"Zielone Brygady. Pismo Ekologów" nr 3 (57), Marzec '94

FRONT WYZWOLENIA ŻÓŁWIEJ WYSPY1

Zdziwienie może budzić umieszczenie ruchu nacjonalistycznego2 - a takim w gruncie rzeczy jest ruch Indian3 amerykańskich - pośród obrońców środowiska. Znawcy problematyki indiańskiej nie będą wszakże zaskoczeni. Zarówno duchowa, jak i materialna kultura Indian odzwierciedla jedność Człowieka z Przyrodą, dlatego też indiańską inspirację zauważamy zarówno u źródeł subkultury hippies, jak i współczesnych "głębokich ekologów" spod znaku EF! czy anarchoprymitywistów z "Fifth Estate".
Korzeni zorganizowanego ruchu indiańskiego szukać można na przełomie stuleci (Towarzystwo Indian Amerykańskich), ale rozpędu zaczął ten ruch nabierać na początku lat 60., gdy indiańscy studenci utworzyli Narodową Radę Młodzieży Indiańskiej. Pod wpływem radykalnego ruchu murzyńskiego pojawia się na XXIII Narodowym Kongresie Indian w 1966r. hasło "Red Power", które usiłuje wcielić w życie radykalny Ruch Indian Amerykańskich (AIM), utworzony w 1966r. przez Dennisa Banksa i Johna Trudela. Bojownicy indiańscy dokonali kilku spektakularnych akcji, takich jak okupacja Alcatraz (1969) czy zajęcie Wounded Knee (1973), by zwrócić uwagę na prawa Indian.
Równocześnie dokonuje się duchowe odrodzenie narodów indiańskich, które znowu czują się dumne ze swych etnicznych korzenia. Indiańska młodzież wraca do zapomnianych już nieraz tradycji, uczy się języka ojców, kultywuje szamańskie praktyki religijne. Pojawia się indiańska filozofia, oparta na tradycyjnym światopoglądzie plemiennym, którego apologia przyrody zbieżna jest ze współczesnymi koncepcjami "głębokiej ekologii"B. Forum owego odrodzenia duchowego są Zjazdy Jedności Indian PółnocnoamerykańskichC, które co lato organizował indiański prorok, Wallace Mad Beard Anderson. Uczestnicząca w nich radykalna młodzież indiańska uważa religię za istotny element kulturowej odrębności swojej rasy.
Problematyka indiańska odżyła w związku z 500 rocznicą odkrycia Ameryki. Hucznie fetowany przez czynniki oficjalne jubileusz spotkał się z kontrakcją ze strony Indian, lansujących hasło "USA precz z Ameryki!" Choć dziś nie wygląda to realnie, to kto wie, czy kiedyś nie ziści się scenariusz, któremu literacką formę nadał William Tenn w opowiadaniu "Eastward ho!" ("Fikcje", kwiecień'84) opisując wypieranie zdegenerowanych niedobitków białej rasy z kontynentu amerykańskiego. Wówczas mapa Ameryki wyglądałaby zgoła inaczejD...
Jarosław Tomasiewicz

1) "Żółwią Wyspą" Indianie nazywają kontynent amerykański.

2) Być może ludzie utożsamiający nacjonalizm ze skinami i Tejkowskim żachną się na taką klasyfikację, ale pamiętajmy, że nacjonalizm niejedno ma oblicze. W większości języków zachodnich terminowi temu nie jest nadawane pejoratywne znaczenie; określa się tak każdy ruch i ideologię uznające priorytet grupy etnicznej, co niekoniecznie musi się wiązać z nietolerancją.
Inna rzecz, że owe odruchy nietolerancji znajdujemy i pośród wojowniczo nastawionej młodzieży indiańskiej. Gdy w 1978r. radykalne grupy Indian zorganizowały protestacyjny "Najdłuższy marsz", ich biali sympatycy musieli maszerować na końcu pochodu. Kończąc akcję Russell Means z AIM "podziękował" tym białym wyrażając nadzieję, że wezmą oni udział w następnej akcji protestacyjnej, planowanej przez Indian. Miało to być Najdłuższe Pływanie - przepłynięcie Atlantyku z Ameryki do Europy.

3) Zgodnie z regułami Political Correctness zamiast narzuconej przez Europejczyków nazwy "Indianie" powinno się używać określenia "Rdzenni Amerykanie" (Native Americans). Nie wydaje mi się to jednak logiczne, jako że nazwa Ameryka również jest europejskiego pochodzenia.

A) "Co to znaczy prymitywność?" (artykuł z: "Great Plains Observer", sierpień '69).

B) Bobby Lake i Teal J. Lake, "Filozofia amerykańskich tubylców" (artykuł z: "Akwesasne Notes" z 1984r.)

C) "Żółwia Wyspa", Deklaracja Zjazdu Indian Ameryki Północnej (1970r.)

Teksty A, B, C pochodzą z: "Indianie Stanów Zjednoczonych. Antologia tekstów źródłowych", red. E.Nowicka i I.Rusinowa, PWN 1991.

D) Mapa z artykułu "Grounds for Decolonizing" ("Fifth Estate", Vol.28, No.1).

Kontakty:
* "On Indian Land", POB 2104, Seattle, WA 98101, USA;
* The Leonard Peltier Defence Committee, POB 583, Lawrence KS 66044, USA;
* Support for Future Generations, POB 22134, Flagstaff, AZ 86002, USA;
* "Nitassinan", c/o Sylvain Duez Alesandrini, 89 rue Pelleport, 75020 Paris, France;
* "Amerindia", Centro Poggeschi, via Guerazzi n.14, Bologna, Italia.
"Zielone Brygady. Pismo Ekologów" nr 3 (57), Marzec '94