Zamierzeniem projektu jest stworzenie sieci osób i grup, które będą się zajmowały ochroną dzikiej przyrody i stały na straży wartości bioregionalnych. Taki licencjonowany strażnik będzie miał mocniejszą pozycję podczas lokalnych pertraktacji. Będzie miał również poczucie wsparcia silnej organizacji i sieci podobnych jemu strażników. Nie chodzi o ekspertów, lecz o wypełnienie luki między studiującym swój teren badań naukowcem a społecznym aktywistą pełnym dobrych chęci, ale często pozbawionym podstawowej wiedzy merytorycznej i doświadczenia.

Strażnicy będą się spotykali co jakiś czas, żeby wymienić się doświadczeniami, korygować własne działania, korzystać ze wsparcia stowarzyszenia, tworzyć - w razie potrzeby - porozumienia i koalicje dla dobra prowadzonych kampanii.

Miesięcznik "Dzikie Życie" będzie propagował lokalne działania i informował czytelników o wszelkich problemach, opisując działania w obronie przyrody i wartości kulturowych podejmowane w ramach projektu.

Z JAKICH ELEMENTÓW
SKŁADA SIĘ PROJEKT?

• Warsztaty "Magiczny krąg" - podczas których uczestniczy się w rytuałach i cyklu procesów otwierających naszą wrażliwość na świat przyrody. Podczas tych warsztatów odnosi się również do filozofii głębokiej ekologii i omawia kampanie.

• Warsztaty "Las" - podczas których uczestnicy poznają las i procesy w nim zachodzące. Dowiadujemy się podstawowych informacji o gospodarce i zagrożeniach ekosystemów leśnych.

• Warsztaty dla prowadzących - to warsztaty przeznaczone dla osób chcących prowadzić zajęcia warsztatowe w oparciu o "zgromadzenie wszystkich istot". Podczas tych warsztatów uczestnicy sami trenują różne sytuacje i sposoby prowadzenia zajęć.

• Warsztaty dla strażników - Podczas których będą omawiane wszystkie aspekty poprzednich warsztatów, a także podstawowe informacje dotyczące strategii, relacji z mediami, prawodawstwa w dziedzinie ochrony przyrody itp. Będzie tam również mowa o bioregionalizmie. Podczas tych warsztatów uczestnicy sami będą rozwiązywali przedstawione przez prowadzących problemy, będą również "bronili" wybranego fragmentu przyrody.

DLA KOGO JEST PRZEZNACZONY PROJEKT STRAŻNIKÓW?

JAK PRZYSTĄPIĆ DO PROJEKTU?

Po zebraniu listów od kandydatów będziemy na ich adresy wysyłali harmonogramy planowanych warsztatów wraz z zaproszeniami.

Dla strażników miejsc cennych przyrodniczo planujemy w dalszej kolejności wspólne spotkania, a także szkolenia przez zaproszonych specjalistów w różnych dziedzinach.

STRUKTURA SZKOLENIA I TEMATY

• Głęboka ekologia, stan ochrony dzikiej przyrody w Polsce.

• Park ekologiczny, las naturalny a plantacja, "dzikie jest piękne", romantyczna wizja przyrody.

• Formy ochrony przyrody, pozycja prawna strażnika.

• Negocjacje, media, strategie.

• Problemy kierowania grupą ludzi.

• W aspekcie działalności na poziomie społecznym.

• W zakresie interpretacji przyjmowanych w ruchu zasad.

• Ćwiczenia praktyczne dla kampanii.

JAK DO NAS TRAFIĆ?

Jeśli chcesz odwiedzić nasze biuro, umów się najpierw listownie lub telefonicznie (zdarza się, że ośrodek jest zamknięty lub nikogo tam nie ma). Dojazd do ośrodka spod stacji kolejowej i dworca autobusowego PKS autobusem linii 16. Należy wysiąść na ostatnim przystanku (parking u wylotu doliny), a następnie przejść ok. 1,5 km żółtym szlakiem. W miejscu, gdzie szlak skręca do góry, zobaczysz drewniany dom nad zaporą. Tam mieści się stacja Pracowni.

Prenumeruj i popularyzuj "Dzikie Życie" wśród znajomych! Pomożesz w ten sposób kampaniom w obronie przyrody, prowadzonym na łamach miesięcznika i wymianie niezależnych od nieprzyjaznych radykalnej ekologii ośrodków informacji.

Wystarczy wpłacić dowolną wielokrotność 1 złotego na konto Pracowni (PKO Bialsko-Biała 7517-173889-132), pisząc na odwrocie blankietu: Prenumerata "Dzikiego Życia".

Prowadzimy warsztaty, szkolenia, kampanie, bogatą działalność wydawniczą i popularyzatorską.

Siedzibą Pracowni jest Stacja Edukacji Ekologicznej, położona w dolinie Wapienicy koło Bialska-Białej.

adres korespondencyjny:
PnrWI
skr. 40
43-304 Bielsko-Biała 4
/ 0-33/183-153

• W obronie Ziemi - Janusz Andrzej Korbel, Marta Lelek;
• Głęboka ekologia Arne Naessa - Jagoda Kulasiewicz;
• Rytuał dla Matki Ziemi - praca zbiorowa;
• Las według ekologa - praca zbiorowa;
• Bioregion Wapienica - praca zbiorowa.

• Partnerstwa dla Środowiska
• Regionalnego Centrum na Europę Środkową i Wschodnią
• Miejskiego Funduszu Ochrony Środowiska w Bielsku-Białej
• Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska
• Fundacji Batorego

BADANIA HYDROGEOLOGICZNO-SOZOLOGICZNE

Wydano następujące publikacje: Atlas zasobów zwykłych wód podziemnych w Polsce, Atlas hydrogeologiczny Polski (nagrodzony nagrodą ministra I stopnia), Mapa waloryzacji wód podziemnych (część Atlasu zasobów surowców mineralnych i odpadów mineralnych oraz zagrożeń środowiska w układzie gmin), Mapa lokalizacji większych zbiorników wodnych i ogniska zanieczyszczeń na tle pierwszego poziomu użytkowego wód podziemnych w Polsce.

Opracowano metodykę waloryzacji (oceny wartości) i zasad zagospodarowania zwykłych wód podziemnych. Sieć obserwacyjna Instytutu liczy w tej chwili ok. 700 punktów (studnie wiercone i źródła). Wyniki obserwacji gromadzone są w bazie danych SOH. W 1990 r. opracowano koncepcję Krajowego Monitoringu Środowiska. W jego ramach nieomal równocześnie (w ciągu 3 miesięcy) pobrano próbki z ok. 1 tys. stanowisk badawczych i przeanalizowano je pod kątem składników fizycznych i chemicznych według jednolitej metodologii, w jednym laboratorium.

GEOCHEMIA ŚRODOWISKA

Głównym źródłem odprowadzania tych związków do wód powierzchniowych są ścieki. Zagadnienie to zostało przedstawione w pracy Wpływ odprowadzania ścieków na akumulację metali ciężkich w osadach wybranych rzek Polski. Problem wpływu na tę sytuację działalności gospodarczej człowieka jest tematem pracy Wpływ czynnika antropogenicznego na procesy geochemiczne w powierzchniowych warstwach litosfery.

Ze względu na możliwość skażenia w czasie powodzi gleb nadrzecznych, PIG prowadzi ich kontrolę w dolinach rzek, których osady skażone są rtęcią (Pisia), chromem (Radomka) i kadmem (Bystrzyca).

KARTOGRAFIA GEOCHEMICZNA

W ramach programu ochrony litosfery Instytut wydał m.in.: atlasy geochemiczne Warszawy, południowego Bałtyku (nagroda ministra I stopnia), Górnego Śląska, Krakowa, Wrocławia, Kielc, całej Polski, Mapy radioekologiczne Polski i Atlas radioekologiczny Warszawy i okolic.

Spośród nich najbardziej kompletną pracą jest Atlas geochemiczny Polski (skala 1:2 500 000). Badania wykonane w celu jego sporządzenia wykazały, że Polskę można podzielić na dwie prowincje - północną i południową, przy czym ta ostatnia nie jest jednorodna: Dolny Śląsk jest częścią megaprowincji Masywu Czeskiego, a Małopolska należy do megaprowincji karpackiej.

Na tle warunków, typowych dla danej prowincji, szczególnie widać tzw. anomalie, czyli tereny, na których stężenie danego pierwiastka przekracza normę. Mają one charakter naturalny, jak występowanie podwyższonego poziomu strontu na Wyżynie Lubelskiej i w Niecce Nidziańskiej; mieszany (antropogeniczno-naturalny), jak na Górnym Śląsku, gdzie skażenie chromem, ołowiem i cynkiem jest częściowo skutkiem naturalnego składu bogatej w rudy tych metali gleby, częściowo zaś działalnością wydobywczą człowieka, czy wreszcie antropogeniczny, jak wywołane zrzutami wód kopalnianych zasolenie ponad wszelkie dopuszczalne normy Wisły i Odry. Anomalia występowania związków miedzi i ołowiu w Lubińsko-Głogowskim Zagłębiu Miedziowym wynika wyłącznie z działalności kopalni, gdyż tamtejsze złoża leżą na znacznej głębokości. Anomalie te, jak na razie, słabo zaznaczają się w wodach powierzchniowych. Regiony o nienormalnym składzie geochemicznym gleb i wód na Niżu Polskim związane są wyłącznie z dużymi ośrodkami miejskimi i mają naturę wyłącznie sztuczną.

Ogólnie, stopień zanieczyszczenia gleb metalami ciężkimi jest w Polsce niewielki, znacznie poniżej 1%. Jedynie na Górnym Śląsku gleby skażone zajmują większe obszary. O wiele poważniejszym problemem jest znaczny niedobór pierwiastków chemicznych w glebach Niżu Polskiego. Natomiast badania wód powierzchniowych i osadów wodnych wskazują na stopniowe pogarszanie się stanu środowiska. Wyjątkowo niepokojący jest fakt bardzo wysokich stężeń fosforu w wodach.

KARTOGRAFIA GEOSOZOLOGICZNA

Ważniejsze pozycje z tej dziedziny, wydane przez pig to: Waloryzacja przyrody nieożywionej obszarów i obiektów chronionych w Polsce (z mapą w skali 1:750 000), Mapa ekologiczna woj. warszawskiego (skala 1:100 000) oraz seryjne mapy geologiczno-gospodarcze w skali 1:50 000.

BADANIA RADIOEKOLOGICZNE LITOSFERY

Najgroźniejszym jej źródłem jest wykrywalny tylko za pomocą aparatury pomiarowej RADON. Gaz ten stanowi czynnik rakotwórczy. W 1993 r. PIG rozpoczął rozpoznawanie obszarów zagrożonych emisją tego związku, w pierwszym rzędzie na Dolnym Śląsku. Prowadzone są też prace kartograficzne, mające na celu określenie dawki całkowitej promieniowania gamma na obszarze Polski. Ich metodyka pozwala na określenie udziału poszczególnych radionuklidów naturalnych (uranu, toru i potasu) i sztucznie wprowadzonych (np. cezu w wyniku awarii czarnobylskiej). W 1992 r. Instytut wykonał 20 tys. pomiarów, na podstawie których opracowano aktualne mapy Polski w skali 1:500 000. Na Opolszczyźnie i Górnym Śląsku - obszarach, charakteryzujących się podwyższonym poziomem promieniowania, podjęto szczegółowe prace badawcze.

SKŁADOWANIE NIEBEZPIECZNYCH ODPADÓW

Prowadzi się też ocenę oddziaływania przyszłych składowisk. W ramach tych prac zinwentaryzowano 34 potencjalne obszary tego typu na terenie kraju. Proces dokumentowania prognozy ma charakter ciągły, trwający od kilku lat w przypadku składowiska powierzchniowego do kilkudziesięciu - w wypadku składowisk głębokich. Zerwano z praktyką ekspertyzy jednorazowej.

Prowadzone analizy są zgodne ze standardami międzynarodowymi, gwarantowanymi programami QC i AQ (kontroli jakości i zabezpieczenia jakości) oraz współpracą międzynarodową, m.in. z Międzynarodową Agencją Energii Atomowej w Wiedniu, z Sandia National Laboratories (USA), Idaho Engineering Laboratory (USA) oraz U.S. Geological Survey.

BADANIA GEOLOGICZNO-ŚRODOWISKOWE DLA
"PASA JAćWINGóW" - FRAGMENTU "ZIELONYCH PłUC EUROPY"

Adres
Państwowy Instytut Geologiczny
Rakowiecka 4
00-975 Warszawa
0-22/49-53-51, 49-50-96
0-22/49-53-42

Do Polski ideę "Lobby Facility" przywieźli holenderscy ekolodzy z Milieukontakt Oost Europa. W ich kraju działa taka struktura zwana "Hage Facility". Ułatwia ona organizacjom ekologicznym prowadzenie lobbyingu w parlamencie. Jest to instytucja usługową - nie prowadzi ani własnych kampanii, ani własnej polityki ochrony środowiska, nikogo też nie reprezentuje.

Powołanie "Hage Facility" zdecydowanie wzmocniło wpływ holenderskiego ruchu ekologicznego na parlament. Działacze z Milieukontakt Oost Europa doszli więc do wniosku, że utworzenie podobnych struktur w krajach Europy Środowej także może wzmocnić oddziaływanie tutejszych ruchów ekologicznych na władze ustawodawcze tych państw.

Prace nad powołaniem "Lobby Facility" są prowadzone na Węgrzech, w Czechach i w Polsce. U nas, do tej pory, koordynował nimi Maciej Kozakiewicz z Międzyuczelnianego Lobby Ekologicznego z Łodzi. Na przełomie ubiegłego r. przeprowadził badania mające na celu rozpoznanie zapotrzebowania ruchu ekologicznego na taka strukturę - zdecydowana większość ankietowanych pozytywnie wypowiedziała się o powołaniu "Lobby Facility" w Polsce. W czerwcu w Warszawie zorganizował spotkania przedstawicieli dużych i wpływowych polskich organizacji ekologicznych. Poniżej zamieszczone jest sprawozdanie z tego spotkania.

Zgadzam się ze wszystkimi osobami uważającymi, że prezentacja ta^* jest publikowana trochę późno. Lepiej jednak późno niż wcale, zwłaszcza, że wszystko wskazuję na to, iż prace nad powołaniem "Lobby Facility" w Polsce ponownie nabiorą dynamiki.

Leszek Michno

W takim to miejscu odbyła się Ecotopia organizowana ze strony czeskiej przez Hnyti Ducha i Deti Ziemi. Swoim stylem nie odbiegała od poprzednich. Cóż to jest Ecotopia - wie po pięknej zeszłorocznej w Wolimierzu kilkaset osób, szkoda więc pisać, że to obóz ekologiczno-utopijno-anarchistyczno-feministyczny dla - w porywach - 200 osób z całej Europy, gdzie istnieje utopijna waluta ECO, zasada konsensusu i kuchnia wegetariańska
Wiele osób próbuje oceniać między sobą Ecotopie, jest rozczarowana panującą tu nudą i "mędzeniem" na porannym kręgu. Mnie osobiście ta właśnie atmosfera jak najbardziej odpowiada, gdyż:

• tempo i proza życia tutaj i teraz pozwala na medytacje i pracę z ludźmi, a nie ponad nimi,
• bezpośrednia demokracja i w gruncie rzeczy niski poziom workshopów - gdyż są to dyskusje zainteresowanych, a nie wykłady specjalistów - pozwala poczuć, że jest się podmiotem tutejszej egzystencji,
• spotyka się tu ludzi otwartych uczuciowo.

Warto też wspomnieć o przypadku Jakuba Polacka, by unaocznić zwyczaje panujące na Ecotopii. Jakub to znana od lat postać ruchu anarchistycznego w Czechach. Z doświadczenia tego 40-letniego mężczyzny korzystała nawet taka organizacja jak Greenpeace. Poproszono Jakuba, by pomógł w organizacji Ecotopii. Trudny i ekspansywny charakter spowodował, że kilka osób pobił i miał masę konfliktów Pewnego dnia zaczęto omawiać sytuację i próbować znaleźć rozwiązanie. Jakub nie bardzo interesował się zarzutami, inni nie wiedzieli, co począć. Ostatecznie winny całego zajścia wyjechał, co nie zamknęło dyskusji, bo wszak nie rozwiązano problemu, co robić w takich sytuacjach. Banicja to przecież uciekanie od problemu przemocy. Spisano więc rezolucję, że człowiek używający przemocy nie może przebywać na obozie. Pod koniec pojawił się problem ni to z wieżą, ni to z piramidą, którą wzniósł Jakub. Z jednej strony to on był twórcą, a finansowała to Ecotopia. Z drugiej zaś miał to być pomnik odbudowy Liebkovic. Uradzono, że drewnianą wieżę grożącą zawaleniem lepiej rozbić, a drewno przeznaczyć na budowę kościoła i o wszystkim poinformować Jakuba.

Myślę, że wiele osób zainteresuje specyfika i efektywnośc waluty ECO. Otóż, aby choć po części zrealizować marzenie o równości społecznej, opłaty za Ecotopię (praktycznie zaś wyżywienie) i w Ecobarze (piwo, czekolada etc.) oraz pamiątki (podkoszulki, kasety, publikacje) są wnoszone zależnie od siły nabywczej waluty kraju pochodzenia uczestnika. Z polskiego na nasze oznacza to, iż przykładowo

dzień na Ecotopii kosztuje	15 ECO
piwo	1,5 ECO
kaseta z muzyką EYF'y	20 ECO
a z kolei:
Niemiec kupi 1 ECO za	1 DM
Polak kupi 1 ECO za	0,60 PLN
Ukrainiec kupi 1 ECO za	12 500 kuponów (ok. 0,11 DM)

Oczywiście, aby biuro organizacyjne wychodziło na swoje, ludzie winni być uczciwi, a dajmy na to Amerykanie nie mogą skupować na czarnym rynku ECO od Rosjan. Jak uczy doświadczenie, ludzie są uczciwi, ale raczej jeśli chodzi o operacje w ECO, natomiast nieuczciwi zwykle przyjeżdżają i nie płacą w ogóle. Proporcje między przelicznikami są ustalane co roku. Niegdyś opierano się na informacjach o cenach artykułów państwowych (chleb, piwo, prezerwatywy) uzyskanych od narodowych koordynatorów EYF-y. Okazało się to za mało precyzyjne i zawierzono ekonomistom z pewnej poważnej gazety, gdzie koszty życia w danym kraju ustala się bardziej całościowo i miedzy innymi uwzględnia ceny w McDonaldzie. Średnio uczestnik wydał na Ecotopii (z pominięciem opłat za poby z Zachodu 35 ECO z Europy Wschodniej 4 ECO z Ukrainy 8 ECO t):
Ci ostatni wydają tak dużo w ECO - nie żeby robić pokątne interesy z tymi pierwszymi, ale dlatego, że mają tak tanio. To "tanio" wynika może nie z błędnego przelicznika, ale raczej ze znacznej inflacji na Ukrainie.

Sporo czasu poświęcono przyszłorocznej Ecotopii. Zostanie ona zorganizowana w Szkocji blisko Edynburga i będzie się opierać na podobnym pomyśle jak ta w Wolimierzu. Otóż pomysłodawcy chcą zbudować i odbudować gospodarstwo-komunę. Z tego też powodu na Ecotopię będzie można pojechać już od Wielkanocy i szybko się ona nie skończy, choć jak zwykle spotkanie EYF'y obędzie się w sierpniu. Bliższych informacji można się spodziewać w ZB wiosną. Kilka osób ma zamiar pojechać na Ecotopię rowerem, dlatego tez zainteresowanych tą podróżą odsyłam do...

Patrycja Sator
Pilotów 85
31-462 Kraków
European Youth For(est) Action jest europejską organizacją zrzeszającą młodych duchem ludzi. Powstała w 1986 r. W kuchni pewnego holenderskiego, a może szwedzkiego domu, gdzie to parę osób postanowiło coś uczynić, by ratować lasy w Europie. Uznali, że w świecie nie jest ważne, kto ma rację, lecz kto głośniej mówi - dlatego też zorganizowali szereg spotkań, prelekcji, wystaw i koncertów, które uświadamiały szaremu człowiekowi, że działanie ludzi to przyczyna i skutek tragicznego stanu lasów w Europie.

Poszukiwanie działań skutecznych skłoniło ludzi z EYF'y do łączenia spraw ekologii z niesprawiedliwością społeczną, dlatego też życiem i pracą kreują świat alternatywny wobec autostrad, McDonaldów, parlamentu, MTU i elektrowni nuklearnych, a będący zrównoważoną społecznością, w której jest dostępne to, ku czemu możesz dojść przed zachodem słońca.

Działania EYF'y z czasem zaczęły poświęcać więcej uwagi relacjom Europa Wschodnia a Zachodnia czy kobiecym zachowaniom w życiu społecznym i umożliwieniu organizacjom lokalnym zaistnienia na szerszej scenie. Z biegiem lat grupy osób bardziej zaangażowane w dany projekt założyły własne, wyspecjalizowane organizacje, jak ECEAT (pomyśl ekoagroturystyka) i Action for Solidarity, Equality, Environment and Development (ASEED). Tak więc EYFA to może bardziej możliwość niż określona strategia.

Obecnie istniejące projekty to:

• ECOTOPIA - coroczny obóz wszystkich ludzi związanych z EYFA i jej siostrami,
• VERGE - dwumiesięcznik poświęcony ekologicznemu stylowi życia, działaniem bezpośrednim i prezentujący działanie grup lokalnych z całej Europy,
• ECO-SYSTEM - pomocnicza waluta pozwalająca ludziom z różnych stron w równym stopniu korzystać z dóbr EYF-y,
• BIKE-TOUR - doroczna podróż rowerem na ECOTOPIĘ,
• kobiety w ekologii, a w szczególności w EYF-ie,
• muzyka na rzecz przemian - spotkanie muzyków i artystów, którym ekologia i niesprawiedliwość leżą na sercu,
• zrównoważone społeczności - pomoc w nawiązywaniu kontaktów między komunami i ludźmi, którzy widzą tam swoje miejsce; stop energetyce jądrowej w Europie Wschodniej.

• równowagę mężczyzn i kobiet,
• doświadczenie w pracy na Wschodzie i Zachodzie,
• potrzebę świeżej krwi, czyli ludzi też spoza EYF'y.

Marcin Bielecki