Strona główna 

ZB nr 11(29)/91, listopad '91

FAKTY O LASACH TROPIKALNYCH

Lasy tropikalne stanowią 2% powierzchni Ziemi i jednocześnie 7% powierzchni lądu. Nazwa lasów tropikalnych (ang. rainforest - las deszczowy) wywodzi się z dwóch faktów: lokalizacji (w tropikach) oraz ulewnych deszczy. Lasy te otrzymują od 4 do 8m deszczu rocznie, np. na lasy tropikalne Borneo każdego roku spada 5m deszczu tj. pięć razy więcej niż w Nowym Jorku. Twarda ściana deszczu i woda porywająca podłoże leśne, przewalająca mieszaninę gałęzi i pni - oto obraz ulewy w tropiku. Rzeczą charakterystyczną jest to, że lasy tropikalne nie mają wyraźnie zaznaczonych okresów suszy lub zimna.


(N. Myers, "The Primary Source")

Tropikalne lasy są kontynuatorami dawnych ekosystemów Ziemi. Rekordowe skamieliny świadczą, że lasy południowo-wschodniej Azji egzystują w swej obecnej formie mniej więcej od 70 do 100 milionów lat.


(N. Myers, "The Primary Source")

Tropikalne lasy niszczone są w zastraszającym tempie. Co najmniej 50 milionów akrów lasu ginie bezpowrotnie co roku - odpowiada to łącznej powierzchni Anglii, Walii i Szkocji.

Badania agendy ONZ ds. Żywności i Rolnictwa (FAO) w 1981r. wykazały, że 1/5 lasów tropikalnych świata zginie przed końcem tego wieku.

Wg. raportu ONZ pt. "State of Knowledge" z 1978r., wszystkie dostępne lasy tropikalne będą wycięte przed rokiem 2000. Brazylia straci powierzchnię leśną dwa i pół raza większą niż powierzchnia Portugalii.

Wszystkie pierwotne lasy w Indiach, Bangladeszu, Sri Lance i na Haiti już zniszczono. Wybrzeże Kości Słoniowej swoje lasy tropikalne prawie zupełnie wycięło. Filipiny straciły 55% swoich lasów w latach 1960-1985, Tajlandia 45% w latach 1961-1985.

Jeżeli dotychczasowy bieg wydarzeń się nie zmieni, Nigeria będzie bezleśnym obszarem przed r.2000. Kongo przeznaczyło do wycięcia 68% swoich lasów. Tajlandia straci kolejne 60% ze stanu lasów w roku 1981. Również Gwatemala, Kolumbia, Gwinea i Madagaskar w tym czasie stracą 1/3, a Ghana 1/4 część swoich lasów. Natomiast Honduras, Nikaragua i Ekwador przed końcem tego stulecia wytną ponad połowę swoich leśnych zasobów. (World Wildlife Fund)

Pomimo stosunkowo niedużej powierzchni jaką one zajmują, lasy tropikalne są domem połowy znanych nauce roślin i zwierząt, których ilość na całej Ziemi szacuje się na 5-10 milionów gatunków. Lasy te kryją w sobie 90 tysięcy z 250 tysięcy rozpoznanych oraz 30 tysięcy nierozpoznanych i nieskatalogowanych gatunków roślin.


(N. Myers, "The Primary Source")

1/4 dostępnych lekarstw jest wytwarzana na bazie roślin, a 70% tych roślin rośnie tylko w lasach tropikalnych. Lekarstwa z roślinnych składników używane są do leczenia dziecięcej leukemii, choroby Hodgkinsa, różnych form raka, dolegliwości serca, nadciśnienia, artretyzmu oraz do produkcji środków antykoncepcyjnych. Około 1% roślin nie zostało zbadanych pod względem chemicznego składu i działania.

Duża część żywności dziś spożywanej pochodzi z lasów tropikalnych: avokado, banany, czarny pieprz, maniok, czekolada, kakao, cynamon, kawa, kola, figi, słodka papryka, orzeszki brazylijskie oraz ziemne, orzechy kokosowe, ryż, goździki, oberżyna, imbir, herbata, lemoniada, papaja, ananasy, pataty, trzcina cukrowa, wanilia, pomidory. (Z uwagi na brak polskiej nazwy pominięto kilka roślin, zupełnie nieznanych w Polsce jak: karkuma, iignhm itp. - przyp. tłum.)


(C. Caufield, "In the Rainforest")

Innym produktem pochodzącym z lasów tropikalnych jest kauczuk, pozyskiwany wyłącznie ze zdrowych i dorodnych drzew w sposób zapewniający dalszy ich rozwój.


(C. Caufield, "In the Rainforest")

Wszyscy znamy powszechny mit, "że lasy tropikalne są płucami świata". Jest prawdą, że lasy te produkują ogromne ilości tlenu w procesie fotosyntezy, jednak całą wyprodukowaną ilość tlenu zużywają w czasie rozkładu substancji organicznych. Lasy tropikalne w inny sposób dodatnio oddziałują na naszą atmosferę i klimat, lecz nie przez dostarczanie tlenu. Wywierają one istotny wpływ na atmosferę, ponieważ w czasie wegetacji zatrzymują ogromne zasoby węgla. Poprzez niszczenie lasu węgiel uwalnia się jako dwutlenek węgla, co jest drugim, największym powodem efektu cieplarnianego. (*)


(C. Caufield, "In the Rainforest")

Cztery mile kwadratowe typowego lasu tropikalnego zawierają: 1500 gatunków kwitnących roślin, 750 gatunków drzew, 125 gatunków ssaków, 400 gatunków ptaków, 100 gatunków gadów, 60 gatunków płazów oraz 150 gatunków motyli. Dokładnemu badaniu poddano m ściółki i znaleziono 50 gatunków mrówek.


(National Academy of Sciences)

Te tropiki są bogatymi naturalnymi rezerwatami Ziemi. 1/5 wszystkich ptaków i roślin na Ziemi znajduje się w delcie Amazonki.


(Peter Steinhart, National Wildlife, Dec./Jan. 1984)

Tak nieduży kraj jak Kolumbia ma ponad dwukrotnie więcej gatunków ptaków niż ogromny kraj - Stany Zjednoczone, choć jest to jedynie 1/7 ilości gatunków.


(John S. Dunning, "Portraits of Tropical Birds")

Niejednolite zarządzanie bogactwami i Ziemią jest jednym z największych czynników niszczących lasy tropikalne. Bank Światowy szacuje, że około 2,5 miliona ludzi żyje obecnie w tropikach, a jeden milion egzystuje w zupełnej biedzie.


(Raven, Peter H. "Bulletin of Atomic Scientists", November 1984)

źródło: Rainforest Action Network
"Facts about Rainforest" No 1
tłum. Dariusz Jakubiak

7 RAD NA TEMAT RATOWANIA LASÓW TROPIKALNYCH

Poniższe materiały otrzymaliśmy od RAINFOREST ACTION NETWORK, organizacji zajmującej się ratowaniem lasów tropikalnych na Ziemi. Po przetłumaczeniu tych materiałów odnosimy wrażenie, że są one kierowane przede wszystkim do mieszkańców USA i Japonii, które to kraje są najbardziej zaangażowane w niszczenie tych lasów. Polskie Stowarzyszenie Przyjaciół Indian

  1. Nie kupuj produktów z drewna lasów tropikalnych za wyjątkiem mebli z mahoniu i palisandru. Wyjaśnij swoim przyjaciołom i rodzinie, że możesz żyć bez krzeseł zrobionych z twardego drewna tropikalnego. Jeżeli jesteś stolarzem lub budowniczym nie kupuj sklejki wykonanej z drewna tych lasów. Odmów używania proponowanych chińskich pałeczek do jedzenia (przynieś ze sobą własne).
  2. Pomóż poprzeć tubylcze szczepy i terenowych aktywistów, którzy narażają własne życie aby ratować lasy tropikalne. Jesteś jedyną osobą, która może stanąć po stronie reprezentantów Trzeciego Świata. Światowy protest pomógł już uwolnić malezyjskich aktywistów, aresztowanych za protestowanie przeciwko sprzedaży najstarszych na świecie lasów na wyspie Borneo. Przemysł jednak nadal kontynuuje dewastację ojczyzny ludu Penan i innych tubylców w tempie 5 mil kwadratowych dziennie. Napisz list do Malezji nalegając, by przerwano niszczenie lasów i uszanowano prawo tubylców do ich ojczystej ziemi.

    YAB Datuk Patinggi Haji Abdul
    Taib Mahmud
    Chief Minister of Sarawak and Minister of Resource
    Planning Chief Minister's Office
    Petra Jaya
    Kuching Sarawak
    MALAYSIA

  3. Nakłaniaj Bank Światowy by wstrzymał realizację projektów zabijających lasy tropikalne. Budowa zapór wodnych jest kosztownym projektem (przeważnie niszczone są one w ciągu 10 lat przez korozję i osad), zatapiają tysiące akrów lasów, zmuszają do przesiedlenia plemion tubylców i obarczają rozwijające się kraje rosnącą górą długów, uzależniając ich ekonomiczną przyszłość od amerykańskich i japońskich banków. Wyślij list do Prezydenta Banku Światowego nalegający na wstrzymanie finansowania budowy tam, a zamiast nich rozwijanie małych projektów, które zachowają lasy tropikalne i ich mieszkańców.

    Mr Barber J. Conable, Jr.
    President WORLD BANK
    1818 H. Street, N.W.
    Washington, D.C. 20433
    USA

  4. Pomóż zatrzymać "trujący krąg", przez wysyłanie petycji z podpisami twoich przyjaciół. Natychmiastowa akcja wysyłania petycji w tej sprawie może zapobiec eksportowi trujących pestycydów produkowanych w Kanadzie, USA i krajach Europy, a wysyłanych do krajów Trzeciego Świata, które używają ich w rolnictwie. Zupełnie niedawno, w celu wykorzenienia plantacji koki w Peru, Departament Stanu USA użył wysoce toksycznych herbicydów w pobliżu dopływów Amazonki, zabijając zwierzęta i niszcząc rzadkie rośliny tropikalnego lasu, zatruwając na długo rzeki i glebę wieśniaków. Pestycydy powodują raka i do USA wróciły na stoły w formie nierozpuszczonych resztek w przywożonej stamtąd żywności.
  5. Pomóż powstrzymać szaleństwo pożarów Amazonii. Światowy Bank finansuje budowę drogi z Cuiaba do Porto Velho otwierającą lasy tropikalne dla osadników i budowniczych, którzy zagarniają las niszcząc go. Satelity NASA w ostatnim roku zanotowały w tylko jednej brazylijskiej prowincji Rondonia aż 170 tys. (!) pożarów, które zniszczyły blisko 20% tropikalnych lasów tego obszaru, a jest on uważany za jeden z najbogatszych ekosystemów na świecie. Niszczenie lasów tropikalnych oznacza znacznie mniejszą produkcję tlenu oraz zwiększenie ilości CO2, co prowadzi do efektu cieplarnianego i katastrofalnego ocieplenia klimatu na Ziemi. Wyślij list do Sekretarza Generalnego Programu Środowiska ONZ z pytaniem o termin szybkiego spotkania na temat szerokich działań powstrzymania pożarów Amazonii.

    Mostafa Kamal Tolba
    Executive Director
    UNITED NATIONS ENVIRONMENT PROGRAMME
    P.O. Box 30552
    Nairobi
    Kenya

  6. Nie jedz hamburgerów ani przetworów z wołowiny. Każdego roku USA importują ok. 120 mln funtów świeżej i mrożonej wołowiny z krajów Ameryki Środkowej. Dwie trzecie lasów tropikalnych tych krajów zniszczono pod wypas krów, których niedrogie mięso jest eksportowane dla przemysłu spożywczego USA. Ponieważ wołowina nie jest stemplowana, nie ma żadnego sposobu poznania źródła pochodzenia mięsa wchodzącego na rynek USA.
  7. Mów wielu ludziom o potrzebie ratowania lasów tropikalnych. Napisz nam swoje nazwisko i adres (i jeśli możesz załącz finansowe poparcie dla akcji w tym kierunku), a my wyślemy do Ciebie informacje o lasach tropikalnych. Ucz się dużo, mów innym o tej sprawie. Zagłada lasów tropikalnych rozpoczęła się tutaj i może być zatrzymana, lecz tylko wtedy, gdy wystarczająca liczba ludzi będzie zaangażowana w ich ratowanie.

    RAINFOREST ACTION NETWORK
    301 BROADWAY, SUITE A SAN FRANCISCO,
    CA 94133, USA

tłum. Dariusz Jakubiak


(*) Nieśmiała sugestia chemika:
"Pochłanianie węgla" przez las zachodzi w myśl znanej powszechnie reakcji fotosyntezy:

6CO2 + 6H2O ----> C6H12O6 + 6O2

Jak widać, jej efektem jest powstanie pewnej ilości cukru (co ważne dla rośliny) i tlenu (co ważne dla nas). Można z grubsza przyjąć, że "pochłanianie tlenu" zachodzi w procesie odwrotnym, z wydzieleniem dwutlenku węgla. Jeżeli więc mówimy, że las tropikalny per saldo "pochłania węgiel", to oznacza to, że równocześnie per saldo wytwarza tlen - nie ma innego wyjścia. (Coś ten tlen w końcu produkuje!?) (pr)

Kolejnym dowodem, że bilans pracy roślin leży jednak po stronie tlenu i węgla jest powstanie pokładów tego ostatniego. I właśnie m.in. węgiel, a nie tylko dwutlenek węgla i woda, jest końcowym produktem rozkładu materii organicznej. Gdyby było inaczej mielibyśmy ogromne ilości CO2 w powietrzu.
Rozwijając koncepcję autora należałoby przyjąć, że wyrębowisko pochłania tyle samo tlenu, ile przedtem produkował wycięty las. Na nasze szczęście jest to lekka przesada. Demagogia - tak, ale z umiarem!



ZB nr 11(29)/91, listopad '91

Początek strony