Romek Gałuszka wyszedł pod koniec kwietnia. Za to od 13.4. siedzi Radek Jamrozik.

Procesy wojskowe we Wrocławiu:

- 7.4. skazano we Wrocławiu Darka Matczaka na rok bez zawieszenia a Jacka Zaitza na 9 miesięcy (jego żona jest w 7-mym m-cu).

- 5.5. Rysiek Baranek dostał rok bez zawieszenia. Trzy powyższe wyroki, wszystkie z kaliskiego, są nieprawomocne.

Pobór - uwaga, nowoœć:

Tym, którzy składają podania o zastępczą albo odmawiają biletu daje się na WKU lub Komisji gotowy formularz do podpisania: "Zdaję sobię sprawę z sankcji karnych jakie mi grożą za odmowę służby wojskowej. Podtrzymuje tę decyzję". Jest to działanie dla zastraszenia. Za wybór służby zastępczej, która nie jest odmową służby wojskowej a jej formą nie grożą żadne sankcje karne. Dwa takie przypadki odnotowaliœmy w Chojnicach a jeden w Inowrocławiu.

Co pewien czas na łamach ZB powraca sprawa odmowy pełnienia służby wojskowej. Nie jest to jedynie kwestia przekonań małej grupy młodych ludzi, lecz problem znacznie szerszy, ponieważ - w moim przekonaniu - dotyczy podstawowych praw i wolnoœci człowieka. Stwierdzenie, że nasi dziadkowie i ojcowie służyli w wojsku wcale nie oznacza, że nasi synowie mają obowiązek czynić to samo. Stopniowo zmieniają swoje znaczenia pojęcia takie, jak: obowiązek, ojczyzna, pokój... Stopniowo też rozszerzają się i pogłębiają prawa człowieka, m.in. prawo człowieka do odmowy wykonywania czegokolwiek, co nie jest zgodne z jego sumieniem.

Chciałabym w paru zdaniach przybliżyć stanowisko koœciołów chrzeœcijańskich w tej dziedzinie. Spotkałam się wielokrotnie ze stwierdzeniem, że koœcioły chrzeœcijańskie popierają (często milcząco) dotychczasowy obowiązek pełnienia służby wojskowej, chociaż to one właœnie powinny zabiegać o zniesienie tego obowiązku, chociażby ze względu na przekonania religijne.

Œwiatowa Rada Koœciołów, skupiająca ponad 300 koœciołów chrzeœcijańskich, od wielu lat zajmuje się sprawą pokoju na œwiecie. To zainteresowanie przybrało bardziej formalny charakter od r. 1983 w specjalnym programie pt. "Pokój, Sprawiedliwoœć, Integralnoœć Stworzenia". Jak sama nazwa wskazuje, program obejmuje zagadnienia związane z pokojem, sprawiedliwoœcią i ekologią oraz wzajemne między nimi relacje i uwarunkowania. W tym właœnie programie zajęto się kwestią służby w wojsku. W ramach przygotowań do Œwiatowego Zgromadzenia opracowano dokument szkicowy, który podkreœla, że należy budować kulturę nie stosowania przemocy "poprzez uznanie prawa do odmowy pełnienia służby wojskowej ze względu na sumienie, rozumianego jako częœć wolnoœci religijnej, sumienia i myœli w każdym kraju"1. W wersji ostatecznej tego dokumentu, przyjętej na Œwiatowym Zgromadzeniu programu Œwiatowej Rady Koœciołów "Pokój, Sprawiedliwoœć, Integralnoœć Stworzenia" w 1990r. w Seulu interesujący nas temat pojawia się dwukrotnie. Pierwszy raz w kontekœcie wezwania do budowania wspólnoty, w której starsi i młodsi jej członkowie będą mogli respektować wzajemnie swoje prawa: "Będziemy się sprzeciwiać każdej polityce i autorytetom, które naruszają prawa młodszego pokolenia, nadużywają ich, bądŸ je wykorzystują. Prawo człowieka do odmowy pełnienia służby wojskowej musi być w pełni uszanowane"2. Dalej dokument omawiając sposoby aktywnego kształtowania kultury nie stosowania przemocy podaje jako jeden z warunków: "Poparcie prawa do odmowy służby wojskowej i płacenia podatków na cele wojskowe"3. Służba w wojsku rozumiana jest jako służba wojnie i przemocy. Sam jednak sprzeciw nie wystarczy. Dokument podkreœla koniecznoœć opracowania "alternatywnych form służby na rzecz pokoju i podatków na cele pokojowe"4. Nie okreœla się jednak dokładnie tych alternatywnych form, pozostawiając ich skonkretyzowanie lokalnym władzom i wspólnotom.

Zagadnienie służby wojskowej pojawiło się również na 22 Synodzie Generalnym Œwiatowego Aliansu Koœciołów Reformowanych w 1989r. w Seulu. Stwierdzono tam między innymi, iż chrzeœcijańskie œwiadectwo w czasach współczesnych musi nabrać innego kształtu. Jako jeden z elementów tego œwiadectwa wymienia się popieranie działań Komisji Praw Człowieka, który zabiega o to, aby odmowa służby wojskowej ze względu na sumienie stała się prawem człowieka.

Przytoczyłam kilka oficjalnych wypowiedzi koœciołów chrzeœcijańskich na temat służby wojskowej. Doœć jasno okreœlone stanowisko jest konsekwencją zaangażowania tych koœciołów w budowanie pokoju opartego na sprawiedliwoœci. Głos ponad trzystu koœciołów protestanckich i prawosławnych, wzywających do przyznania i respektowania prawa do odmowy pełnienia służby wojskowej nie pozostaje bez echa w krajach Europy Zachodniej i Ameryki Północnej. Głos ten jest również głosem koœcioła rzymskokatolickiego. Pomimo, że nie należy on do Œwiatowej Rady Koœciołów, to jednak uczestniczy w większoœci realizowanych przez nią programów. Oficjalni jego przedstawiciele brali udział w przygotowaniu wspomnianego wyżej dokumentu. Można zdecydowanie powiedzieć, iż współczeœni chrzeœcijanie oraz hierarchie koœcielne, mając na uwadze pokój oparty na sprawiedliwoœci oraz szeroko pojętą wolnoœć człowieka, będą uznawać prawo do odmowy pełnienia służby wojskowej. Problemem jednak wciąż pozostaje w jakim stopniu to przekonanie znajdzie wyraz w prawodawstwie oraz okreœlone zostaną alternatywne formy służby, tym razem jednak na rzecz pokoju.

1) 2nd draft Document, broszura wydana przez ŒRK, s. 48.

2) Final Document of the World Convocation on Justice, Peace and Integrity of Creation, Seoul 1990, broszura ŒRK, s. 20.

3) Tamże, s. 29.

4) Tamże.