JAK ROZWIĄZAĆ PROBLEM ŚMIECI?

To jakby cud! Wyrzucamy śmieci do pojemników, z których znikają one po kilku dniach. Niestety - nic w przyrodzie nie ginie! Śmieci przez nas wyrzucone - opakowania, gazety, torby, odpadki z kuchni, szmaty - wszystko to zostaje wywiezione poza zasięg naszych zmysłów (w tym przypadku szczególnie użyteczne byłyby wzrok i węch), na ogromne śmietnisko - przekleństwo dla mieszkańców okolicznych osiedli. Dziesiątki samochodów zwożących codziennie setki ton odpadów z naszego miasta przypominają o zagrożeniu - nasze miasto, nasz kraj, nasza Ziemia toną w morzu śmieci, które nasza konsumpcyjna społeczność stworzyła i nadal z niefrasobliwością tworzy. Stare śmietniska wyczerpują swoje możliwości, na lokalizację nowych brak miejsca, koszty usuwania śmieci rosną.

Czy nie ma wyjścia z tej sytuacji? Odpowiedzią na to pytanie może być oszczędność i recykling (wprowadzenie do cyklu produkcyjnego surowców wtórnych). Najpowszechniej odzyskiwanymi surowcami są: papier, tworzywa sztuczne, szkło i aluminium. Każdy z nich stanowi odrębny problem, którego rozwiązanie wymaga specyficznego podejścia.

PAPIER

Czy zbieranie makulatury ma sens? Wprowadzając zużyty papier ponownie do produkcji pomagasz chronić lasy, przyczyniasz się do oszczędności energii, jak też zmniejszasz o około 30% ilość odpadów, które trafiają na wysypiska śmieci. Wyprodukowanie jednej tony papieru wymaga ścięcia 17 drzew. Każda tona makulatury to zachowanie tych drzew w lesie. Produkcja papieru z nowo wyciętych drzew wymaga zużycia 2,5-krotnie więcej energii, niż w przypadku wykorzystania surowca wtórnego, jakim jest makulatura. Stanowić to może znaczne źródło ograniczenia marnotrawstwa energii w naszym kraju.

Inne ogromne korzyści z produkcji papieru z makulatury to:

• obniżenie zanieczyszczenia powietrza przez papiernie o 75%,
• zmniejszenie skażenia wody w procesie produkcyjnym o 35%,
• ograniczenie zużycia wody do wyprodukowania papieru o 40%.

W wielu krajach odzysk papieru z makulatury stanowi ważną gałąź przemysłu, a udział makulatury w procesie produkcji papieru osiąga wysoki poziom (np. w Niemczech wynosi on 41%, zaś w przypadku papieru opakunkowego dochodzi do 100%!)

POMOCNE RADY:

• Wybieraj produkty o prostszych, lżejszych opakowaniach.
• Przy drobnych zakupach nie bierz nowej torebki ze sklepu - użyj starej, wcześniej otrzymanej.
• Unikaj jednorazowych kubków i talerzy, używaj szmacianych chusteczek, serwetek i ręczników.
• Tył zapisanego papieru doskonale nadaje się do robienia drobnych notatek oraz zapisywania informacji telefonicznych.
• Zachowaj do powtórnego użycia tekturowe pudła oraz papier opakunkowy.
• Kupuj bloki listowe, notatniki, zeszyty, koperty wyprodukowane z makulatury, gdy nie ma ich w sklepie poproś właściciela, aby zamówił wykonane z makulatury wyroby.

JAK ZBIERAĆ MAKULATURĘ?

Przy kolekcjonowaniu makulatury ważne jest, aby od papieru oddzielić zszywacze, nitki oraz wszelkie inne niepapierowe dodatki. Większe ilości makulatury należy związać (najlepiej papierowym sznurkiem). W przypadku kolorowych magazynów na kredowym papierze oraz książek najlepszym sposobem ich ponownego wykorzystania jest przekazanie ich najbliższej bibliotece, domowi dziecka - nie stanowią one wartościowego surowca wtórnego ze względu na kredę oraz klej i zszywki użyte przy ich produkcji, mogą zaś przynieść wiele radości innym.

Co zrobić, aby zmniejszyć ilość zużywanego papieru?

• Korzystaj z gazet i magazynów wspólnie z sąsiadem lub przyjacielem.
• Wymieniaj książki ze znajomymi, korzystaj z bibliotek.
• Nie kupuj wydawnictw, których koniecznie nie potrzebujesz - drzewo w lesie może dostarczyć większych wrażeń estetycznych niż stojąca na półce książka.

TWORZYWA SZTUCZNE

Tworzywa sztuczne, zwane potocznie plastikami, powstają w wyniku przeróbki ropy naftowej - nieodnawialnego surowca, którego zasoby kurczą się w zastraszająco szybkim tempie. Przyciągające wzrok wielobarwne i estetyczne wyroby z tworzyw sztucznych, wraz z otwarciem granic dla zachodnich produktów, wprost "zalały" polski rynek. W krajach wysokorozwiniętych odchodzi się od stosowania plastików, zastępując je szkłem lub tekturą, a więc materiałami, które mogą być ponownie użyte. Powód jest prosty - czas rozkładu tworzyw sztucznych w środowisku naturalnym sięga setek lat, a w czasie tego powolnego rozpadu do gleby (a z opakowań do żywności) przenikają toksyczne substancje dodawane do plastików jako usztywniacze czy stabilizatory (np. związki metali ciężkich). Spalanie, jako sposób utylizacji, nie może być w tym przypadku zastosowane, ze względu na emisję wielu trujących i rakotwórczych substancji (m.in. dioksyn), wykorzystanie zaś tworzyw sztucznych jako surowca wtórnego okazało się kłopotliwe i kosztowne.

Konsumpcyjne społeczeństwa Europy Zachodniej, Stanów Zjednoczonych i wielu innych krajów stanęły wobec trudnego problemu utylizacji śmieci z tworzyw sztucznych. Ucząc się na błędach popełnianych przez innych, już teraz powinniśmy powstrzymać rośnięcie plastikowej góry odpadów.

CO MOŻEMY ZROBIĆ?

• Unikać kupowania produktów w plastikowych opakowaniach, jeżeli jest możliwe znalezienie ich odpowiedników w tekturowych pudełkach, papierowych workach czy szklanych butelkach (mleko, owoce, warzywa, kasze, sól, oleje, napoje, kosmetyki i wiele innych).
• Unikać jednorazowych plastikowych sztućców, naczyń, maszynek do golenia, zapalniczek - produkty te mają swe wielorazowe, trwałe, a dzięki temu także tańsze odpowiedniki.
• W razie, gdy nie jest możliwe uniknięcie plastikowych opakowań, musimy starać się użyć ich wielokrotnie.

PAMIĘTAJ - ZMIANA TWOICH PRZYZWYCZAJEŃ POMOŻE ROZWIĄZAĆ PROBLEM!

SZKŁO

Produkty wykonane ze szkła (naczynia, słoiki, butelki) często są spotykane w naszych domach. Ich nieszkodliwość, trwałość, szczelność i estetyczny wygląd powodują, że doskonale nadają się do wielokrotnego użytku. Poza tym, w przeciwieństwie do wyrobów z tworzyw sztucznych, produkty szklane nadają się w 100% do odzysku jako surowiec wtórny.

Korzyści z zastosowania stłuczki szklanej do produkcji nowych wyrobów są znaczne:

• Oszczędność energii w procesie produkcyjnym sięga 30%.
• Dzięki powtórnemu wykorzystaniu stłuczki szklanej zmniejsza się objętość wywożonych i składowanych na wysypisku śmieci (obniżenie opłat za odbiór śmieci pobieranych przez MPO, wydłużenie okresu eksploatacji śmietniska).

ALUMINIUM

Wraz ze stłuczką szklaną, stanowi aluminium najłatwiejszy do odzysku surowiec wtórny. Za przerobem złomu aluminiowego przemawia wiele istotnych, ekologicznie i ekonomicznie faktów, są to m.in.:

• 95% oszczędności energii przy produkcji ze złomu aluminiowego, co przy wysokiej energochłonności tej produkcji stanowić może ogromny wkład w zmniejszenie zużycia energii w gospodarce, natomiast technokratów z jądrowego lobby powstrzyma od nacisków na rozwój energetyki jądrowej, określanej jako panaceum na polski kryzys energetyczny.
• Istotne ograniczenie emisji do atmosfery toksycznych pyłów i gazów zwłaszcza fluoru (jeszcze kilka lat temu, dzięki hucie w Skawinie, sami mogliśmy się przekonać o przerażającym wpływie tego rodzaju produkcji na zdrowie ludzi).
• Zmniejszenie ilości odpadów wywożonych na śmietnisko.

Źródłem złomu aluminiowego w gospodarstwach domowych są m.in.: puszki po napojach, kapsle z butelek z mlekiem, kefirem itp., opakowania serów, czekolad. Ich zbieranie nie pochłania wiele czasu, ani miejsca (puszki po napojach należy zgnieść) - ma zaś ogromny wpływ na ochronę środowiska i przynosi duże korzyści ekonomiczne.

Wprowadzenie recyklingu nie jest wydumaną ideą "zielonych" szaleńcow - to oszczędność surowców i konkretna propozycja sposobu rozwiązania problemu odpadów.