W listopadzie 1989 minęła X rocznica ogłoszenia św. Franciszka patronem ekologów. Z tej okazji publikujemy obszerny materiał Jemu właśnie poświęcony. (red.)

CZY PRZECZYTASZ COŚ O PATRONIE EKOLOGÓW?

To lektura dla tych, którzy nie zrażają się słysząc o "braterstwie ze stworzeniami", "kontemplacji przyrody", "śladach Boga w świecie", "moralnej odpowiedzialności za Ziemię". Którzy uznają je raczej za kolejną - wcale nie mniej ważną - perspektywę patrzenia na środowisko naturalne źycia ludzkiego: perspektywę chrześcijanina zachwyconego osobą i ideą św. Franciszka z Asyżu. Dziesięć lat temu został on, na prośbę organizacji ekologicznych, ogłoszony przez Kościół katolicki patronem ekologów i miłośników natury.

Redakcja "Zielonych Brygad" za- proponowała mi przedstawienie bibliografii książek pomocnych do bliższego poznania naszego Patrona. Jak widać z poniższego zestawienia jest ich sporo - choć ograniczyłem je jedynie do nowszych pozycji książkowych wydanych w Polsce. Świadczy to niewątpliwie o żywym zainteresowaniu dziełem św. Franciszka i jego aktualności. Życzę przyjemnej i bogatej w twórcze inspiracje lektury.

Stanisław Jaromi
Ruch Ekologiczny św. Franciszka z Asyżu - REFA
Kl. o.o.Franciszkanów
pl. Wiosny Ludów 5, 31-004 Kraków
tel. 12/225376

ŹRÓDŁA:

• 1. Pisma św.Franciszka z Asyżu, W-wa 1982.
• 2. Wczesne źródła franciszkańskie t. 1-2, W-wa 1981 (zawierają m.in. pierwsze biografie św. Franciszka br. Tomasza Celano i św. Bonawentury).
• 3. Kwiatki Świętego Franciszka z Asyżu, Warszawa 1959, 1978.

BIOGRAFIE KRYTYCZNE:

• 1. Doornik N.G., Franciszek z Asyżu.. Prorok naszych czasów, W-wa 1981.
• 2. Englebert O., Źycie św. Franciszka z Asyżu, Niepokalanów 1980.
• 3. Gemelli A., Franciszkanizm, W-wa 1988 (jeszcze do kupienia: zawiera oprócz rozdziału o św Franciszku także syntezę duchowości franciszkańskiej na przestrzeni wieków oraz omówienie idei franciszkowych w kontekście czasów współczesnych).
• 4. Kiełtyka S., Św. Franciszek z Asyżu, Kraków 1983.
• 5. Żynel A.F., Św. Franciszek z Asyżu, W-wa 1978.
• 6. Żynel A.F., Słońce człowieczego rodu. Duchowa sylwetka św. Franciszka z Asyżu, W-wa 1989 (najnowsza z prezantowanych książek, zmarłego w ubiegłym roku wybitnego znawcy franciszkanizmu, omawia m.in. przeżywanie przyrody przez Świętego oraz franciszkową "Pieśń słoneczną" nazywaną przez niektórych "hymnem ekologicznym").

BIOGRAFIE LITERACKIE:

• 1. Carretto C., Ja, Franciszek, Niepokalanów 1987, 1989 (drugie wydanie jeszcze w sprzedaży; pisane bardzo ładnym językiem, z wieloma prowokującymi stwierdzeniami odnoszącymi się do problemów współczesnych, także ekologicznych).
• 2. Green J., Brat Franciszek, W-wa 1987.
• 3. Kazantakis N., Biedaczyna z Asyżu, W-wa 1962.
• 4. Chesterton G.K., Święty Franciszek z Asyżu, W-wa 1974.
• 5. Ryszka Cz., Pisane w Asyżu, Niepokalanów 1985.
• 6. Szelburg Zarębina E., Zakochany w miłości, W-wa 1973 (wyd. 5).
• 7. Sas K., Śladami świętego Franciszka, W-wa 1977.
• 8. Rinser L., Brat Ogień, W-wa 1978.

POEZJA I INNE FORMY LITERACKIE:

• 1. Brat Słońca. Antologia poezji polskiej o św. Franciszku z Asyżu, Kraków - Asyż 1976.
• 2. Pokój i Dobro. Wybór polskiej liryki franciszkańskiej, Kraków - Asyż 1989.
• 3. Brandstaetter R., Kroniki Asyżu, W-wa 1976 (wyd. 4).
• 4. Brandstaetter R., Inne kwiatki świętego Franciszka z Asyżu, W-wa 1976.
• 5. Brandstaetter R., Teatr Świętego Franciszka i inne dramaty, W-wa 1958.
• 6. Hermet D.J., Jeśli Pan Bóg zechce, Wrocław 1986.
• 7. Riabinin S., Jóźwiak Z., Święty Franciszku, W-wa 1978.
• 8. Riabinin S., Jóźwiak Z., Prowadź Święty Franciszku, Niepokalanów 1987.
• 9. Riabinin S., Chodzić po ziemi jak po świątyni, Lublin - Rzym 1988.
• 10. Smólski W., Franciszek rozdaje słońce, W-wa 1958, 1987.

KSIĄŻECZKI DLA DZIECI:

• 1. Moore A., Brat wilk i siostrzyczka cykada, W-wa 1988.
• 2. Quadflieg J., Biedaczyna z Asyżu, Kalwaria Zebrzydowska 1985.

VARIA:

• 1. Na szlakach św. Franciszka z Asyżu, Przewodnik po sanktuariach franciszkańskich, Kraków - Asyż 1981.
• 2. Franciszkową drogą. Duszpasterskie i ascetyczne materiały o św. Franciszku z Asyżu, W-wa 1982.
• 3. Bednarek A., Franciszek z Asyżu wśród humanistów, Kalwaria Zebrzydowska 1986.

OD RED. Warto też dodać pełne franciszkańskiej prostoty "Modlitwy zwierząt" Carmen Bernos de Gasztold ("W drodze", Poznań 1989) oraz "Chodźcie tutaj wszyscy wszyscy" - nagranie zespołu Fioretti WSD o.o. Franciszkanów, Kraków 1988.

POKÓJ Z WSZECHŚWIATEM (ZE STWORZENIEM)

Ekologiczny dekalog św. Franciszka z Asyżu oparty na jego pismach i źródłach biograficznych.

• 1. Bądź człowiekiem wśród stworzeń, bratem między braćmi.
• 2. Traktuj wszystkie byty stworzone z miłością i czcią.
• 3. Tobie została powierzona Ziemia jak ogród - rządź Nią z mądrością.
• 4. Troszcz się o człowieka,o zwierzę, o zioło, o wodę i powietrze, aby Ziemia nie została ich zupełnie pozbawiona.
• 5. Używaj rzeczy z umiarem, gdyż rozrzutność nie ma przyszłości.
• 6. Tobie jest zadana misja odkrycia misterium posiłku: aby życie napełniało się życiem.
• 7. Przerwij węzeł przemocy, aby zrozumieć jakie są prawa istnienia.
• 8. Pamiętaj że świat nie jest jedynie odbiciem twojego obrazu,lecz nosi w sobie wyobrażenie Boga Najwyższego.
• 9. Kiedy ścinasz drzewo zostaw choć jeden pęd, aby jego życie nie zostało przerwane.
• 10. Stąpaj z szacunkiem po kamieniach, gdyż każda rzecz posiada swoją wartość.

z włoskiego spolszczył

br. Stanisław Jaromi

Bóg życzy sobie,
żebyśmy pomagali zwierzętom,
jeżeli one potrzebują pomocy.
Każda istota w obliczu śmierci
i zagrożenia
ma takie samo prawo do obrony.

Św. Franciszek z Asyżu

LAMENT NA ŚW. FRANCISZKA

(piosenka)

Gdzie się podziałeś św. Franciszku,
kamracie wilka, jaskółki?
W jakiej dziś tronie
i w czyjej chacie
szukasz schronienia, przytułku?
Idę na drogę i wypatruję
podartej twojej kapoty.
Mija mnie dumna twarz biskupa
i spada pieniądz złoty.
Kiedyś widzino cię nad strumieniem
kazałeś długo do ryb.
Nikt cię nie słuchał tak wiernie,
podniosły łby i ogony.
I płyną, płyną, płyną ławicą
hosanna cicho śpiewając,
te, które ponoć nie mówią,
w błękitne łuski ich ciała.
Gościniec pusty, mętnieje rzeka
ni psa z kulawą nogą, ni człeka.
Wróć, proszę bardzo św. Franciszku,
na ciebie tak bardzo czekam.
Idę na drogę i wypatruję
podartej twojej kapoty.
Mija mnie dumna twarz biskupa
i spada pieniądz złoty...
Antonina Krzysztoń