Wojownicy tęczy. Historia Greenpeace'u |
Niezwykłe wydarzenia 1989 roku, które doprowadziły do upadku komunistycznych reżimów w całej Europie Środkowej i Wschodniej spowodowały, iż projekt Greenpeace'u "East-West", początkowo skoncentrowany jedynie na Związku Radzieckim, rozszerzył się także na inne kraje regionu.
Pierwsze cegły z Muru Berlińskiego zostały wyrwane 9 listopada, a już 12 dni później, 12 listopada Greenpeace zorganizował pierwsze spotkanie z cyklu "Emergency East-West" (Sytuacje Kryzysowe Wschód-Zachód) w Hamburgu. Na spotkaniu powstał plan otwarcia nowego biura w Niemczech Wschodnich oraz rejestracji organizacji w Czechosłowacji i na Węgrzech. Szybkiemu wprowadzeniu w życie tego planu stanęło na przeszkodzie olbrzymie zapotrzebowanie na informacje i pomoc ze strony istniejących już grup ekologicznych oraz gwałtowanie zmieniająca się sytuacja polityczna i ekonomiczna - galopująca inflacja i niewymienialność walut większości z krajów regionu. Problemem było także znalezienie pracowników. Większość osób aktywnych do tej pory w ruchu ekologicznym, w wyniku zmian, wybrało drogę kariery politycznej. Nakładały się na to kłopoty bardziej przyziemne, takie jak znalezienie pomieszczeń na biura, instalacja telefonów itd.
Wkrótce w orbicie zainteresowań Greenpeace'u znalazł się Europejski Bank Odbudowy i Rozwoju, stworzony przez 34 kraje w celu pomocy Europie Środkowej i Wschodniej. Celem organizacji stało się zapewnienie uwzględniania kryteriów ekologicznych w projektach finansowanych przez bank oraz zwrócenie uwagi akcjonariuszom banku na pilną potrzebę inwestowania w ochronę środowiska w EŚiW.
Ochrona atmosfery i problemy energetyczne zostały zidentyfikowane przez Greenpeace jako zagadnienia o kluczowym znaczeniu dla środowiska tych krajów. Pięcioma krajami emitującymi w tym okresie największe ilości siarki były w kolejności: Związek Radziecki, Niemcy Wschodnie, Polska, Wielka Brytania i Czechosłowacja. W Europie Wschodniej źródłem problemu był przede wszystkim niskiej jakości węgiel brunatny, spalany w celu uzyskania energii elektrycznej - uzyskiwanej, przekazywanej i wykorzystywanej w bardzo nieefektywny sposób. Decydenci w tej części kontynentu często postrzegali energię atomową jako rozwiązanie problemów związanych z zanieczyszczeniem powietrza; z drugiej strony przemysł nuklearny w Europie Zachodniej dostrzegł w ekspansji na wschód możliwość swojego przetrwania. W nowych warunkach Greenpeace musiał zmienić swoją taktykę. Jeden z wewnętrznych dokumentów organizacji ujął to w ten sposób: "byłoby wielce nieodpowiednie dla Greenpeace'u, gdyby został wciągnięty w niebezpieczną i nie do końca jasną polityczną grę, przyczyniając się do wzbudzenia fałszywych nadziei lub też został oskarżony o ekologiczny imperializm... Z drugiej strony nie powinniśmy zajmować roli tylko i wyłącznie obserwatorów, w chwili gdy tworzone są polityczne i ekologiczne plany rozwoju, dla tego tak ważnego z punktu widzenia przemysłu i rolnictwa, regionu". Duży nacisk został położony przez organizację na pokazanie konstruktywnych rozwiązań, będących argumentem na rzecz pozytywnych zmian. Nikt jednak nie miał złudzeń co do wielkości zadań czekających Greenpeace.