"Zielone Brygady. Pismo Ekologów" nr 6 (60), Czerwiec '94

"TAMA - TAMIE" - KONIEC SPRAWY?

31.5.94 w Sądzie Rejonowym dla Krakowa-Śródmieścia zakończył się proces przeciwko Lesławowi P. - kierowcy oskarżonemu przez Prokuraturę w Nowym Targu o nieumyślne spowodowanie obrażeń ciała uczestników akcji "Tama - Tamie" odbywającej się w lipcu '92.
Ostatnim ze świadków zeznających w sprawie była Anna Kuczyńska - jedna z uczestniczek akcji. Niestety dwaj pozostali świadkowie biorący udział w blokadzie - Krzysztof Małek i Grzegorz Pietrus przez ostatnie pół roku nie znaleźli czasu na stawienie się w sądzie. Również Adam Borysławski występujący obok Katarzyny Makiewicz jako oskarżyciel posiłkowy nie stawił się na drugą z kolei rozprawę nie pozostawiając adresu, w związku z czym Sąd pozbawił go jego uprawnień zarzucając mu utrudnianie przewodu sądowego.
Sąd uznał oskarżonego winnym umyślnego spowodowania obrażeń ciała Katarzyny Makiewicz przez przekroczenie obrony koniecznej, odstępując jednocześnie od wymierzenia kary (!). Taki, a nie inny wyrok sędzia Janusz Bociąga umotywował tym, że kierowca nie był dotąd karany i miał dobrą opinię w pracy. Sąd zobowiązał go jedynie do zapłacenia nawiązek: 500 tys. na rzecz dzieci chorych na astmę, 2.500 tys. na rzecz Katarzyny Makiewicz i na pokrycie kosztów procesu.
Warto zaznaczyć, że sąd zaostrzył kwalifikację czynu Lesława P. uznawszy go winnym umyślnego spowodowania obrażeń. Dziwi jednak, że pozostaje bez kary postępowanie określone przez art. 156 § 1 Kodeksu Karnego, za które to postępowanie grozi kara od 6 miesięcy do 5 lat pozbawienia wolności.
Wyrok nie jest prawomocny. O ile nie będzie rewizji, po uprawomocnieniu się wyroku rozpocznie się proces cywilny o odszkodowanie dla Katarzyny Makiewicz. Będzie ona reprezentowana w dalszym ciągu przez mecenas Elżbietę Warcholik- Kubas.
Anna Basiaga
PS. O procesie pisała krakowska prasa, szczególnie wyczerpujące i rzeczowe były relacje Ewy Łosińskiej ukazujące się w "Czasie Krakowskim".




NA CO POSZŁO DZIESIĘĆ MILIONÓW?


31.5.94 w Krakowie sąd wydał wyrok w sprawie Lesława P. - kierowcy, który wjechał w ludzi blokujących drogę w Czorsztynie raniąc Katarzynę Makiewicz i Adama Borysławskiego. W tym też dniu wyczerpało się dziesięć milionów przekazanych przez Fundację Praw Człowieka na pomoc prawną dla uczestników akcji "Tama - Tamie". Suma ta w całości wydana została na honoraria adwokackie. Honorarium mecenasa Mariana Mirka z Nowego Targu, który bronił uczestników blokad przed sądem w Nowym Targu wyniosło łącznie 4.045.000 zł. Pozostałe z 10 mln pieniądze, czyli 5.955.000 zł posłużyły do opłacenia dużej części (wynoszącego 6.400.000 zł) honorarium mecenas Elżbiety Warcholik-Kubas z Krakowa, która jako oskarżyciel posiłkowy reprezentowała Katarzynę Makiewicz na procesie kierowcy - Lesława P. Adam Borysławski odmówił skorzystania z oferowanej mu pomocy finansowej na koszty adwokackie.
Szczegółowo wydatki przedstawiają się tak:
Honorarium mec. Mariana Mirka opłacono w Zespole Adwokackim w Nowym Targu, 34- 400 Nowy Targ, ul. Szaflarska 1. Dowody wpłat znajdują się na 11 kwitach.
                               Data    
   Wpłacający          Nr      wpłaty  Wysokość
Lp                     kwitu           wpłaty
.
1  Stanisław Zubek     1357    09.09.  230.000
                               91
2  Stanisław Zubek     1358    09.09.  230.000
                               91
3  sprawa Piotra       1360    09.09.  125.000
   Borowicza - podpis          91
   wpłacającego
   nieczytelny
4  Stanisław Zubek     1368    12.09.  125.000
                               91
5  Przemysław Migała   1408    17.09.  440.000
                               91
6  Przemysław Migała   1409    17.09.  440.000
                               91
7  Paweł Głuszyński    1486    01.10.  440.000
                               91
8  Paweł Głuszyński    1487    01.10.  440.000
                               91
9  Paweł Głuszyński    1488    01.10.  440.000
                               91
10 Paweł Głuszyński    1489    01.10.  335.000
                               91
11 Stanisław Zubek     1369    27.10.  800.000
                               92
Całkowita wysokość honorarium          4.045.000

Honorarium mecenas Elżbiety Warcholik-Kubas opłacono w Kancelarii Adwokackiej, ul. Ariańska 5, 31-505 Kraków. Dowody wpłat znajdują się na 4 kwitach.
                               Data 
   Wpłacający          Nr      wpłaty  Wysokość
Lp                     kwitu           wpłaty
.
1  Katarzyna           13/93   15.11.  4.000.000
   Makiewicz                   93
2  Stanisław Zubek     14/93   14.12.  800.000
                               93
3  Katarzyna           1/94    21.01.  800.000
   Makiewicz                   94
4  Stanisław Zubek     5/94    31.05.  800.000
                               94
Całkowita wysokość honorarium          6.400.000

Łącznie honoraria adwokatów wyniosły 10.445.000 zł, czyli o 445.000 zł przekroczyły przekazaną przez Fundację Praw Człowieka kwotę 10 mln zł. Na pokrycie kwoty 445.000 zł pieniądze złożyło piętnastu uczestników akcji "Tama - Tamie" towarzyszących Katarzynie Makiewicz w trakcie procesu.
Stanisław Zubek
Kraków, 6.6.94



Od 1.7. w okolicach Czorsztyna ma się odbyć nieoficjalny zlot młodzieży zbuntowanej. Cała impreza ma mieć charakter wspominkowy i symboliczny (w założeniu).
Adres:
Federacja Anarchistyczna
Region beskidzko-podhalański
c/o Czesiek Szewczyk
34-654 Męcina

ZIEMIA UCZY*

Zainteresowanie, jakim cieszył się zeszyt "Edukacji ekologicznej" (Zeszyty edukacji ekologicznej PNRWI, nr 1/1992, Bielsko-Biała, dotąd wydano w tej serii 6 zeszytów), jak i kontakty z młodzieżą oraz nauczycielami przekonały sądeckich działaczy PNRWI o potrzebie opracowania suplementu, będącego zbiorem propozycji prowadzenia edukacji ekologicznej na terenie Beskidu Sądeckiego. Jest to swego rodzaju przewodnik i bank pomysłów do wykorzystania. Zawiera zestaw informacji i wzory zajęć edukacyjnych z młodzieżą, wychodzących poza tradycyjnie pojęte przyrodoznawstwo. Ten "terenowy suplement" zawiera wyłącznie pomysły sprawdzone w działaniu.
Układ tematyczny książeczki "oparty jest na wieku osób, z którymi zajęcia edukacji ekologicznej" (ze wstępu) można prowadzić. Propozycje zawarte w zeszycie można podzielić na kilka grup. Pierwsza z nich to wzory lekcji o tematyce ekologicznej, prowadzonych w terenie - wycieczka do szkółki leśnej - (s. 1) i na lekcjach języka polskiego (A. Nacher, przedstawionych w jesiennym bloku wykładów o tematyce ekologicznej na EKO-Spotkaniach'93). W suplemencie zawarte są również wzory wycieczek przyrodniczych do obiektów leżących niedaleko Nowego Sącza. Zwiedzenie XVIII-wiecznego parku w Nawojowej daje możliwość "połączenia lekcji botaniki z historią i zasadami harmonii, perspektywy i projektowania założeń krajobrazowych" (s. 7). Zwiedzanie torfowisk w Czyrnej umożliwia "zapoznanie się z wyglądem torfowiska i przedyskutowanie wpływu gospodarki na naturalny krajobraz" (s. 8). Kolejną częścią książeczki są niektóre propozycje Popradzkiego Parku Krajobrazowego; stały konkurs PPK, czwartkowe spotkania z ekologią, oraz dydaktyczne wycieczki przyrodnicze do rezerwatów leśnych, m.in. na Dydaktyczną Ścieżkę Przyrodniczą "Las Lipowy w Obrożyskach". Celem tych wycieczek jest "poznanie różnych form ochrony przyrody ze szczególnym uwzględnieniem ochrony rezerwatowej" (s. 13). Zeszyt zawiera również Projekt Czynnej Ochrony Płazów autorstwa M. Styczyńskiego i G. Tabasza. (Projekt jest obecnie częścią działań Stowarzyszenia Na Rzecz Czynnej Ochrony Zwierząt "GREENWORKS" w Nowym Sączu.) Kolejną częścią suplementu są wzory imprez ekologicznych - Dnia Ziemi i EKO-Spotkań, jak również Program Edukacji Ekologicznej "LAS". Składa się on z tematycznych warsztatów ("Las", "Gadająca Łąka" i "Drzewo") "obejmujących elementy przyrodoznawstwa, pogłębiania wrażliwości na żywe otoczenie człowieka oraz konkretną pracę na rzecz przyrody" (s. 33). Książeczka zawiera również informację o videotece ekologicznej i łączeniu edukacji ekologicznej z atrakcyjnymi formami rekreacji w Pienińskim Parku Narodowym. Ważną częścią zeszytu jest projekt Parku i Ośrodka Edukacji Ekologicznej, teren realizacji to Las Falkowski, będący częścią Nowego Sącza. Ten - unikalny w skali Polski projekt "jest szansą ocalenia ostatniego fragmentu naturalnej przyrody w mieście przy jednoczesnym wykorzystaniu Falkowej jako miejsca stałej edukacji ekologicznej dla dzieci, młodzieży i dorosłych" (s. 29).
Myśl, przewijająca się przez cały "terenowy suplement" zawarta jest w słowach Anny Nacher "wychowanie ekologiczne można realizować nie tylko na biologii czy geografii, ale również w ramach przedmiotów humanistycznych" (s. 4). Układ tematów rozwija się jak drzewo z nasienia, od zajęć z najbliższej okolicy dla dzieci ze szkół podstawowych, do prowadzenia imprez ekologicznych przez młodzież i dorosłych i podejmowania działań dla społeczności lokalnej, kształtujących "nowy, życzliwy dla Natury styl życia" (s. 29). Zeszyt wzbogaca wybór cytatów o tematyce ekologicznej i oryginalna oprawa plastyczna.
Publikacja jest dostępna w Stowarzyszeniu "Pracownia Na Rzecz Wszystkich Istot", Piastowska 5, 33-300 Nowy Sącz po nadesłaniu zwrotnej koperty (A-4) z naklejonymi znaczkami za 6000 zł. Pierwsze pięćdziesiąt osób otrzyma ją za darmo. Dla pozostałych cena jednego zeszytu wynosi 25.000 zł.
Robert Uroda
*) Marek Styczyński, "Jak uczyć się od Ziemi", Nowy Sącz 1994, wyd. Stow. PNRWI.

"MŁODZIEŻOWY LEKSYKON EKOLOGICZNY"*

Kieszonkowego formatu (6 x 9 cm) tomik, z gustowną, a zarazem efektowną okładką, zawiera ~ 500 alfabetycznie ułożonych haseł; na końcu zaś znajduje się zaopatrzony wstępnym komentarzem wykaz 24 symboli ekologicznego oznakowania towarów. Wybór i opracowanie haseł autorstwa KRYSTYNY BONENBERG, dokonane w oparciu o wskazane na końcu niemieckie i polskie piśmiennictwo, głównie słownikowe i encyklopedyczne.
Hasła obejmują zarówno terminologię fachową z zakresu przyrodoznawstwa, medycyny, techniki czy innych nauk istotnych dla sprawy zagrożeń ekologicznych (np. takie jak: biom, alergeny, inmisja, recycling, ekorozwój), nazwy niebezpiecznych substancji skażających środowisko (np. azbest, detergenty, fluor, kadm), jak też - co zasługuje na podkreślenie - złożone często nazwy oraz całe zwroty używane dla oznaczania obiektów, zjawisk bądź problemów związanych z zagrożeniami ekologicznymi. Występują więc takie hasła, jak (przykładowo): "alternatywne źródła energii", "kryterium biologiczne klasyfikacji czystości rzek", "odsiarczanie i usuwanie tlenków azotu ze spalin", "ruch na drogach", czy "transgraniczne zanieczyszczenie powietrza". Występują też hasła będące nazwami czasopism, organizacji czy ważnych imprez ekologicznych (jak: AURA, ZB, Polski Klub Ekologiczny, "Środowisko i rozwój" - to ostatnie to nazwa konferencji w Rio de Janeiro w czerwcu'92, na której przyjęto złożoną z 27 zasad deklarację; jej pełny polski tekst podany został w tym haśle), nazwami-symbolami miejscowości upamiętnionych wielkimi katastrofami ekologicznymi (Czarnobyl, Seveso), także upowszechnionymi popularnymi określeniami zjawisk z kręgu ekologicznych zainteresować ("kwaśne deszcze", kultura "plastikowa").
Już z tego wyrywkowego i pobieżnego przeglądu widać, że omawiany tomik przynosi kondensat popularnej wiedzy o zagrożeniach ekologicznych i o związanej z nimi problematyce, niezwykle przydatny dla zainteresowanej tymi sprawami młodzieży. Przydatny jako pomoc w nauce szkolnej, w rozwijaniu proekologicznej działalności oraz w poszerzaniu własnej wiedzy o świecie i jego najważniejszych problemach. Konkludując, należy go uznać za ważny i niezwykle wartościowy wkład w podnoszenie ciągle niezadowalającego poziomu świadomości ekologicznej naszego społeczeństwa, a w każdym razie tej jego części, która zdaje się być na problemy zagrożeń ekologicznych najbardziej otwarta, tj. młodzieży.
Wysoka ocena nie zwalnia od uwag krytycznych. Trudno w świetle nieodległych jeszcze faktów podzielić pogląd, że bezpośrednią przyczyną zorganizowania się proekologicznych środowisk Krakowa w Polski Klub Ekologiczny w 1980r. była sprawa likwidacji szkodliwości skawińskiej huty aluminium. Jest on ewidentnie zbyt wąski, albowiem chodziło wówczas o likwidację szkodliwości całego przemysłu surowcowego, rozwiniętego w Krakowie przez komunistów, z Hutą Lenina na czele. Uwidacznia to choćby jednodniówka PKE z 31.5.81: "Przyroda - Człowiek - Środowisko", w której znaleźć można m.in. postulat likwidacji wydziałów surowcowych tej huty, wysunięty przez SOLIDARNOŚĆ i PKE (a czemu sprzeniewierzyli się w 1991r. zasiadający wówczas we władzach PKE pp. R. Geyer i J. Gęga - o czym pisałem w ZB 23). Trzeba też było zamieścić hasło "sozologia", skoro wspomniany został Walery Goetel; niezbyt się wprawdzie ta na nazwa przyjęła, ale spotkać się z nią można nawet w piśmiennictwie popularnym. Wśród kilku miejsc największych katastrof ekologicznych brakło Bhopalu w Indiach.
Książeczka jest do nabycia w zarządach okręgów PKE, w tym w ZO MAŁOPOLSKA w Krakowie Grodzka 48, I p.
Andrzej Delorme
*) "Młodzieżowy Leksykon Ekologiczny", Kraków 1994, wyd. Polski Klub Ekologiczny.
"Zielone Brygady. Pismo Ekologów" nr 6 (60), Czerwiec '94