Strona główna 


O KSIĄŻCE KTÓRĄ POWINIEN PRZECZYTAĆ KAŻDY

Frederik Vester: Woda = życie.
Polski Klub Ekologiczny, Krakow
1992, druk Ravensburger Buchverlag, RFN.

Wydana wiosną'92 z inicjatywy Polskiego Klubu Ekologicznego książka-album Frederika Vestera "Woda = życie" stała się podczas tegorocznego, upalnego i suchego lata lekturą o szczególnej wymowie i znaczeniu.

Klęską suszy w miesiącach czerwcu, lipcu i sierpniu zostały dotknięte ogromne tereny naszego kraju. Katastrofalnie obniżył się poziom wód w rzekach oraz poziom wód gruntowych, walczono z rekordową ilością pożarów lasów.

Urlopowiczów, zazwyczaj czekających na piękną, słoneczną pogodę, przestały cieszyć prognozy o dalszych upałach. Z przerażeniem patrzyli na wysychające strumienie, w których ginęły na ich oczach ryby, na wypalone trawy, na drzewa tracące liście jak u schyłku jesieni, na kikuty drzew, których korzenie nie mogły już dosięgnąć życiodajnej wody. Rolnicy liczyli straty plonów spowodowane suszą. W całym kraju słychać było błaganie o deszcz.

Woda to życie - uzmysławia nam piękna książka Frederika Vestera, wydana po raz pierwszy w Niemczech w 1987r. przez oficynę Ravensburger Buchverlag i przetłumaczona na wiele języków, między innymi francuski, włoski i polski.

Książka we wstępie przedstawia porządek i organizację w przyrodzie na przykładzie obiegów tak ważnych dla życia pierwiastków jak azot, węgiel i tlen oraz dużych i małych obiegów wody. Pokazuje jasno, czym grozi ingerencja człowieka w istniejące od miliardów lat współdziałanie martwej i żywej materii na naszej Planecie. W kolejnych rozdziałach książki poznajemy 5 obiegów wody.

OBIEG 1. DESZCZ, MORZE I CHMURY
Obieg ten jest największym obiegiem wodnym na naszym globie. Składają się nań: parowanie wody z oceanów, mórz, rzek i gleby, tworzenie się chmur, przenikanie wody do gleby i powrót wody do morza. Obieg ten stanowi podstawę naszego klimatu. Żyjący w morzach plankton jest największym źródłem tlenu na Ziemi. Jeśli zniszczymy życie organizmów w zbiornikach wodnych, co w konsekwencji doprowadzi do spadku globalnej produkcji tlenu i równoczesnego zwiększenia zawartości CO2 w atmosferze, to spowodujemy katastrofę, wobec której dotychczasowe wojny, epidemie oraz klęski głodu będą wydawać się zjawiskami marginalnymi.

OBIEG 2. DRZEWO I WODA
Włączone do wielkiego obiegu materii drzewo posiada swój własny obieg wody, od którego uzależniony jest stan otaczającego środowiska. Przedstawiono drzewo jako pompę i magazyn wody, pokazano korzystny wpływ drzew na bilans wody, w tym wpływ lasów na zwiększenie ilości opadów oraz rolę szaty roślinnej w obiegu węgla, wody i tlenu w biosferze. Pokazano również jak niekorzystnym następstwem dla bilansu wody jest zmniejszenie powierzchni lasów, które prowadzi do drastycznego pogorszenia bilansu wody.

OBIEG 3. WODA GRUNTOWA JAKO PODSTAWA ŻYCIA
Woda gruntowa została nazwana ogniwem, które utrzymuje przy życiu glebę i bez której życie na jej powierzchni byłoby niemożliwe.
Zapasy wody gruntowej mogą być uzupełniane tylko przez opady. Zbyt szybki spływ wody opadowej, wywołany działalnością człowieka, powoduje zjawiska wymierania lasów, stepowienia lub wręcz pustynnienia krajobrazu.
Oprócz obniżenia poziomu wody gruntowej innym poważnym zagrożeniem dla gleby jest wprowadzanie do niej szeregu trucizn, takich jak: środki ochrony roślin, nadmiar nawozów, oleje, śmieci, odpady przemysłowe i odpady z gospodarstw domowych.

OBIEG 4. WODA I MIASTO
Obieg ten jest przykładem wręcz rabunkowej gospodarki zasobami wodnymi. W dużych skupiskach ludzi, jakimi są miasta, bardzo gwałtownie rośnie zużycie wody. Wodę do naszych miast musimy często sprowadzać z dużych odległości. Nie tylko doprowadzenie wody do zaludnionych obszarów sprawia wiele kłopotów. Niezmiernie trudnym problemem jest także odprowadzanie ścieków.

W rozdziale tym poznajemy skomplikowane i kosztowne procesy oczyszczania ścieków miejskich i przemysłowych oraz sposoby opanowania marnotrawstwa wody.

Poznajemy również smutną prawdę o rosnącym deficycie wody w naszym kraju.

OBIEG 5.CZYM OBCIANMY RZEKI
Z rozdziału tego dowiadujemy się, jak wielki ładunek zanieczyszczeń z gospodarstw domowych, zakładów przemysłowych i terenów rolnych spływa do rzek i do mórz, jak trudne - czasami wręcz niewykonalne - jest usunięcie tysięcy substancji chemicznych przez najlepsze nawet oczyszczalnie, jakie problemy stwarzają elektrociepłownie węglowe i atomowe, a także dowiadujemy się o zmianach w ekosystemach spowodowanych budową olbrzymich zapór i gigantycznych elektrowni wodnych.

Autor wskazuje również, jak opanować marnotrawstwo wody i rosnące jej zanieczyszczenie poprzez zmianę procesów technologicznych.

Kończące książkę dwie strony, na których tekst układa się na kształt kropel wody, są zwięzłym podsumowaniem właściwości fizyko-chemicznych tej niezwykłej substancji jaką jest woda oraz jej roli i znaczenia dla życia na Ziemi.

Na szczególną siłę oddziaływania tej pięknej monografii poświęconej wodzie składają się również znakomite, nasycone subtelnym dowcipem rysunki Petera Schimmla i bardzo wysoki poziom edytorski. Zamontowane w albumie tarcze obrotowe pozwalają na prześledzenie zależności między globalnym obiegiem wody a jego elementami i życiem na Ziemi, zaś propozycje ciekawych doświadczeń zachęcają czytelnika do badania praw przyrody.

Ta bardzo wartościowa książka dotarła do polskiego czytelnika dzięki wysiłkowi wielu ludzi. Pięknego przekładu z języka niemieckiego na język polski dokonał Czeslaw Bonenberg, redaktorem była Krystyna Bonenberg, konsultantem adaptowanej do warunków polskich treści - Stanislaw Wrobel.

Książka została wydana z inicjatywy Polskiego Klubu Ekologicznego, dzięki osobistemu zaangażowaniu byłego Ministra Ochrony Środowiska, Zasobów Naturalnych i Leśnictwa - Macieja Nowickiego, przy pomocy finansowej Ministerstwa Ochrony Środowiska, Przyrody i Bezpieczeństwa Reaktorów RFN i MOŚZNiL. W sprawach proceduralnych wspierała PKE zaprzyjaźniona organizacja ekologiczna Bund ftr Umwelt und Naturschutz Deutschland.

Elżbieta Szczepaniec-Cieciak Gdzie w Krakowie moxna kupic ksiaxke "Woda = życie": 1. Zarząd Główny Polskiego Klubu Ekologicznego, Garbarska 9 (codziennie, w godz. 10 - 17.00). 2. Księgarnia "Iris" Z. Suszczyńskiego, Rynek Główny 23. 3. Naukowe Koło Chemików, Wydział Chemii UJ, Ingardena 3100, (wtorki godz. 13.00 - 15.00, czwartki godz. 13.30 - 14.30, piątki godz. 12.00 - 13.00).


Początek strony