MNIEJ ŚMIECI W SEATTLE

SYTUACJA

Ostatnie wysypisko w Seattle w Stanach Zjednoczonych zostało zamknięte w 1986r. Stojąc wobec problemu znalezienia alternatywnych metod zagospodarowania odpadów, miasto ustanowiło ambitny plan zmniejszenia ilości i toksyczności odpadów oraz odzyskiwania surowców wtórnych. Zintegrowany program zagospodarowania odpadów przewiduje 60-procentowe ograniczenie/recykling odpadów komunalnych stałych.

Redukcja odpadów stanowi pierwszy i najważniejszy szczebel drabiny zagospodarowania odpadów (jest tak także w Seattle). Ograniczanie to dotyczy zarówno ilości, jak i toksyczności odpadów. Cel ten można osiągnąć poprzez zmiany w projektowaniu, produkcji oraz sposobie wykorzystania produktów. Ogólnie podejście to odbierane jest jako atrakcyjna koncepcja, niestety - z małym zastosowaniem praktycznym. Z tego powodu ograniczanie ilości i toksyczności odpadów wciąż znajduje się na dole hierarchii w wielu programach zagospodarowania odpadów.

Dla realizacji celu ograniczenia ilości odpadów o 60%, w Seattle prowadzi się projekty:

• kompostowania przydomowego
• różnorodne programy nastawione głównie na edukację konsumentów.

W 1989r. Seattle zatrudniło pracownika odpowiedzialnego za zaplanowanie i realizację programów zmniejszających ilość i toksyczność śmieci oraz rozwijanie nowych programów.

Seattle - miasto w stanie Waszyngton, niespełna 500 tys. mieszkańców

KOMPOSTOWANIE PRZYDOMOWE

Seattle rozpowszechnia materiały edukacyjne dotyczące kompostowania przydomowego od 1978r. W r. 1980 władze miasta przeprowadziły "Pilotażowy Program Kompostowania Osiedlowego". Zatrudniono koordynatora oraz wybrano wolontariuszy w celu założenia pięciu "Ośrodków Kompostowania Osiedlowego". W każdym z ośrodków zostały wybudowane duże obrotowe urządzenia do kompostowania. Wolontariusze odpowiadali za kompostowanie odpadów ogrodowych, dostarczonych na miejsce przez mieszkańców okolicznych osiedli. Wzrost popularności programu stał się powodem zwiększenia obciążenia wolontariuszy. Niewystarczająca ilość ochotników spowodowała zakończenie programu po roku.

W r. 1985 w Seattle rozpoczęto program o nazwie Master Composter Program - pierwszy program szkoleniowy dotyczący kompostowania przydomowego w Stanach. Jego przeprowadzenie zlecono lokalnej organizacji ekologicznej, wyspecjalizowanej w edukacji ekologicznej i zazielenianiu miasta.

Organizacja ta przeszkoliła wolontariuszy, którzy stali się "Master Composter'ami". Ochotnicy zadeklarowali co najmniej 100 godzin pracy dla programu. Czas ten został podzielony na 36 godzin zajęć teoretycznych, 24 godziny pracy z trenerami i doświadczonymi "Master Composter'ami" oraz 40 godzin pracy przy wprowadzaniu programu (prowadzenie straganu promującego program, pokaz slajdów, szkolenie dotyczące kompostowania przydomowego itp.). Organizacja ekologiczna przygotowała także wszystkie materiały szkoleniowe dla "Master Composter'ów" oraz materiały edukacyjne przeznaczone dla mieszkańców miasta. Wchodziły w to: broszury informacyjne na temat kompostowania, przenośna wystawa oraz zestaw slajdów.

Organizacja prowadzi także telefon informacyjny (przyjmowanie zamówień na kompostowniki, odpowiadanie na pytania nt. kompostowania) oraz obsługuje pięć ośrodków demonstracyjnych w mieście.

W 1988r. miasto zleciło firmie konsultingowej zaprojektowanie programu 75-procentowego kompostowania odpadów ogrodowych. Firma ta, poza wykorzystaniem centralnej kompostowni, zaleciła rozszerzenie programów kompostowania przydomowego.

Dla sfinansowania dystrybucji kompostowników, Seattle wystąpiło o grant na urządzenia recyklingowe do Wydziału Ekologii stanu Washington (w Polsce pieniądze na ten cel można uzyskać z Wydziału Ochrony środowiska Urzędu Wojewódzkiego lub Urzędu Miasta; Gminnego, Wojewódzkiego lub Narodowego Funduszu Ochrony środowiska; Banku Ochrony środowiska; Ministerstwa Ochrony środowiska). Racjonalnym uzasadnieniem dla przyznania takiej dotacji miastu Seattle był fakt, że każdy kompostownik stanowi zdecentralizowany ośrodek recyklingu. Miasto otrzymało dotację w wysokości 356 000 USD, co, razem z 118 600 USD z funduszy własnych miasta, dało kwotę 474 600 USD. W okresie od sierpnia'89 do czerwca'90 miasto dostarczyło mieszkańcom za tę kwotę 6000 kompostowników.

Seattle rozpoczęło pełne finansowanie kosztów dystrybucji kompostowników w lipcu'90. Do końca 1991r. dostarczono ponad 18 000 kompostowników, a na r. 1992 zaplanowano kolejne 7 400. Kompostowniki dostarczane są za darmo do domów, których mieszkańcy przyłączą się do programu. Dostarczenie kompostownika było połączone z bezpłatną wizytą w domu (zamontowanie kompostownika, instruktaż, oszacowanie korzyści wynikających z zastosowania kompostownika oraz przedstawienie informacji o innych działaniach mających na celu ograniczenie ilości i toksyczności śmieci). Kompostownik wykorzystywany w Seattle jest wykonany z polietylenu wysokiej gęstości (HDPE). Tworzywo pochodzi z odzysku z miejskich centrów recyklingu. Na kompostownik składa się siatka z plastyku, której końce spięte są skręconymi deskami. Pokrywa i dno zrobione są także z plastyku - usztywniają one ściankę boczną oraz stanowią ochronę przed szczurami. Zarówno w pokrywie, jak i w dnie wywiercono otwory, które ułatwiają deszczowi i dżdżownicom przenikanie do środka.

Miasto wybrało ten rodzaj kompostownika ze względu na jego trwałość, estetyczny wygląd, łatwość użycia, wykorzystanie surowców wtórnych do jego produkcji oraz ochronę przed szczurami. Kompostowniki są wytwarzane w wersji mniejszej i większej (ok. 2-krotnie). Mniejszy kosztuje miasto 37 USD, większy - 41 USD. Trwałość każdego kompostownika szacuje się na 10 lat.

Program kompostowania jest stale monitorowany. Ocenia się stopień zadowolenia mieszkańców z programu, rozpoznaje związane z nim problemy.

W ramach programu kompostowania przydomowego kompostowniki mają być dostarczone do 39 100 gospodarstw domowych do r. 1998. W przeciętnym gospodarstwie domowym w Seattle powstaje ok. 250 kilogramów odpadów ogrodowych rocznie. Szacuje się, że 70% kompostowników będzie używanych oraz że gospodarstwa domowe, wykorzystujące kompostowniki będą kompostować 70% odpadów ogrodowych. Do każdego kompostownika powinno zatem trafiać ok 130 kilogramów odpadów rocznie. W pełnym okresie wykorzystania kompostownika daje to 1300 kilogramów.

średnie koszty przekazania kompostowników uczestnikom programu, przy zapewnieniu bezpłatnych wizyt u 35% uczestników i administrowania programem wynoszą 68,41 USD na tonę odpadów. Uniknięte koszty zbiórki odpadów, przewozu i składowania wynoszą 86,16 USD na tonę. Program przynosi zatem oszczędność 17,75 USD na tonę lub 23,07 USD na kompostownik w okresie jego użytkowania. Przy wyliczaniu korzyści i kosztów uwzględniono stopę inflacji w okresie trwania programu.

przypominamy:

STANOWISKO ORGANIZACJI POZARZYDOWYCH ZE SPOTKANIA W AMSTERDAMIE W DNIACH 27-29.11.92

Europejska Sieć Działania na rzecz Ekologicznych (sustainable) Opakowań dąży do ustanowienia polityki dotyczącej ekologiczych (sustainable) opakowań na poziomie Wspólnoty Europejskiej, jak też w poszczególnych krajach Europy. Polityka ta będzie oparta na następujących zasadach:

• unikanie opakowań tam, gdzie jest to możliwe
• wspieranie i rozszerzanie zastosowania opakowań wielokrotnego użytku/wielokrotnie napełnianych
• stosowanie odzysku surowców wtórnych (recyklizacja) po wielokrotnym użyciu oraz tam, gdzie nie jest możliwe uniknięcie opakowania i jego wielokrotne użycie
• spalanie odpadów nie jest formą odzysku surowców wtórnych (recyklizacji)

Podpisane organizacje zgodziły się, że będą aktywnie prowadzić kampanię na rzecz ekologicznych (sustainable) opakowań, opierać się na powyższych zasadach.

Dodatkowo grupy obecne na spotkaniu zgodziły się, że będą:

1. Podkreślać, iż organizacje pozarządowe mają ważną rolę do odegrania w osiągnięciu bardziej ekologicznej (sustainable) polityki dotyczącej opakowań.
2. Wskazywać i promować pozytywne przykłady redukcji, wielokrotnego użycia i napełniania opakowań w Europie.
3. Prowadzić kampanię przeciwko opakowaniom jednorazowym i możliwym do uniknięcia (puszki na napoje, butelki jednorazowe, opakowania laminowane itp.) oraz przeciwko substancjom toksycznym, które są stosowane w produkcji, użyciu i utylizacji opakowań.
4. Zwrócić szczególną uwagę na sytuację w Europie środkowo-Wschodniej, gdzie opakowania jednorazowe wypierają z rynku, przy pomocy zachodnich rządów i instytucji finansowych, istniejące systemy wielokrotnego napełniania. Wspierać inwestycje mające na celu modernizację i racjonalizację takich istniejących systemów.
5. Kontynuować polityczny nacisk (lobbying) na poziomie Wspólnoty Europejskiej, jak też naciskać na władze państwowe i lokalne dla wprowadzenia ekologicznej (sustainable) polityki dotyczącej opakowań.
6. Działać dla realizacji zasady bliskościż (proximity principle) we Wspólnocie i przeciwdziałać jakiemukolwiek niepotrzebnemu transportowi opakowań, włączając w to materiały wtórne, takie jak gromadzone odpady powstałe z opakowań.
7. Prowadzić kampanię na rzecz wprowadzenia instrumentów ekonomicznych, które internalizują koszty opakowań oraz stosowania wszelkich środków, także finansowych, aby przeciwdziałać powstawaniu odpadów, a wzmacniać ich redukcję w miejscu powstawania i wielokrotne użycie.
8. Działać dla zapewnienia, że konsument ma prawo wyboru opakowania ekologicznego (sustainable) oraz że stosowany jest system oznaczania towarów, który podaje konsumentom dokładną informację.

Sieć będzie koordynowała działania w całej Europie w 1993r.

tekst ukazał się w ZB 43