MAŁOPOLSKI INFORMATOR EKOLOGICZNY

Informator - skierowany do Czytelników wywodzących się z rozmaitych kręgów - dotyczy różnych aspektów ochrony środowiska i przyrody, ze szczególnym uwzględnieniem problematyki województwa małopolskiego.

Tematyka poruszona w publikacji jest niezwykle rozległa - począwszy od możliwości zużycia wody w gospodarstwie domowym, a skończywszy na złożonej problematyce prawnej dotyczącej ekologii. Celem książki jest nie tylko informowanie Czytelnika o możliwościach najnowszych rozwiązań przyjaznych naturze, ale i kształtowanie świadomości społecznej, poprzez skłanianie człowieka do proekologicznych działań i wyjaśnianie mu ich celu. Tej kwestii poświęcone są rozdziały traktujące o niekonwencjonalnych rozwiązaniach w dziedzinie ochrony środowiska.

Autorzy tekstów - mając świadomość zwiększającego się nieustannie tempa rozwoju współczesnej cywilizacji - nie pomijają takich aspektów codzienności, jak np. ekologiczny sposób transportu czy spędzania wolnego czasu. Zwracają oni uwagę na konieczność utylizacji odpadów wtórnych, recykling oraz na ekonomiczne aspekty zastosowania założeń ekologicznych w praktyce. W informatorze można jednocześnie znaleźć listę punktów skupu surowców wtórnych. Publikacja może być poradnikiem dla tych, którzy chcą oszczędzać. Jego autorzy uświadamiają nam, że oszczędność zarówno wielkich firm, jak i każdego z nas - to jednocześnie zysk dla środowiska. Dogłębnie została omówiona problematyka uzyskiwania oraz wykorzystywania energii słonecznej, wodnej i geotermalnej. Tu również zamieszczona została obszerna lista przedsiębiorstw zajmujących się odnawialnymi źródłami energii. Podano do wiadomości Czytelnika tytuły czasopism zajmujących się powyższą kwestią.

Rozdział pt. Przyroda rozwija tematykę parków narodowych w województwie małopolskim i rezerwatów przyrody. Poważnie zostało potraktowane także rolnictwo ekologiczne i eko-turystyka - zarówno jako sposób wypoczynku, jak i pogłębiania wiedzy geograficzno-turystycznej. Kolejny temat to agroturystyka w Małopolsce.

Informator podkreśla, że czystsza produkcja nie sprowadza się do usuwania skutków degradacji środowiska naturalnego, lecz powinna opierać się na zapobieganiu u źródeł podobnego działania. Na kolejnych stronach szczegółowo opisano ochronę środowiska na przykładzie wybranych zakładów. Rozdział pt. Czystsza produkcja jest jednocześnie ostrzeżeniem na przyszłość dla tych, którzy nie liczą się z problematyką ekologii.

Jednym z tematów jest postulowanie działalności na szczeblu ekogminy - jednostki samorządu terytorialnego, sprzyjającej rozsądnym planom zagospodarowania terenu na bazie "współpracy" ze środowiskiem. Ekogminy to dopiero projekt wdrażania naturalnego przemysłu na obszarach lokalnych. Takim planom sprzyjają m.in. pozarządowe organizacje ekologiczne z terenu Małopolski.

Wreszcie dochodzimy do tematyki związanej z ekologią na poziomie teoretycznym - nauki przygotowującej konkretne rozwiązania. Dowiadujemy się o licznych projektach związanych z tym pojęciem. Rozmaite stowarzyszenia zajmują się m.in. szerzeniem niezwykle dzisiaj potrzebnej edukacji ekologicznej oraz współpracą z instytucjami krajowymi i zagranicznymi o podobnym profilu. Znajdujemy także szczegółowe informacje o Fundacji Wspierania Inicjatyw Ekologicznych i jej podstawowych programach, o schroniskach dla bezdomnych zwierząt, ekosklepach oraz kalendarz ekologiczny. Warto więcej dowiedzieć się o misji Wydawnictwa "Zielone Brygady", serwera MOST.org.pl / ECO.pl i finansowaniu inicjatyw ekologicznych (Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej, wojewódzkie fundusze ochrony środowiska i gospodarki wodnej, Fundacja "EkoFundusz", Fundacja Wspomagania Wsi, fundusze zagraniczne). Nie bez znaczenia pozostaje program wspierania rozwoju gospodarczego na terenach wiejskich (rolnictwo i przemysł spożywczy) - SAPARD. Informator podkreśla także niebagatelną rolę krakowskiej Akademii Górniczo-Hutniczej (AGH) w propagowaniu i wdrażaniu ochrony środowiska. Poszczególne jej wydziały współpracują nad udoskonalaniem metod zagospodarowania nieużytków, sposobami wytwarzania energii przyjaznej środowisku, problemami ekoekonomii i ekopolityki. Podobną rolę odgrywa Uniwersytet Jagielloński (Wydział Chemii) i Akademia Rolnicza w Krakowie. Inżynieria środowiskowa staje się nauką przyszłościową, której misją jest nie tylko uzdrowienie terenów dotychczas zbeszczeszczonych przez bezlitosną cywilizację, ale również zapobieżenie kolejnym degradacjom. Alternatywą dla podobnych, bezkarnych poczynań nieuczciwych inwestorów i żądnych zysku firm jest ekonomia ściśle związana z ekologią. Publikacja ma za zadanie uświadamiać wszystkim, że ekologia się opłaca. Nie pominięto też krakowskiej Papieskiej Akademii Teologicznej (PAT), która niezłomnie rozwija dział nauki powszechnie nazywanej filozofią przyrody na Wydziale Filozoficznym. Uczelnia szkoli adeptów z zakresu humanistyki, kształtując ich ekologiczną świadomość i ucząc podstawowych wartości - poszanowania dla świata i otoczenia. Każde nasze działanie wpływa na architekturę krajobrazu, którą podziwiać i zarazem krytykować będą nasi potomkowie. Warto również mieć świadomość odpowiedzialności karnej w zakresie ochrony środowiska, o czym poucza Informator. Przy tej okazji omówiono ustawę o dostępie do informacji publicznej (wpływ administracji na ochronę środowiska naturalnego, jej nadzór, decyzje oraz podejmowane działania). Informator pod kątem praktycznym opisuje rozwiązania proekologiczne. Są to metody zarówno zespołowe, jak i indywidualne. Ekologia - to problem społeczny, nasz wspólny - to kwestia przyszłości nas samych.

Marek Niechwiej

Andrzej Żwawa [red.]: Małopolski Informator Ekologiczny, Wydawnictwo "Zielone Brygady", Kraków 2003, s. 152. Publikacja bezpłatna dla czytelników ZB (koperta A4 + znaczek za 1,60 zł).