JAK PRZYGOTOWAĆ KAMPANIĘ ANTY-SPALARNIOWĄ Rozmawiając z kilkoma osobami, do których zwracałem się z prośbą o informacje i z propozycją podjęcia działań przeciwko planom budowy spalarni w ich miejscowościach, usłyszałem, że nie ma się jeszcze co spieszyć i czym martwić, bowiem władze rozpoczęły dopiero wstępne rozmowy w tej sprawie, a ich wynik może być wszak negatywny. Ja jestem nieco odmiennego zdania - trzeba zwalczać pomysły budowy spalarni "od kolebki". Jeżeli władze lokalne dopuszczają możliwość spalania odpadów to uważają, że nie powoduje to zagrożenia dla środowiska, a czasami wręcz jest "ekologicznym sposobem" likwidacji śmieci i problemów związanych z ich składowaniem, albo nie przewidują wprowadzenia żadnej innej, przyjaznej środowisku metody zagospodarowania odpadów. Stąd, jeśli zaczniemy interesować się tymi planami już w początkach procesu ich przygotowywania, zanim zapadną ostateczne decyzje, potencjalnie łatwiej będzie nam przekonywać i edukować urzędników, a przede wszystkim mamy znacznie większe szanse na przyjęcie przez władze innej propozycji niż spalanie odpadów. Z kolei, jeśli obudzimy się z ręką w nocniku, wówczas gdy podjęto już wstępne decyzje i przygotowuje się plany budowy spalarni, to nie pozostaje nam nic innego jak ciężka i długa walka: włóczenie się po urzędach, pisanie listów i zbieranie podpisów pod petycją do władz, organizowanie protestów i spotkań z mieszkańcami, a jak mamy dużo samozaparcia i determinacji możemy w końcu trafić z naszym protestem do sądu. Poniżej przedstawiam parę propozycji działań, które można podjąć przeciwko planom budowy spalarni. Stanowią one uzupełnienie do artykułu Piotra Rymarowicza z nr 1/93 ZB, str 6-7. Tym z Was, którzy chcieliby się przyłączyć do kampanii oferujemy szerszą pomoc w postaci materiałów propagandowych i merytorycznych oraz funduszy - w początkach marca - na pokrycie wydatków związanych z przygotowaniem lokalnych działań: druk ulotek i plakatów itp. Wraz z Piotrem Rymarowiczem i Darkiem Szwedem przygotowujemy obszerną broszurę o gospodarce odpadami "ze szczególnym uwzględnieniem problemu spalarni", liczymy, że będzie gotowa pod koniec maja. GDZIE I JAKIE INFORMACJE UZYSKAĆ Gospodarka odpadami komunalnymi należy do kompetencji poszczególnych gmin, natomiast nadzór nad zagospodarowaniem odpadów przemysłowych i niebezpiecznych z reguły prowadzą władze wojewódzkie. W pierwszej kolejności informacje można uzyskać w Urzędzie Gminy, w większych miastach w Urzędzie Miasta. Odpowiednimi wydziałami będą: (1) ochrony środowiska, (2) usług komunalnych i gospodarki przestrzennej oraz (3) techniczny (nazwy mogą być nieco inne w poszczególnych gminach). W mniejszych miejscowościach mogą być to tylko pojedynczy urzędnicy. Podobne wydziały funkcjonują na wyższym, wojewódzkim szczeblu. Tam też mamy jeszcze do dyspozycji Państwową Inspekcję Ochrony Środowiska. Oprócz tego informacje można uzyskać od radnych; w większych miejscowościach często tworzone są odpowiednie komisje rad (np. ochrony środowiska, ds. odpadów itp.). Informacje o planach budowy spalarni mogą znaleźć się w następujących dokumentach: - planach zagospodarowania przestrzennego gminy lub województwa (2), - planach, czy tzw. masterplanach dotyczących zagospodarowania odpadów (1), - postanowieniach i uchwałach Rady Gminy, - w budżecie i planach inwestycyjnych gminy. Dokumenty te są jawne i prawo dostępu do nich ma każdy obywatel. Jeśli na nasze nieszczęście znajdziemy informację o propozycji budowy spalarni, to trzeba się dowiedzieć: - na jakim etapie są prowadzone rozmowy, - jaka firma oferuje spalarnię (adres!), - jaki typ i jaką ilość odpadów ma spalać (komunalne/przemysłowe/toksyczne/szpitalne), - typ technologii spalania, - w jaki sposób inwestycja ta ma być finansowana (fundusze własne gminy/kredyt krajowy/zagraniczny); koszt budowy - bardzo ważne, stąd można się dowiedzieć o "jakości" spalarni, - czy wykonywano już jakieś opracowania "pod" spalarnię, np. analizę jakości i ilości odpadów (jeśli tak to odpisz te dane!), ocenę oddziaływania na środowisko (kto wykonał!) itp., - czy spalarnia uzyskała wskazanie lokalizacyjne, tzn. "błogosławieństwo" na budowę - tutaj koniecznie trzeba zdobyć wszelkie wydane opinie (1, 2, wydział budowlany etc.). Nawiąż też kontakt z dziennikarzami - mogą mieć wiele ciekawych informacji, poza tym są potencjalnymi sojusznikami. OBŁASKAWIANIE NIEDZWIEDZIA... ... czyli nawiązanie przyjaznych stosunków z władzami: - nawiedzaj urzędy tak często, jak to możliwe, gwałć radnych (bez emocji, na zimno!), - daj do zrozumienia urzędnikom i radnym, że traktujesz ich jako swoich sprzymierzeńców, a propozycja budowy spalarni to tylko jakieś "nieporozumienie", - dostarcz im materiały o zagrożeniach powodowanych przez spalarnie i o alternatywnych sposobach zagospodarowania odpadów, - przedstaw przykłady innych ośrodków, w których wprowadzono segregację śmieci i recykling; nawiąż kontakt i sporządź listę przedsiębiorstw zajmujących się skupem i/lub przerobem surowców wtórnych (także plastiku!); - zorganizuj spotkanie, na którym przedstawisz swoje argumenty - oficjalne, z kompetentnymi urzędnikami i radnymi; przygotuj się na trudne pytania: "żadna sąsiednia gmina nie chce się zgodzić na budowę nowego wysypiska, u nas też nie ma miejsca; wprowadzenie recyklingu jest kosztowne (bzdura), edukacja społeczeństwa długa, a kto będzie odbierał surowce wtórne - nikt nie chce ich skupować" itp.; postaraj się aby na tym spotkaniu były obecne media, - daj urzędnikom delikatnie do zrozumienia, że jesteś zdeterminowana/y (ale nie szalona/y!), jak będą się upierać przy spalarni, to Ty zaczniesz dymić (a nie spalarnia!). Jeśli to nie poskutkuje zewrzyj szeregi, przegrupuj się i... ...WYKOP TOPÓR WOJENNY - nawiąż współpracę z innymi organizacjami i z mieszkańcami terenu przylegającego do planowanej spalarni - koniecznie zorganizuj z nimi spotkanie, poinformuj ich co im grozi (dobrze zaplanuj to spotkanie, od niego może zależeć czy wygrasz!), zaproś media, - sprawdź czy wszystkie urzędy były za budową spalarni, może jeszcze masz sojuszników!, - powołując się na odpowiednie przepisy (patrz: ZB 2/92 str. 43, 1/93 str 6) wyślij pismo (listem poleconym!) do urzędu, który wydał decyzję wskazania lokalizacyjnego dla spalarni; zaznacz w nim, że twoja organizacja występuje jako strona w postępowaniu administracyjnym i domaga się uchylenia tej decyzji, - przygotuj krótką (1 strona) informację do prasy: o co chodzi, dlaczego jesteś przeciwko spalarni, alternatywa, co do tej pory zrobiłeś; dorzuć do tego stertę materiałów i opracowań przeciwko spalarniom (może napiszą coś dłuższego); najlepiej osobiście zanieś to wszystko dziennikarzowi "od ekologii", koniecznie zostaw swoje namiary (telefon!); wykorzystaj w kampanii wszelkie media: lokalne i regionalne; TV, radio i prasę, - możesz także: zbierać podpisy pod petycją do władz przeciwko budowie spalarni, zakleić miasto plakatami, organizować happeningi i protesty etc. POWODZENIA!!! (pi)