16-20.5. przebywał w naszym kraju Jego świątobliwość XIV Dalaj Lama, który jest nie tylko przywódcą narodu tybetańskiego i królem Tybetu na wygnaniu, lecz również duchowym mistrzem najwyższego rzędu, być może największym nauczycielem XXw. Dotyczy to nie tylko buddyzmu, gdzie Dalaj Lama jest uznany przez wszystkie tradycje za zwierzchnika, lecz także szeroko rozumianej duchowości współczesnej. Dalaj Lama prowadzi ciągły dialog z naukowcami (m.in. Bohm, Bell), spotyka się nieustannie i wspólnie medytuje z wysokimi przedstawicielami wszystkich religii światowych, otrzymał wielką ilość doktoratów i ważnych nagród (w tym oczywiście pokojowego Nobla w 1989). Dalaj Lama miał szczęście ukończyć swą edukację jeszcze w wolnym Tybecie, tak więc jest przedstawicielem starej generacji lamów tybetańskich, wykształconych w nieistniejącym już systemie edukacyjnym wielkich klasztorów szkoły Gelugpa. Kilkunastoletnie studia (od dziecka) i wielkie egzaminy, połaczone z kilkudniową debatą filozoficzną, dawały adeptom wiedzę, sprawność umysłową i mądrość, o których profesorowie zachodnich uczelni mogą tylko czytać w księgach...

Wizyta Mistrza w Polsce była wielkim wydarzeniem, również dla ruchu ekologicznego. Dalaj Lama pokazał duchową ekologię w praktyce - odwiedził niemal wszystkie miejsca ludobójstwa i cierpienia w okolicy, w której przebywał (Warszawa - grób Popiełuszki, Getto, uliczne miejsca kaźni); pojechał nawet do Oświęcimia. W każdym z tych miejsc nie tylko modlił się (co w zachodniej praktyce religijnej oznacza najwyżej wypowiadanie dobrych życzeń pod adresem Pana Boga) lecz w sposób praktyczny nawiązywał wyzwalający kontakt z umysłami cierpiących istot, które wciąż mogą być uwięzione w stanie pośmiertnym. Dla nas brzmi to jak spirytualizm, lecz w buddyzmie tybetańskim jest to tak oczywiste jak w katolicyzmie chrzest. Poza tym Dalaj Lama spotkał się z wieloma grupami i osobistościami (m.in. z prezydentem Wałęsą, którego królowa Danii słusznie odznaczyła wczoraj Orderem Wielkiego Słonia). Najbardziej udane było otwarte spotkanie ze studentami Uniwersytetu Warszawskiego, gdzie Dalaj Lama wygłosił nauki o współczuciu i pracy z negatywnymi emocjami. Były to nauki nie religijne a głęboko duchowe, docierające do każdego. Mniej udane były spotkania z polskimi buddystami (utajnione przez organizatorów, wypełnione fanatyzmem neofitów) oraz z ekologami (tu dalaj Lama wyglądał jak dziekan uniwersytetu na spotkaniu z przedszkolakami - ekolodzy nie mieli Mu wiele do ofiarowania, oprócz zdawkowych hołdów i dziecinnych pytań; być może Dalaj Lama, uznany za "najgłebszego ekologa planety", zdołał uziemić nieco "czołówkę" polskich eko-działaczy, mówiąc iż likwidacja wszystkich fabryk jest iluzją...).

Spotkania ekumeniczne w warszawskim kościele na żytniej, z Prymasem w Episkopacie, z posłami w Sejmie i z "opozycją" (w mieszkaniu Kuronia) były ciekawe i pokazały, że Tendzin Gjatso, mnich buddyjski, umie znaleźć się w każdym towarzystwie, zawsze pamiętając o celu swej Drogi...