"Zielone Brygady. Pismo Ekologów" nr 9 (99), Wrzesień '97
Wydaje się, że to niebłahy problem. Na pewno już w najbliższym czasie będzie trzeba pożegnać się z wysypiskami śmieci, które jako nieprzyjazne środowisku przyrodniczemu nie spełniają zasadniczej roli, tj. unieszkodliwiania odpadów. Od kilku lat na całym świecie powstają technologie, dzięki którym stanie się możliwa nie tylko szybka i efektywna utylizacja nieczystości, lecz również odzysk substancji o znaczeniu energetycznym. Nie wszystkie jednak technologie zostały wdrożone. Przyszli operatorzy zakładów prowadzących utylizacje dokonują zawsze selekcji i wybierają technologię najkorzystniejszą także pod względem ekonomicznym. Zdziwiłem się, gdy usłyszałem, że na odpadach można jeszcze nie1/4le zarobić. Finanse jednak determinują, również takie przedsięwzięcia. Zatem budowa przetwórni odpadów poprzedzona jest skrzętnymi kalkulacjami, przewidywaniami zysków etc.
Ciekawy pomysł na zyskowną przeróbkę odpadów zaproponował Ernst Bayer. Jego proces umożliwia szybką przeróbkę osadu kanalizacyjnego na paliwo o składzie chemicznym podobnym do składu ropy naftowej. Znajdujące się w osadzie bakterie złożone z protein i tłuszczów rozkładają się na węglowodory. Reakcję tę prowadzi się przy braku dostępu powietrza. Można zatem dzięki temu procesowi otrzymać całkiem spore ilości substancji o znaczeniu energetycznym. Kanada była pierwszym państwem, w którym zastosowano tę technologię.
Nie sposób nie wspomnieć o technologii, na bazie której planuje się budowę zakładu utylizującego odpady komunalne Rzeszowa. Podobne instalacje budowane są także w kilkunastu innych miastach na świecie. Technika ta już się sprawdziła. Okazało się, że istotnie może przynieść zyski materialne. Firma, która zainwestowała w rzeszowski zakład utylizacji, liczy na zwrot kosztów przedsięwzięcia po pewnym czasie eksploatacji instalacji. Przeróbkę śmieci oparto w tym przypadku na procesie podobnym do kompostowania. Większość odpadów komunalnych wędruje do bioreaktora, w którym rozkład związków organicznych następuje w wyniku działalności bakterii mezofilnych (temp. powyżej 30oC). Produktem ubocznym jest gaz, wykorzystywany do produkcji energii elektrycznej m. in. na potrzeby zakładu. W wyniku takiego przetworzenia masy odpadowej otrzymuje się tzw. humaks, który stanowi wartościowy nawóz wykorzystywany przez rolnictwo. Zakład utylizacji posiada także wiele urządzeń pomocniczych, używanych m.in. do selekcji nie posegregowanych odpadów. Efektywność zastosowanej tu technologii jest jednak większa, gdy do instalacji dostarczane są odpady już uprzednio posegregowane. Można bowiem dzięki temu wyłączyć z procesu odpady o bezpośrednim znaczeniu energetycznym, np. papier.
Wydaje się, że zainteresowanie nowatorskimi metodami prowadzenia unieszkodliwiania odpadów wzrośnie. Kompleksowa gospodarka odpadami komunalnymi to dziedzina, w której pozostało jeszcze wiele do zrobienia. Należy optować za tymi technologiami, które nie będą wywierać na środowisko negatywnego wpływu. Myślę, że techniki unieszkodliwiania odpadów, które wykorzystują procesy chemiczne czy też biologiczne, mogą być korzystne także pod względem ekonomicznym. Nie jest to jednak kryterium zasadnicze. Spalarnie odpadów także wykorzystują przemianę chemiczną, co z tego, kiedy przyczyniają się do emisji szkodliwych dioksyn etc.
Warto także przeczytać: