Strona główna 

ZB nr 6(36)/92, Czerwiec '92

ŚWIAT JEST JEDEN

W końcu maja i początku czerwca'92 Telewizja Polska wyemituje cykl filmów pod wspólnym tytułem "Świat jest jeden" (wersja angielska "One world", "Eine Welt fuer Alle"). Te same filmy i w tym samym czasie zaprezentowane będą przez ok. siedemdziesięt stacji telewizyjnych na świecie. Tematem cyklu są rozmaite aspekty rozwoju gospodarczego i ochrony środowiska naturalnego. Na przykładach z różnych zakątków naszej planety, głównie krajów Trzeciego Świata, przedstawione są wzajemne powiązania pomiędzy rozwojem gospodarczym a degradacją środowiska naturalnego. Myślą przewodnią całej serii jest głębokie przekonanie jego twórców o konieczności mobilizacji ogólnoświatowego poparcia społecznego dla ochrony środowiska naturalnego, w którym żyjemy. Dlatego też cykl "Świat jest jeden" nie jest pomyślany jako seria popularnonaukowa.

Poza przedstawieniem ogólnych zagrożeń ekologicznych i ich powiązań z innymi problemami jak nędza, zadłużenie, nieracjonalny rozwój przemysłowy, autorom serii zależy przede wszystkim na zachęcaniu widzów do konkretnych czynów - do zmiany naszego stylu życia i codziennych obyczajów. To wiele aby oczekiwać od przeciętnego telewidza, zagonionego w codziennych obowiązkach i oglądającego zapewne tylko niektóre z filmów cyklu. Jest jednak jeden ważny powód: "Świat jest tylko jeden" JEŚLI GO ZATRUJEMY I ZNIWECZYMY - NIE DOSTANIEMY DRUGIEGO. Stawka jest bardzo wysoka, a żeby ją wygrać musimy grać wszyscy.

Na podstawie nadesłanych zgłoszeń ulotkę programu "One World" rozsyła BORE:

Szara 14/34
00-420 Warszawa
tel./fax: 296433


NASI W LONDYNIE - SPRAWOZDANIE Z KURSU

W dniach 5.5-15.5.92 druga już z kolei, ośmioosobowa grupa przedstawicieli różnych NGO-sów z całej Polski, przebywała w Londynie na zaproszenie The British Association for Central and Eastern Europe. Relacja z pierwszej wizyty była zamieszczona w ZB 32 na str. 10. Ja chciałbym podzielić się kilkoma wrażeniami dotyczącymi ostatniej wizyty.

W pierwszej chwili byliśmy rozczarowani, że nie uwzględniono sugestii dotyczących naszych zainteresowań, o które pytano nas w aplikacjach. Profil naszego kursu miał charakter edukacyjny czyli podobny do poprzedniego, a jak się po powrocie okazało program był nawet nieco szczuplejszy.

Niemniej jednak odwiedziliśmy dużo organizacji i niemalże wszystkie oferowały współpracę, z której zamierzamy skorzystać, co czego zachęcamy innych. Lista kontaktów jest zamieszczona razem z relacją z poprzedniej wizyty we wspomnianym numerze ZB. Możemy ją poszerzyć dość znacznie o inne organizacje, o różnych profilach, także zajmujące się auditingiem ekologicznym i szerzej pojętą sferą współpracy z przedsiębiorstwami na płaszczyżnie ochrony środowiska. Warto napisać do Television Trust for the Environment, która bezpłatnie przesyła do dziesięciu kaset video z filmami o różnej tematyce. Dysponujemy katalogiem tych filmów (patrz informacja Darka Szweda poniżej). Obiecująco wygląda też oferta The Field Studies Council i International Centre for Conservation Education w dziedzinie edukacji ekologicznej nauczycieli i młodzieży. Bardzo prosimy o skorzystanie z kontaktów, które nawiązaliśmy. Wyjazd był wartościowy m.in. ze względu na możliwość zobaczenia konkretnych rozwiązań problemów i w opiniach wielu uczestników był odebrany pozytywnie.

Kończąc chciałbym podkreślić wspaniałą atmosferę życzliwości i współpracy jaka panowała w czasie wyjazdu. Dodatkowym plusem była iście nielondyńska, słoneczna pogoda.

Oto adresy w/w organizacji:

FSC, Central Services, Preston Manftord,
Shrewsbury, Shropshire, SY4 1HW; tel. (0743) 850674;
fax. (0743) 850178.

ICCE, Greenfield House, Guiting Power, Cheltenham,
Glos GL54 5TZ; tel. (0451) 850777; fax: (0451) 850705;
tlx: 94081169 GREEN.

Radosław Tendera
Polewki 12/57, 31-831 Kraków


EARTH SUMMIT - BEZPŁATNE FILMY

W związku ze zbliżającym się szczytem Earth Summit w Rio, istnieje możliwość bezpłatnego otrzymania kaset video z filmami, których tematyką są różne problemy związane z ekorozwojem. Oferta ta, przygotowana przez Television Trust for the Environment, skierowana jest do grup pozarządowych (NGOs) i stacji telewizyjnych w krajach rozwijających się i w Europie Środkowo- Wschodniej. Każda grupa lub organizacja może wybrać do 10 filmów. Dla otrzymania katalogu z informacjami nt. filmów proszę pisać na adres:

TVE DISTRIBUTION AND TRAINING CENTRE
Postbus 7
3700 AA Zeist
the Netherlands
Tel: (+31 3404) 20499
Fax: (+31 3403) 22484
E-mail: Geo Net TVE-NL

Darek Szwed

Ps. W Krakowie kopia katalogu oraz formularze na złożenie zamówienia znajdują się w Ośrodku Edukacji Ekologicznej (Radziwiłłowska 21/4, tel. 216460, pon. 13-20, wt.-pt. 10-15).


RUCH EKOLOGICZNY I SPOŁECZEŃSTWO

Ruch ekologiczny w Polsce jest silnie zróżnicowany, ale nie w pełni odpowiada szybko zmieniającej się sytuacji w kraju. W tym artykule omówię ogólnie typy grup oraz czynniki, które wpływają na ich charakter. Następnie spróbuję pokrótce scharakteryzować zmiany w polskim społeczeństwie oraz czynniki, które sprawiają, że konieczne jest wzmocnienie ruchu ekologicznego. Oczywiście czytając ten artykuł musicie wziąć pod uwagę fakt, że artykuł jest pisany przez Holendra, który przebywa w Polsce od dwóch miesięcy. Artykuł jest zatem wynikiem bardzo krótkiej obserwacji.

Czynniki zewnętrzne mają ogromne znaczenie przy charakteryzowaniu różnych grup. Podstawę stanowi fakt, że ludzie lub organizacje zwykle działają w taki sposób, żeby ich działania były najbardziej efektywne, albo żeby co najmniej byli szanowani i akceptowani w bieżącej sytuacji społecznej. Przemijający czas może spowodować, że organizacje takie staną się reliktem historii. Organizacje w Polsce nie różnią się w tym względzie od organizacji na całym świecie. W okresie przejścia od okresu komunistycznej dyktatury do gospodarki rynkowej i demokracji spotykamy się z dwoma rodzajami grup ekologicznych. Jedne z nich to grupy, które powstały przed upadkiem komunizmu. Grupy te tworzone były wokół jednego celu - walki z potężnym monolitem zwanym komunizmem, który popełniał gwałt na środowisku.

Takie grupy charakteryzuje wspólna cecha - są one mocno zajęte swoją własną organizacją i nie prowadzą akcji bezpośrednich. Zazwyczaj mają one bardzo rozbudowaną formalną strukturę. Z drugiej strony spostrzegamy grupy, które najczęściej powstawały po upadku komunizmu. Grupy te mają zazwyczaj bardziej zróżnicowane pojęcie "wroga", a ich celem jest czasem zniszczenie biurokratycznych pozostałości po byłym niszczącym środowisko reżimie, a czasem walka z innymi zagrożeniami środowiska. Wiele z tych grup "nie lubi" władzy i nie ma w swoich szeregach członków z kręgów rządowych lub samorządowych. Te młode grupy lepiej się dostosowują do warunków panujących w społeczeństwie niż grupy "starsze".

Ta ogromna różnica powoduje, że współpraca i wypracowanie strategii dla ochrony środowiska są trudne do osiągnięcia. W dzisiejszych warunkach konieczne jest jest wypracowanie wspólnej polityki. W obecnej chwili pojawiły się znaczące, nowe zagrożenia dla środowiska, które wymagają silniejszych działań, niż te, jakie miały miejsce dotychczas. Niepodjęcie takich działań jeszcze bardziej osłabi ruch ekologiczny w Polsce.

Większość zagrożeń wiąże się z nową sytuacją ekonomiczną. Równie ważne jest bezprawie panujące w kraju. Dla "zaśmiecającej mafii", zanieczyszczającego przemysłu i przedsiębiorstw handlowych, bieżąca sytuacja w Polsce jest tak pomyślna, że aż trudna do uwierzenia. Przestępcy ekologiczni nie są ścigani i karani, a wartości etyczne społeczeństwa nie mają żadnego wpływu na postępowanie niszczących środowisko. Każde działania ekonomiczne zostaną zaakceptowane ze względu na ich społeczne/ekonomiczne korzyści, takie jak zatrudnienie i wzrost ekonomiczny. Zagrożeniem w Polsce jest to, że środowisko i sytuacja wszystkich Polaków w przyszłości są beztrosko poświęcane w imię bieżących społecznych / ekonomicznych korzyści. Człowiek na ulicy nie zdaje sobie sprawy z tego, co dzieje się wokół niego. Pamięta on z czasów komunistycznych, że skażenie środowiska wokół niego było bardzo wysokie i zagrażało codziennie jego życiu. Nie zdaje on sobie jednak sprawy ze swojej siły jako konsumenta i nie wie, w jaki sposób sam może wpłynąć na własną przyszłość poprzez swoje zachowanie. Zamiast uświadomienia sobie wagi problemów ekologicznych widzimy, że ludzie próbują zająć miejsce w tym samym szybkim samochodzie jadącym w kierunku katastrofy ekologicznej, który od dawna prowadzą ludzie na zachodzie Europy. Jasne jest, że polskie władze zostały ukształtowane w okresie komunizmu.

Centralizacja, potentatyzm i korupcja są rysami, które określają ich charakter. Zaufanie i wiara we władze są prawie zerowe i to jest logiczne. Tak właśnie powinno być - władza, która nie jest w stanie poprawnie wywiązywać się z obowiązków na niej spoczywających, traci poważanie. Na władzy zaś spoczywa ważny obowiązek. Polega on na korygowaniu błędnych społecznych ekonomicznych decyzji oraz zabezpieczaniu przed katastrofą z punktu widzenia długookresowej strategii, a taką jest katastrofa ekologiczna. Zmiany w składzie władz mogą nastąpić jedynie w wyniku presji społeczeństwa. Naciski te muszą być na tyle mocne, aby nie zostały przez władzę zignorowane.

Te problemy w społeczeństwie wymagają, aby grupy ekologiczne współpracowały ze sobą. Trudno powiedzieć, w jaki sposób to zrealizować, ale zewnętrzne czynniki wymagają silnego działania. Działania, które są na tyle mocne, aby zmienić bieżącą sytuację.

E.J. Stroes

Ps. Jeśli chcesz przekazać swoje wrażenia na ten temat, napisz na adres w Krakowie - Grodzka 48 Ip.


ZB nr 6(36)/92, Czerwiec '92

Początek strony