| Strona główna |
Art. 73.1. p.1. ustawy o ochronie i kształtowaniu rodowiska z 31. stycznia 1980r. (Dz.U. z dn. 11.02.1980r. nr 3, poz. 6 z późniejszymi zmianami) zakazuje budowy w granicach administracyjnych miast zakładów stwarzających zagrożenie dla zdrowia ludzkiego. O jakie inwestycje chodzi wyjania zarządzenia ministra ochrony rodowiska, zasobów naturalnych i lenictwa z dn. 23. kwietnia 1990r. w sprawie inwestycji szczególnie szkodliwych dla rodowiska i zdrowia ludzi (M.P. nr 16, poz. 126). Spalarnia spełnia aż dwa warunki niezbędne dla zaliczenia do tego rodzaju inwestycji; 1. Par.2 ust.1 p.1b wspomnianego rozporządzenia mówi, że inwestycją szczególnie szkodliwą dla rodowiska i zdrowia ludzi jest inwestycja, która podczas eksploatacji może powodować emisję zanieczyszczeń w iloci większej niż 20 tys. ton rocznie pyłów i gazów łącznie. Ponieważ przy spalaniu 1 tony odpadów powstaje co najmniej 1 tona gazów (głównie CO2), a przeciętna spalarnia spala ok. 100 tys. ton odpadów rocznie, wymienione kryterium jest spełnione. (O tym, że dwutlenek węgla jest zanieczyszczeniem decyduje art. 26. ustawy o ochronie i kształtowaniu rodowiska, a także dokumenty podpisane przez Polskę na "Szczycie Ziemi" - globalnej konferencji Brazylia'92.) 2. Par.2 ust.1 p.4 tego samego rozporządzenia jako kryterium wymienia "wytwarzanie lub składowanie odpadów I kategorii uciążliwoci bez względu na iloć". Podział odpadów został dokonany rozporządzeniem rady ministrów z dn. 21 grudnia 1991r. (Dz.U. nr 125, poz. 558). W pierwszej grupie odpadów, o największej uciążliwoci, pod numerem 45. znajdują się "odpady zawierające polichlorowane dwubenzofurany, dwubenzop-dioksyny, polichlorowane tolueny bądź inne związki o podobnym składzie". Takimi odpadami są włanie pyły pozostałe po oczyszczeniu spalin ze spalarni. (Pyły te można zapewne zaliczyć także do innych rodzajów odpadów z I kategorii, np. ze względu na zawartoć arsenu, rtęci i innych metali ciężkich. Będzie to m.in. zależało od rodzaju spalarni i składu spalanych mieci. Iloć i jakoć odpadów powinna być zadeklarowana przez inwestora w projekcie spalarni.)
Reasumując, na terenie miast spalarni budować nie wolno!!!
Art. 39. ustawy z dn. 12 lipca 1984r. o planowaniu przestrzennym (Dz. U. z 1989r. nr 17, poz. 99 z późniejszymi zmianami) stwierdza, że lokalizacja inwestycji szczególnie szkodliwej dla rodowiska i zdrowia ludzi wymaga uzgodnienia z Ministrem Ochrony Srodowiska, Zasobow Naturalnych i Lesnictwa i Głównym Inspektorem Sanitarnym po przedłożeniu odpowiedniej oceny oddziaływania na rodowisko. Także zgodnie z par.4 ust. 2 rozporządzenia rady ministrów z dn. 27. czerwca 1985r. (Dz.U. nr 11, poz. 75 z 1990r.) w sprawie podziału inwestycji oraz zakresu, zasad i trybu ustalania ich lokalizacji, do wniosku o udzielenie wskazań lokalizacyjnych inwestycji "której wykonanie mogłoby spowodować pogorszenie stanu rodowiska, należy dołączyć ocenę oddziaływania tej inwestycji na rodowisko". Ocena ta powinna odpowiadać warunkom z ww. rozporządzenia ministra OŚZNiL z 23. kwietnia 1990r. Tak więc na etapie udzielania wskazania lokalizacyjnego należy uzyskać pozytywną opinię ministra ochrony rodowiska, który przed podjęciem decyzji zasięga opinii komisji ds. ocen oddziaływania na rodowisko (zarządzenie nr 22 ministra OŚZNiL z 29. grudnia 1989r.).
Natomiast przed wydaniem decyzji o ustaleniu lokalizacji (drugim etapem planowania) inwestor musi, zgodnie z par. 6. ww. rozporządzenia RM z 27. czerwca 1985r., przedłożyć kompleksową OOŚ.
Zgodnie z art. 38. ustawy o planowaniu przestrzennym (Dz. U. z 1989r. nr 17, poz. 99 z późniejszymi zmianami) wskazań lokalizacyjnych udziela Centralny Urząd Planowania w odniesieniu do inwestycji o znaczeniu krajowym, wojewoda w odniesieniu do inwestycji o znaczeniu wojewódzkim, wreszcie organ gminy (prezydent, burmistrz, wójt) w odniesieniu do inwestycji lokalnych. O zaliczeniu inwestycji do której z wymienionych grup rozstrzyga par. 1. rozporządzenia rady ministrów z dn. 27 czerwca 1985r. w sprawie podziału inwestycji (tekst jednolity w Dz. U. z 1990r. nr 11, poz. 75). W powyższym rozporządzeniu nie zostały co prawda uwzględnione spalarnie odpadów, są natomiast elektrownie (inwestycje krajowe) oraz elektrociepłownie i ciepłownie (inwestycje wojewódzkie). Ponieważ spalarnia to, jak mówią slogany reklamowe, "likwidacja odpadów w połączeniu z odzyskiem energii" więc należy ją zaliczyć do jednej z powyższych grup inwestycji. Ponadto w ww. rozporządzeniu wymieniono międzygminne wysypiska odpadów (jako inwestycje wojewódzkie), a jednym z elementów "zakładu utylizacji" jest zawsze budowa składowiska odpadów (przed i po spaleniu). Spalarnie odpadów komunalnych będą zazwyczaj obsługiwać kilka gmin w obrębie jednego województwa, będą więc inwestycjami wojewódzkimi, dla których wskazań udziela wojewoda.
Decyzję o ustaleniu lokalizacji inwestycji o znaczeniu krajowym wydaje wojewoda, a o znaczeniu wojewódzkim i lokalnym (z pewnymi wyjątkami) organ gminy. Wydanie decyzji lokalizacyjnej musi zostać poprzedzone uzyskaniem wskazań (par. 3. powyższego rozporządzenia RM). Jest to o tyle ważne, że procedura udzielania wskazań jest obwarowana ostrzejszymi rygorami z punktu widzenia ochrony rodowiska od procedury wydawania samej decyzji.
Za naruszenie zakazu z art. 73 ustawy o ochronie i kształtowaniu rodowiska (a więc np. wydanie decyzji o budowie spalarni na terenie miasta) grozi odpowiedzialnoć karna z art. 106 tejże ustawy.
Ten pisany na kolanie tekst nie wyczerpuje oczywicie wszystkich zagadnień związanych z lokalizacją spalarni. Mylę, że wypada przytoczyć jeszcze jeden przepis (z ustawy o ochronie i kształtowaniu rodowiska), którego naruszenie może być podstawą do żądania (np. przed Naczelnym Sądem Administracyjnym) uchylenia decyzji lokalizacyjnych: Art. 100.2. Organy administracji państwowej decydujące o lokalizacji oraz o wyznaczeniu miejsca realizacji inwestycji budowlanych, przed wydaniem decyzji dotyczącej inwestycji o dużym wpływie na rodowisko, informują o przygotowywanych przedsięwzięciach organizacje społeczne właciwe ze względu na przedmiot swego działania; organizacje te w terminie nie krótszym niż 14 dni, mogą wnosić swe wnioski i zastrzeżenia. 3. Właciwy organ administracji państwowej rozpatrzy zgłoszone wnioski i zastrzeżenia oraz zawiadomi o sposobie ich załatwienia organizacje społeczne, które zgłosiły wnioski i zastrzeżenia.
(pr)