Strona główna 

ZB nr 4(34)/92, Kwiecień '92


TURNICKI PARK NARODOWY


Od kilkudziesięciu lat lesisty obszar wzniesień, objęty doliną rzeki Wiar na Pogórzu Przemyskim, pełnił rolę rządowych terenów łowieckich. Przedłużony okres II wojny światowej na tych terenach (walki z partyzantką ukraińską) spowodował prawie całkowite wyludnienie. Zastosowane w późniejszym czasie wygrodzenie i strzeżenie wzmiankowanego obszaru spowodowało dodatkowe ograniczenie penetracji ludzkiej. Wymienione czynniki, negatywne ze społecznego punktu widzenia, przyczyniły się więc do wykształcenia specyficznej Puszczy Karpackiej, w znacznym stopniu o charakterze naturalnym.

Występujące tu drzewostany utworzone są głównie przez zwarte kompleksy bukowe i jodłowe oraz mieszane. Istotną domieszkę stanowi klon, jawor, jesion, świerk, olcha szara i czarna (wzdłuż rzek), a zwłaszcza sosna zwyczajna jako element wtórny na terenach porolnych. Prawie połowę wymienionych drzewostanów stanowią starodrzewia. Lasy te zamieszkują obecnie duże ilości zwierzyny płowej (sarny, dziki, jelenie) oraz drapieżniki czworonożne (rysie, żbiki, wilki), a także bogata awifauna. Jej przedstawiciele to: puchacz, orły z zalatującym tu orłem przednim oraz wiele gatunków nietoperzy.

Rzeka Wiar (dopływ Sanu) aktualnie w przeważającej części znajduje się w pierwszej klasie czystości. Na terenie projektowanego rezerwatu przebiega wododział pomiędzy zlewnią Morza Bałtyckiego i Morza Czarnego, natomiast cały obszar jest bogato wyposażony w sieć krótkich cieków wodnych, takich jak Turnica, Młynów, Jamnianka itp.

Na fizjonomię opisywanego obszaru rzutuje jego struktura morfologiczna, charakteryzująca się rozległą i głęboką doliną rzeki Wiar oraz średnimi wzniesieniami (ponad 600 m npm.), układającymi się regularnie pasmowo. z płn.-zach. na płd.-wsch. Porastają je wspomniane starodrzewia bukowe i jodłowe, tworząc ciemne masywy zimą i latem, nabierającego ciepłych barw jesienią. Przełomy rzeki Wiar odsłaniają profile geologiczne, stanowiące kolejną atrakcję przyszłego obiektu chronionego. Cały obszar projektowanego Parku Narodowego, ze względu na specyfikę dotychczasowego użytkowania, wyposażony jest w doskonale utrzymaną sieć dróg przydatną w przyszłym użytkowaniu turystycznym terenu.

Proponowaną bazą noclegową i turystyczną, jak też naukową, może być miejscowość Trójca, obecnie użytkowana przez wojsko. Rozwój baz naukowych na tym terenie uzasadniony jest opisywanymi walorami oraz tradycjami przedwojennej działalności Polskiej Akademii Umiejętności.

Równocześnie na obszarze przyszłego obiektu chronionego, można by zlokalizować bazy naukowe międzynarodowego miasteczka ekologicznego (filia "Rogoźnika" na Śląsku) dzieci szkolnych oraz studentów Architektury Krajobrazu z SGGW.

Opisywany obszar leży przy granicy państwa w trójkącie miast: Przemyśl, Lesko, Bircza. Otaczają go od płd. pasma Gór Słonnych i Chwaniów, od zach. lasy i wzniesienia Pogórza Przemyskiego, od płn. dolina rzeki Wiar, historyczne Rybotycze, Duwniki i 50 kapliczek Kalwarii Pacławskiej.

Zachowanie wykazanych wartości opisywanego obszaru jest głównym celem objęcia go ochroną dla badań naukowych, szeroko pojętej dydaktyki i turystyki.

(projekt LOP)


ZB nr 4(34)/92, Kwiecień '92

Początek strony