Pień dębu jest w środku pusty

Dąb Chrobry – najstarszy dąb szypułkowy (Quercus robur) w Polsce. Rośnie na terenie rezerwatu przyrody Buczyna Szprotawska w Borach Dolnośląskich, jednak pod względem administracyjnym znajduje się w województwie lubuskim, w gminie Szprotawa. Za pomnik przyrody uznano go aktem z dnia 24.3.1967, chociaż już przed wojną był prawnie chroniony (niem. Tausendjährige Eiche – w tłum. tysiącletni dąb). Jego wiek ocenia się na ok. 745 lat, czyli wykiełkował ok. 1250 r.

Drzewo ma silnie rozwiniętą koronę i grube konary przechodzące w gałęzie o bujnym ulistnieniu. Rozpiętość korony wynosi ok. 16 m, wysokość 28 m, obwód pnia 9,92 m, natomiast pierśnica 315,5 cm (jest to trzeci dąb pod względem objętości drewna w Europie Środkowej). Dąb ma objętość ok. 90 m� – największą wśród dębów polskich. Pień jest w środku pusty.


Aby objąć dąb Chrobry potrzeba rąk aż 15 dzieci.

Nazwa dębu wzięła się z legendy, jakoby cesarz niemiecki Otton III miał go tu posadzić wspólnie z Bolesławem Chrobrym podczas odpoczynku w trakcie wspólnej pielgrzymki do grobu św. Wojciecha w Gnieźnie. Dokładne badania wieku drzewa nie potwierdziły tej tezy. Ale historia o spotkaniu wymienionych władców w r. 1000 w pobliskiej Szprotawie jest w stu procentach prawdziwa (kronika biskupa merseburskiego Thietmara).

Jeszcze jedną legendą, a może nawet prawdziwą historią jest to, że w r. 1975, w czasie tworzenia nowych 49 województw, wywiązał się spór między władzami Zielonej Góry i Legnicy o granicę województwa. Każdy chciał, by Chrobry rósł na jego terenie. Dąb został w zielonogórskiem. Uwarunkowane to było odwieczną przynależnością terytorialną dębu do dystryktu szprotawskiego, zaś Szprotawa pozostała właśnie w dawnym województwie zielonogórskim.


Chrobry w okresie wiosennym, zanim wypuści liście

28.4.2004, podczas pielgrzymki leśników do Watykanu, żołędzie dębu zostały poświęcone przez papieża Jana Pawła II. W szkółce w Rudach Raciborskich wyhodowano z nich 500 sadzonek (każda ma certyfikat pochodzenia), które zostały rozsadzone po całym kraju upamiętniając papieża – Polaka.

Dla szprotawian dąb ma szczególne znaczenie, ponieważ jego wiek jest zbieżny z datą lokacji miasta, która miała miejsce w latach 1250 – 1260 z nadania księcia Konrada I Głogowskiego. Nieopodal Chrobrego przebiegają legendarne Wały Śląskie, o których ZB pisały w numerze 223.

Wycieczki do dębu organizuje Towarzystwo Bory Dolnośląskie, w ramach programu edukacyjnego „Piast, atom i pustynia”^*)(borypolskie.w.interia.pl).


*) „Pustynia” dotyczy zjawiska występowania sporej wielkości naturalnych piaszczystych sandr na obszarze Borów.