laboratoryjnych miejsce na przypomnienie. StacjaSanitarno- Epidemiologiczna na codzień prowadzi nadzór sanitarno-przeciwepidemiologiczny, a drugi człon nazwy tej instytucji nie oznacza wcale, że jejprzedstawiciele walczą wyłącznie z epidemiami chorób zakaźnych lub średniowiecznejdżumy i cholery. Epidemiologia na codzień zajmuje się nie tylko zwalczaniem choróbzakaźnych, bada przyczyny szerzenia się i rozwój także takich chorób w zbiorowiskachludzkich, jak przewlekłe choroby dróg oddechowych, różnorakie choroby nowotworowe,choroby serca (w tym choroba wieńcowa itp.).
Każda z wcześniej sygnalizowanych nieprawidłowości w sferze ochrony środowiska iwszystkie one wzięte razem mogą wpływać na stan zdrowotny populacji i podwyższaćtzw. wskaźniki zapadalności i zachorowalności we wszystkich tych i innych jednostkachchorobowych.
Na koniec w tej części wystąpienia informacja pozornie nie mająca żadnego związkuz naszym zdrowiem - oficjalne dokumenty mówią, że rocznie z tytułu niszczeniaśrodowiska w skali kraju tracimy 500 mld zł., tj. ok. 10% dochodu narodowego. Wydajesię, że podobnie kształtują się te proporcje na terenie miasta Zakopanego i GminyTatrzańskiej.
Nie jest tajemnicą, że w całym kraju wzrosła znacznie ilość tzw. zatrućpokarmowych, których przyczyny mogą być różne. W całym łańcuchu epidemiologicznympierwszym ogniwem jest człowiek - nosiciel bakterii z grupy Salmonella. W ramach badańkatastrofalnych, masowych (badania na nosicielstwo) wykryto na naszym terenie 227 tzw.nosicieli tj. osób, które ze względu na wykonywane zajęcia zawodowe nie mogą byćnosicielami tego gatunku bakterii jelitowych (SS - Salmonella, Shigella). Stanowi to 2,5%przebadanej populacji, a więc u co pięćdziesiątego badanego wykryto lub potwierdzononosicielstwo. Zważywszy na olbrzymi, sięgający setek tysięcy zł koszt leczeniachorych, konieczność odsuwania od pracy nosicieli, liczba 227 osób na tutejszym tereniestanowi poważny problem epidemiologiczno-społeczny i świadczy o wzrastającymzagrożeniu epidemiologicznym. Niechlubnie świadczy także o aktualnym stanie kulturyzdrowotnej naszego środowiska.
Ilość zachorowań na Salmonellozę z 4 notowanych jeszcze w 1984 r. wzrosła do 64 w1985 r., a w bieżącym roku na terenie Zakopanego zanotowano 1 zatrucie pokarmowe.Przyczyną tego zatrucia, występującego w renomowanym obiekcie hotelowym o klasieeuropejskiej, było nadkażenie żywności Salmonellą - objawy chorobowe wytąpiłyzarówno wśród personelu, jak i gości hotelowych. W efekcie czasowego wstrzymaniadziałalności tego obiektu, tylko wymierne straty i koszta szacuje się na paręmilionów złotych. Brud jest więc bardzo kosztowny, znacznie kosztowniejszy niżczystość.
Pogorszenie się sytuacji ekologicznej, wzrastające skażenie powietrza i gleby,wzrost niektórych wskaźników epidemicznych, musi powodować zaostrzenie kryteriów wsprawowanym nadzorze sanitarnym. Do końca sierpnia br. przeprowadzono około 5 tys.kontroli sanitarnych, wydano ponad 250 decyzji administracyjnych, a łączna kwotanałożonych mandatów przekroczyła ćwierć miliona złotych. Działalność represyjna,nakładane grzywny i sprawowany bieżący nadzór sanitarny, jak wynika z przytaczanychwcześniej przykładów nie zawsze przynosi oczekiwane rezultaty. W drastycznychprzypadkach stosuje się wstrzymanie działalności np. obiektów żywieniowo-żywnościowych.
Dla uniknięcia w najbliższej przyszłości negatywnych skutków epidemiologicznychniezbędne jest celowe i świadome skoordynowanie działań wszystkich służb iinstytucji odpowiedzialnych za sprawy ochrony środowiska i stan sanitarny naszego terenu.Niezbędne jest nie tylko podniesienie poziomu wiedzy z zakresu oświaty sanitarnej, aletakże podjęcie wybranych i trudnych działań inwestycyjnych.
mgr inż. Andrzej Łodzich
Z-ca Państwowego Terenowego Inspektora Sanitarnego
w Zakopanem
(skrót z wystąpienia na Sesji MRN
"Stan sanitarny Zakopanego i Gminy Tatrzańskiej"
- wrzesień 1986).