Propozycje Rozszerzenia "Strategii Dla Polski",
Opracowane w Ministerstwie Finansów

OCHRONA ŚRODOWISKA I EKOROZWÓJ

I. DIAGNOZA

Zdolność do obniżania poziomu zanieczyszczenia środowiska i jego skutecznej ochrony w warunkach wzrostu gospodarczego stanowić musi jedno z głównych kryteriów oceny systemu gospodarczego i zaawansowania jego transformacji.

Pod względem dostarczania bezpiecznej żywności, zagrożenia w Polsce były i są mniejsze, niż w wielu wysoko rozwiniętych krajach Europy. Niezależnie jednak od tego, ochrona jakości żywności powinna się nasilić. Natomiast jakość wody pitnej i gospodarczej jest niezadowalająca, mimo wysiłków służących jej poprawie. Z kolei pod względem czystości powietrza i pyłów znacząco się zmniejszyła. Kilkanaście regionów stanowi jednak nadal obszary szczególnego ekologicznego zagrożenia. Ich ekosystemy przeciążone są nadmierną ilością odpadów i nieoczyszczonych lub słabo oczyszczonych ścieków. Zanieczyszczenia ograniczają w skali kraju rozwój szaty roślinnej, a zwłaszcza lasów.

Proekologiczne zorientowanie rozwoju techniki i technologii produkcji jest wciąż niedostateczne. Ochrona środowiska i rozwój gospodarczy są słabo zharmonizowane, a inwestycje proekologiczne skromne, czego przejawem jest wysoki wskaźnik zużycia energii i innych surowców na jednostkę PKB w porównaniu z krajami rozwiniętymi.

II. CELE

Rząd stawia przed sobą następujące cele na lata 1995 1998:

• wprowadzenie do polityki społeczno-gospodarczej kraju zasad zrównoważonego rozwoju (ekorozwoju);
• lepsze, niż dotąd, rozpoznanie zagrożeń środowiska, m.in. przez doskonalenie monitoringu zanieczyszczeń, w szczególności zanieczyszczeń użytków rolnych, surowców żywnościowych i żywności;
• pogłębienie i rozszerzenie zakresu odpowiedzialności podmiotów gospodarczych za zanieczyszczenia środowiska liczne podmioty gospodarcze prowadząc nieprawidłową gospodarkę zasobami przyrody powodują nieuzasadniony wzrost bieżących, a także przyszłych kosztów społecznych, których nie ponoszą lub ponoszą je tylko częściowo; nie powodując gwałtownych zagrożeń nadmiernym obciążeniem podmiotów o przestarzałych technologiach, wymuszane będą jednak stopniowe inwestycje na rzecz postępu proekologicznego;
• poprawa eksploatacji i rozbudowa sieci zbiorników wodnych, oczyszczalni ścieków, obiektów utylizacji odpadów itp.

III. ŚRODKI

Dla osiągnięcia tych celów będzie konsekwentnie realizowany "Program wykonawczy do polityki ekologicznej państwa do 2000r.", przyjęty przez rząd w 1994r. i zaakceptowany przez Sejm w 1995r.

W średniookresowym horyzoncie podjęte zostaną następujące zadania i wprowadzone następujące mechanizmy:

1) W sferze legislacyjnej:

• Nowelizacja poszczególnych przepisów i uporządkowanie całego systemu prawa ochrony środowiska pod kątem harmonizacji z prawem Unii Europejskiej i wymogami OECD; zakończenie procesu harmonizacji najpóźniej do 2000r.
• Dalsze, sukcesywne wprowadzanie do polskiego systemu prawa europejskich standardów prawnych dotyczących partycypacji społecznej, zasady "zanieczyszczający płaci", ocen oddziaływania na środowiska, przeglądów ekologicznych, analiz ryzyka.
• Wprowadzenie spójnego systemu prawnego w zakresie bezpieczeństwa chemicznego.
• Egzekwowanie i rozszerzanie zakresu przepisów prawnych, dotyczących certyfikacji i obowiązku oznaczania substancji i towarów niebezpiecznych znakami ryzyka i bezpiecznego stosowania oraz wprowadzania dobrowolnego systemu znakowania towarów przyjaznych środowisku.
• Opracowanie i przyjęcie nowych ustaw: o odpadach, o ochronie środowiska przed nadzwyczajnymi zagrożeniami, o chemikaliach.
• Ratyfikowanie dotychczas podpisanych konwencji oraz podpisanie nowych konwencji ekologicznych, które mają związek z działaniami proekologicznymi, prowadzonymi w Polsce i są zgodne z polityką ekologiczną Państwa.

2) W zakresie systemu finansowania ochrony środowiska:

• Umacnianie istniejących już instytucji finansowych ochrony środowiska w postaci Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej, wojewódzkich funduszy oraz Banku Ochrony Środowiska, zwiększenie udziału środków finansowych, będących w dyspozycji samorządów.
• Zwiększanie możliwości pozyskiwania środków w ramach ekokonwersji, tj. zamiany części polskiego zadłużenia na cele proekologiczne za pośrednictwem EKOFUNDUSZU; kontynuowanie zabiegów o przyłączenie się szerszego grona państw wierzycieli do tego systemu.
• Utworzenie systemu ubezpieczeń ekologicznych wraz z systemem reasekuracji.
• Stopniowe rozszerzanie preferencji podatkowych i celnych dla podmiotów inwestujących w ochronę środowiska.
• Objęcie systemem opłat za korzystanie ze środowiska wszystkich podmiotów gospodarczych, tak aby system opłat stał się powszechny.
• Wprowadzenie nowych instrumentów ekonomicznych, takich jak: depozyty za substancje niebezpieczne i opakowania, opłaty produktowe, w tym narzut ekologiczny od paliw, zbywanie uprawnienia do korzystania ze środowiska (tzw. handel emisjami).

3) W stosunkach z zagranicą:

• Podjęcie współpracy z międzynarodowymi instytucjami finansowymi i programami pomocy finansowej w kierunku stworzenia możliwości uzyskiwania kredytów preferencyjnych oraz zwiększanie roli strony polskiej w określaniu priorytetów i przeznaczaniu coraz większej części środków na projekty inwestycyjne.
• Rozszerzenie i zaktywizowanie udziału Polski w pracach wyspecjalizowanych organów ochrony środowiska międzynarodowych organizacji krajów wysoko rozwiniętych.
• Rozbudowa systemu wielostronnych i dwustronnych umów w dziedzinie ochrony środowiska w celu ich wykorzystania do przyspieszania procesów wprowadzania międzynarodowych standardów w ochronie środowiska i przyspieszania polskiej drogi do pełnoprawnego członkostwa w OECD i Unii Europejskiej.
• Doprowadzenie do podpisania ze wszystkimi krajami sąsiadującymi z Polską umów dwustronnych w dziedzinie ochrony środowiska, gwarantujących bezpieczeństwo ekologiczne naszych granic.
• Aktywizowanie działań na rzecz utworzenia międzynarodowych obszarów chronionych wspólnie z krajami sąsiednimi.

4) W zakresie innych przedsięwzięć:

• Wzmocnienie Państwowej Inspekcji Ochrony Środowiska jako organu kontroli i wymuszania przestrzegania prawa, organizatora i realizatora państwowego monitoringu środowiska i instytucji sprawującej nadzór nad przeciwdziałaniem nadzwyczajnym zagrożeniom środowiska.
• Wykorzystanie działań na rzecz ochrony środowiska w walce z bezrobociem; inicjowanie ogólnokrajowych i regionalnych przedsięwzięć inwestycyjnych związanych z modernizacją infrastruktury technicznej kraju.
• Stymulowanie lokalnych inicjatyw i ogólnokrajowych akcji na rzecz ochrony środowiska, wspieranie proekologicznych stowarzyszeń i fundacji.
• Rozszerzanie działań na rzecz edukacji ekologicznej społeczeństwa; zespalanie edukacji ekologicznej społeczeństwa ze szkolną i pozaszkolną edukacją zawodową, a w tym m.in. upowszechnianie dobrej praktyki rolniczej, zmierzającej do wzajemnego harmonizowania wzrostu produkcji rolnej, podnoszenia poziomu jakości ekologicznej żywności, utrwalania zdolności ekosystemów żywicielskich do trwałego odtwarzania życia oraz ograniczania zanieczyszczeń obszarowych.
• Działania na rzecz modelu zmiany konsumpcji spójne z zasadami ekorozwoju.

IV. ZAGROŻENIA

1. Niedobór kapitału na sfinansowanie nakładów na niezbędne, a i czasem opłacalne przedsięwzięcia ochrony środowiska.
2. Niedostateczny poziom świadomości społecznej, stwarzający zagrożenia dla słusznych z ekonomicznego i technicznego punktu widzenia działań proekologicznych (blokowanie budowy obiektów utylizacji odpadów, rozwoju infrastruktury technicznej) oraz poddawanie się presji doraźnych potrzeb konsumpcyjnych ze szkodą dla przyszłych pokoleń.
3. Opóźnienia w niezbędnych pracach legislacyjnych, szczególnie harmonizacji polskiego prawa z prawem ochrony środowiska krajów Unii Europejskiej.

Ograniczenie emisji zanieczyszczeń u źródła oraz zmniejszenie zużycia energii, paliw, wody i surowców na jednostkę produkcji przemysłowej i produktu krajowego brutto.

KTO JEST KIM W POLSKIM PARLAMENCIE?

W programie reporterskim Zawsze po 21 pokazano reportaż, z którego wynikało, że Polski Związek Łowiecki jest opanowany przez mafię kłusowników, którzy uczciwych myśliwych usuwają ze Związku. W kolejnych programach padały nazwiska, miejsca, daty. Odezwał się również przewodniczący sejmowej Komisji Ochrony Środowiska, poseł JAN KOMORNICKI. Jeżeli myślicie, że zadeklarował on chęć współpracy z autorami programu lub że zgłosił interpelacje do prokuratora generalnego, to się mylicie. Poseł Jan Komornicki zwrócił się do Krajowej Radiofonii i Telewizji z żądaniem zdjęcia programu z anteny. Według definicji A. Milczanowskiego działalność mafijna polega m.in. na tym, że wykorzystuje się stanowiska polityczne do ochrony przestępców. Pozostawiam bez komentarza.

Proszę o podjęcie stosownych działań celem zmiany art. 47b ustawy z dnia 29.7.92 o grach losowych i zakładach wzajemnych. Sadzę, że wobec wielkich potrzeb ochrony środowiska (np. brak środków finansowych na powołanie PN w Białowieży) dopłaty do stawek w grach liczbowych powinny być odprowadzane nie na konto Urzędu Kultury Fizycznej i Turystyki lecz na konto resortu Ochrony Środowiska np. Ministerstwa.

Ochrony środowiska nie ma kto finansować a sport i tak jest finansowany, a w dodatku jego znaczenie jako miejsca ,,szlachetnej rywalizacji", jest śmiechu warte albowiem sport to miejsce ciemnych interesów oraz walk kibiców z policją (pisała o tym ,,Polityka", z 24.6.95). Nadto myślę, ze sportu nie można uprawiać w zniszczonym środowisku.

Sądzę, że turystyka jest uprawiana raczej w terenie a w tym bardzo często w PN.

Dlatego sądzę, że turystyką powinien zajmować się Minister Ochrony Środowiska.

REPRYWATYZACJA

Zastanawiam się, co jest powodem ciągłego rozgłosu w mediach w sprawie reprywatyzacji? Nie jestem zwolennikiem spiskowej teorii dziejów, ale może jest tak, że kilku osobom zależy na tym i robią rozgłos sprawie. Kogo np. obchodzi, ile człowiek dostanie za książeczkę mieszkaniową, na którą kiedyś wpłacało się połowę pensji? Takich emerytów jest więcej niż byłych właścicieli (jak sądzę), a cicho i spokojnie się mówi o rewaloryzacji emerytur. Pamiętacie sprawę premiera Pawlaka? Ile było tekstów! A teraz nie ma Premiera Pawlaka i nie ma sprawy, nikogo nie obchodzą komputery w URM-ie. Wnioski dla zielonych? Jak chce się coś dostać od władzy, to trzeba robić to głośno i udawać, że jest nas więcej niż innych i jesteśmy bardziej pokrzywdzeni.

Jednym z kandydatów na urząd prezydenta RP jest Aleksander Kwaśniewski. Jest on liderem SLD. A właśnie z SLD wywodzi się Premier Oleksy. O powołaniu PN w Białowieży decyzje podejmie Rada Ministrów (na czele której stoi właśnie Oleksy). Może tą drogą, tj. via Kwaśniewski, uda się namówić Rząd do powołania nowego PN? A. Kwaśniewski jest Przewodniczącym Klubu Parlamentarnego SLD.

Adres do Klubu:

Sejm Wiejska 6 00 902 Warszawa Fax: 0-2/6218423