28-31.5.93 nad jeziorem Jeleń koło Bytowa (woj. słupskie) odbył się dwunasty zjazd europejskiego Towarzystwa Entomologicz- nego im. Balfour-Browne. Towarzystwo zrzesza około 250 członków ze wszystkich krajów Europy Zachodniej. Europa środkowa i Wschodnia jak dotąd reprezentowana jest przez jedną osobę - mgr. Andrzeja Kordylasa, współorganizatora tegorocznego zjazdu. Towarzystwo od 1976r. wydaje własny biuletyn (do 1990r. 50 numerów), który od 1991r. nosi nazwę "Latissimus".

The Balfour-Browne Club zrzesza zarówno profesjonalistów pracujących w dużych ośrodkach naukowych, jak i amatorów zajmujących się badaniem chrząszczy w chwilach wolnych, traktując to jako hobby. Atmosfera w klubie jest bardzo sympatyczna i nie wiadomo kto jest utytułowanym profesorem, a kto początkującym nowicjuszem. Nie liczą się tytuły, lecz to co się ma do powiedzenia. Udział amatorów jest bardzo przydatny w rozwoju nauki. Dla wielu badań niezbędne jest zbieranie danych w terenie. Każde poważniejsze badania nad zmianami klimatycznymi i ich wpływie wymagają wielu cząstkowych danych, których mogą dostarczyć amatorzy. Wielkie syntezy mogą się dokonywać w dużych ośrodkach.

Na spotkaniu nad jeziorem Jeleń czynny udział brało 20 osób: Bertil Andren, Arno van Berge Henegouven, Ron Carr, Jan Cuppen, Stanisław Czachorowski, Mick Eyre, Garth Foster, Raoul Gerend, Hans Huijbregts, Ashley Kirk-Spriggs, Andrzej Kordylas, Derek Lott, Paolo Mazzoldi, Mark Meyer, John Murray-Bligh, Vincento Volpe, Bernhard van Vondel, Oscar Vorst. W spotkaniu brało też udział kilka osób towarzyszących.

Było to pierwsze spotkanie Towarzystwa, na którym całkowicie zrezygnowano z wykładów plenarnych. Po kilkunastoletnich doświad- czeniach zdecydowano się cały czas przeznaczyć na wzajemną inspirację podczas "rozmów kuluarowych" oraz podczas wspólnego zbierania materiału w terenie. W formie posterów przedstawione były jedynie dwie prace poświęcone chrząszczom wodnym (A. Kordylas) i chruścikom (S. Czachorowski) kilku jezior lobeliowych okolic Bytowa. Głównym celem spotkania były interdyscyplinarne dyskusje dotyczące ochrony obszarów podmokłych oraz zamieszkujących je bezkręgowców, wpływu zmian klimatycznych na biocenozy tych obszarów oraz zakwaszenie jezior. Uczestnicy spotkania, podzieleni na kilka grup, zbierali wspólnie materiał, głównie chrząszcze typowo wodne oraz związane z obszarami podmokłymi (m.in. Staphylinidae i Carabidae). Po wstępnym przejrzeniu materiału okazało się, że znaleziono dwa gatunki nowe dla Polski. O wiele ważniejszymi efektami były pomysły oraz zaplanowanie wspólnych badań (w tym także na terenie Polski), które zrodziły się w trakcie spotkania. Już w trakcie zjazdu zapadły decyzje o ponownym przyjeździe do Polski w celach naukowych w okolice Bytowa oraz na Pojezierze Mazurskie i Bagna Biebrzańskie. Zaplanowane prace, w których uczestniczyć będą polscy naukowcy, koncentrować się będą na siedliskowym rozmieszczeniu wybranych grup owadów w obszarach podmokłych (torfowiska i doliny rzek) oraz wpływie zmian klimatycznych na wspomniane biocenozy.

Pobytowi nad jeziorem Jeleń towarzyszyła telewizja holenderska (VPRO Television Hilversum), która kręciła popularno-naukowy film przyrodniczy o Towarzystwie i przyrodzie Pojezierza Pomorskiego. Zjazd cieszył się także dużym zainteresowaniem lokalnej telewizji i prasy. Dzięki temu coraz więcej osób dostrzega potrzebę ochrony środowiska przyrodniczego oraz traktuje je jako bardzo wartościowe zasoby, przynoszące m.in. dochód finansowy.

Spotkanie było finansowo wspierane przez burmistrza Bytowa. To małe kilkunastotysięczne miastecz- ko dofinansowuje także zjazd poświęcony jeziorom lobeliowym (organizowanym przez Poznań jesienią'93) oraz badania podstawowe. Wspieranie nauki traktowane jest przez władze lokalne jako inwestycja w turystyczny rozwój gminy. I wydaje się, że przynosi to już wymierne korzyści.

Zjazd był bardzo dobrze przygotowany organizacyjnie, co jest niewątpliwą zasługą mgr Andrzeja Kordylasa. Uczestnicy podróżujący pociągiem mieli jedynie kłopot z dotarciem do... Słupska lub Bytowa. Polacy generalnie nie znają języków obcych i bardzo trudno obcokrajowcowi uzyskać jakąkolwiek informację na dworcach na wschód od Odry. Droga od Słupska i Bytowa była już doskonale oznakowana. Dalej możliwości organizatorów nie sięgały.

Osoby chętne do współpracy z Towarzystwem mogą kontaktować się z Andrzejem Kordylasem, Domaradz 1a, 76-241 Stara Dąbrowa lub Stanisławem Czachorowskim, Zakład Ekologii i Ochrony środowiska, WSP w Olsztynie, ul. żołnierska 14, 10-561 Olsztyn, tel. 27-60-33 w. 250.