SMITHFIELD FOODS – PROFIL KORPORACJI
Prawda o największym producencie wieprzowiny


Gdy nie łamie amerykańskich norm czystości wody lub prawa pracy, Smithfield Foods, Inc. połyka swoich amerykańskich i zagranicznych konkurentów zajmujących się pakowaniem mięsa. Nieusatysfakcjonowany z bycia największym producentem i sprzedawcą wieprzowiny, Smithfield, jak to opisuje jedna z gazet ciągle chce być największym wieprzem przy korycie.¹

Nie ustaje apetyt Smithfielda na pochłanianie drobnych firm mięsnych w różnych częściach świata, a sama firma oskarżana jest o łamanie federalnych praw antymonopolowych na przestrzeni czterech lat.²

Jednak dla kierowników firmy Smithfield strategia wykupywania słabych przedsiębiorstw porównywalna jest do robienia pięknej torebki z ucha maciory. Oportunistyczne nabywanie (innych kompanii) … to fundamentalny sposób robienia przez nas interesów – powiedział niedawno analitykom rynku giełdowego prezydent i główny dyrektor operacyjny Smithfielda C. Larry Pope. Kupujemy je po odpowiedniej cenie. Wiemy jak zintegrować je z naszą organizacją. Ta integracja nie zakłada niszczenia nowych nabytków.³

Jak to jednak wytłumaczyć byłym właścicielom Pennexx Foods, Inc., kiedyś znaczącej w stanie Pensylwania firmie przetwórstwa mięsnego. Firma ta i Smithfield zawarły umowę joint venture co doprowadziło Pennexx Foods, Inc do kłopotów finansowych, a wkrótce potem Smithfield przejął nad nią kontrolę.

Pennexx założono w 1999 roku i szybko stał się wiodącym dostawcą mięsa do supermarketów w północno-wschodniej części Stanów Zjednoczonych oraz konkurentem dla Smithfielda. W 2001 roku, Pennexx pożyczył pieniądze od firmy Smithfield na rozbudowę przetwórni wołowiny w Filadelfii, co wkrótce okazało się straszną pomyłką. W 2002 roku firma poniosła więcej strat niż zysków, ze względu na wydatki związane z projektem nowego przedsiębiorstwa o powierzchni 145 tysięcy stóp kwadratowych (1,3 ha)^*).⁴

Smithfield mógł więc przejąć Pennexx, gdyż Pennexx nie osiągnął minimalnej wartości netto, która była określona kontraktem. Smithfield zgodził się poczekać, ale nie trwało to długo.⁵ 11.6.2003, na kilka dni przed przejęciem przez Smithfielda, Pennexx zrzekł się aktu własności nowego przedsiębiorstwa na rzecz firmy Smithfield, która następnie sprzedała sobie aktywa Pennexxu.⁶

Mając tylko drobne udziały bez prawa własności i aktywów, Pennexx wytoczył w grudniu 2003 roku proces firmie Smithfield o 226 milionów dolarów odszkodowania.⁷ Pennexx oskarżył firmę Smithfield, że dając pożyczkę w wysokości 6 milionów dolarów w 2001 roku, rozpoczęła drapieżczą strategię, której celem było przejęcie Pennexxu. Pennexx twierdził, że Smithfield działał w ramach sprytnego planu, dostarczając mniej mięsa niż Pennexx zamawiał, żądając więcej pieniędzy za towary niż płacili inni klienci i pozwalając na rozwinięcie się problemów operacyjnych w zakładzie pakowania mięsa, należącym do Pennexxu.⁸

Smithfield przejął aktywa Pennexxu za niewielką cenę, czyli za 13 milionów dolarów, które Pennexx pożyczył na przestrzeni dwóch lat. Maurice Mitts, jeden z adwokatów Pennexxu, powiedział gazecie „Philadelphia Inquirer”, że Smithfield wyeliminował konkurencję za drobny ułamek wartości kompanii.⁹

Sprawa Pennexxu służy jako doskonały przykład żarłocznej polityki korporacyjnej uprawianej przez Smithfield i polegającej na przejmowaniu konkurencyjnych firm i ich eliminacji. Zjawisko to obserwować można od Północnej i Południowej Ameryki po Europę i Azję na rynku przetwórstwa mięsa wartym wiele miliardów dolarów.

HISTORIA WYKUPYWANIA SŁABSZYCH KONKURENTÓW

Jeśliby Smithfield otrzymał wolną rękę na rynku, wkrótce stałby się jedynym dostawcą „białka zwierzęcego w opakowaniu”. Taką motywację działania wydaje się mieć prezes firmy Smithfield Joseph W. Luter III, którego ojciec w 1936 roku założył wędzarnie szynki w mieście Smithfield, w stanie Wirginia. Po śmierci ojca w 1966 roku, młody Luter, wówczas jeszcze student ostatniego roku college’u, przejął firmę. W 1969 sprzedał ją i otworzył kurort narciarski w Wirginii.¹⁰ W połowie lat siedemdziesiątych, kiedy firma zaczęła podupadać, młody Luter, namówiony przez zarządców, dostrzegł możliwość wykupienia udziałów inwestorów za niewielki ułamek ich całkowitej wartości, czyli – jak to wyliczyli znawcy – płacąc tylko 10 centów za dolara. Ograniczył koszty przez zwolnienie menadżerów i skoncentrował się na planie wzrostu firmy przez wykupywanie innych przedsiębiorstw mięsnych. Przełom nastąpił w roku 1981, gdy Luter zdołał przejąć głównego konkurenta, Gwaltney Packing, płacąc 35 centów za dolara. Zagarnął także innych przedsiębiorców pakowania mięsa, jak na przykład Hancock’s Country Hams. Już w 1987 roku firma Smithfield hodowała i zabijała świnie, a także przetwarzała ich mięso na hot-dogi, bekon, kiełbasy i wędliny, zarówno w hurcie jak i w detalu.¹¹

Luter miał prostą receptę na sukces – nabywanie konkurencyjnych firm wieprzowych, po to, aby kupić jeszcze więcej. W 2001 roku Luter powiedział pewnemu dziennikarzowi, że woli skupiać się na przyszłości, pozostawiając sprawy operacyjne podwładnym. Budowanie biznesu to większa frajda niż zajmowanie się nim – stwierdził.¹²

W 1998 roku Smithfield rozgałęził się kupując firmy spoza Stanów Zjednoczonych. W latach 1999 – 2003, gdy sprzedaż osiągnęła 8 miliardów dolarów, Smithfield wydał ponad miliard dolarów na całkowity lub częściowy zakup 17 kompanii. Obecnie posiada duże udziały w firmach mięsnych w Polsce, Hiszpanii, Francji, Chinach, Brazylii, Meksyku i Wielkiej Brytanii.¹³ W maju 2004 roku, mówiono, że Smithfield jest zainteresowany kupnem węgierskiej firmy Pick, zajmującej się przetwórstwem mięsnym.¹⁴ Za rok 2003 sprzedaż firmy Smithfield na rynkach zagranicznych wynosiła 1,3 miliarda dolarów.¹⁵

Smithfield bez trudu odnosi największe korzyści z amerykańskiego przemysłu wieprzowego. Firma ta rocznie hoduje i sprzedaje 27 milionów świń, a jej udziały na rynku wieprzowym wynoszą 27%. Około 41% świń zabijanych przez Smithfield hoduje się w ogromnych tuczarniach, kontrolowanych przez te korporacje. Produkty, które przynoszą największe dochody to szynka i bekon. W 2003 roku stanowiły one około 51% przychodów firmy. Ich produkcja oraz wykupywanie słabych przedsiębiorstw mięsnych to główne filary strategii wzrostowej Smithfielda.¹⁶

Przedsiębiorstwo ma na swoim koncie rekordy w zanieczyszczaniu i grzywnę za łamanie federalnego prawa o czystej wodzie.

„Farmy przemysłowe”, w których hoduje się tysiące świń, generują wiele ton odchodów w postaci płynnej i stałej. Odchody są nie tylko powodem strasznego odoru, ale też stanowią zagrożenie dla zdrowia ludzi i dla przyrody. W wielkich farmach przemysłowych, takich jakimi operuje Smithfield, zwanych zamkniętymi przedsiębiorstwami tuczu zwierząt, tysiące świń stłoczonych jest razem, bez możliwości widzenia światła dziennego, oddychania świeżym powietrzem, czy poruszania się po odpowiedniej przestrzeni.

Strumienie świńskich odchodów z tych przedsiębiorstw spływają do tak zwanych lagun. Laguny mogą zajmować od 6 do 7,5 akrów (2,4 do 3 ha)^*), mieszcząc w sobie 20 – 45 milionów galonów nieczystości (75 – 170 tys. m³)^*).¹⁷ Na jednej z takich farm przemysłowych w Północnej Karolinie, około 2500 świń produkuje rocznie 26 milionów galonów (98 tys. m³ płynnych odchodów, plus dodatkowy milion galonów (3,8 tys. m³)odpadów i 21 milionów galonów (79 tys. m³)błota. Sumując, co roku, 27 miliardów galonów (102 miliony m³) świńskich odchodów płynnych trafia do lagun na terenie USA.¹⁸

Znajdujące się w lagunach odchody zwierzęce w postaci płynnej i stałej są miejscem występowania dużej ilości toksycznych bakterii, które zagrażają sąsiadującym z nimi ziemiom uprawnym i wodom gruntowym. Odchody wydzielają gaz o odrażającym zapachu, który zanieczyszcza powietrze.¹⁹ Wielkie tuczarnie mają jednak pozwolenie na odprowadzanie odchodów do lagun i stwarzanie realnego zagrożenia dla wód gruntowych. Laguny to bomby z opóźnionym zapłonem – mogą doprowadzić do katastrofy ekologicznej, gdy tylko odpady dostaną się do strumieni, rzek i na tereny podmokłe. Świńskie odchody zawierają od 10 do 100 razy więcej skoncentrowanych czynników patogenetycznych niż odchody ludzkie.²⁰

Kał i mocz świń zawierają wysokie ilości związków siarki i azotu, które mogą zanieczyszczać wodę pitną i niszczyć populacje ryb przez zmniejszenie ilości tlenu w wodzie. Kał świń zawiera bakterie, które powodują choroby gastryczne u ludzi dorosłych, a u niemowląt nawet śmierć. Ponadto emitowany jest siarczek wodoru, toksyczny gaz, który u ludzi mieszkających blisko świńskiej farmy przemysłowej w Renville County w stanie Minnesota prowadzi do nudności, wymiotów i zawrotów głowy. Zwierzęta na farmach przemysłowych w USA produkują 130 razy więcej odchodów niż ludzie.²¹

Innym rodzajem zanieczyszczeń, jakich dopuszczają się wielkie tuczarnie, jest spryskiwanie pól uprawnych odchodami zwierzęcymi, rzekomo dla użyźniania gleby. Odchody pobierane są bezpośrednio z lagun i rozrzucane za pomocą dużych spryskiwaczy. Jednak zbyt duże ilości odchodów rozrzucanych na polach powodują zniszczenie płodów, zanieczyszczenie gleby i wód gruntowych.²² Przedsiębiorstwa uboju świń starają się uciec od odpowiedzialności za zanieczyszczenia z lagun. Często podpisują kontrakty z rolnikami, właścicielami ziemi i pozwalają im na kierowanie tuczarniami, jednak to nie rolnik, ale duża korporacja jest właścicielem świń. Rolnik jest jedynie właścicielem odchodów, które może sprzedawać jako nawóz. W razie większego zanieczyszczenia wyciekiem z laguny lub zbyt silnego spryskania pól odchodami, wina zrzucana jest na tego, kto podpisał kontrakt.²³

Jako przodujący producent świń, Smithfield wiedzie także prym w zanieczyszczaniu odchodami środowiska naturalnego. Jedna z należących do Smithfield farm świńskich w Północnej Karolinie 40 razy zanieczyściła rzekę Cape Fear.²⁴ W 1995 roku wylano 2 miliony galonów (7,6 tys. m³) odchodów do jednego z dopływów rzeki Cape Fear. Zaś w 1996 roku milion galonów (3,8 tys. m³) odchodów świńskich z jednego przedsiębiorstwa firmy Smithfield dostało się do rzeki Trent w Północnej Karolinie.²⁵

Jednak Smithfield naprawdę wyróżnił się w swojej macierzystej rzeźni w Smithfield, w stanie Wirginia w 1997 roku. Wtedy firma Smithfield, wraz ze swoją filią Gwaltney, została oskarżona o wypuszczenie odpadów do rzeki Pagan i otrzymała największą karą w postępowaniu cywilnym w USA za łamanie prawa o czystej wodzie. Grzywna wynosiła 12,6 milionów dolarów.²⁶

Ogólnie, rząd Stanów Zjednoczonych wykazał, że Smithfield nie stosował odpowiedniego sprzętu do kontroli i usuwania zanieczyszczeń, co zaowocowało przekroczeniem norm zanieczyszczenia fosforem, bakteriami ze zwierzęcych fekaliów i innymi substancjami 5000 razy przez ponad 5 lat. Smithfield przez wiele lat pozwalał aby niebezpieczne nieczystości wpływały do rzek Pagan i James oraz do Zatoki Chesapeake w Wirginii. Sędzia federalny w sprawie przeciwko firmie Smithfield uznał, że przekroczenia norm zanieczyszczeń ściekowych były niezwykle poważne. Agencja Ochrony Środowiska dopatrzyła się poważnego i notorycznego przekraczania norm w zakresie szkodliwych substancji, takich jak fosfor, amoniak, cyjanek, olej, tłuszcz i pochodzące z fekaliów bakterie…Próbki z rzeki Pagan wykazały wyraźny nadmiar bakterii pochodzących z fekaliów, a zawartych w jelitach niedawno zabitych zwierząt. Ten rodzaj bakterii może powodować poważne choroby u ludzi.²⁷

To nie wszystko – Smithfield próbował uniknąć wykrycia negatywnych skutków swej działalności w Wirginii. Rząd federalny wykazał jednak, że Smithfield fałszował dokumenty i zniszczył zapisy na temat jakości wody.²⁸ Tymczasem władze Wirginii nałożyły na firmę Smithfield osobną karę 3,8 milionów dolarów za złamanie 22 tysięcy regulacji dotyczących zanieczyszczeń.²⁹

Po fiasku w Wirginii, Smithfield stał się celem protestów ze strony obrońców środowiska, rolników i zwykłych obywateli, w związku z zagrożeniami ekologicznymi wynikającymi z dużej ilości świńskich odchodów. Nastroje te nie przeszkodziły jednak firmie Smithfield w nabywaniu coraz to nowych farm świńskich w Stanach Zjednoczonych.³⁰

Sprzeciw społeczny wobec wypełnionych odchodami farm przemysłowych zmusił firmę Smithfield by zaczęła zwracać więcej uwagi na marketing konsumencki. Obecnie 52% sprzedaży odbywa się w sieciach supermarketów, takich jak Wal-Mart, Ford Lion i Kroger. Około 24% produkcji sprzedaje do restauracji typu McDonald’s, Wendy’s i Applebee’s. Mając urzędników antymonopolowych na karku w związku z dominacją na rynku wieprzowym, Smithfield nadal rozrastał się przez wykup kompanii, które kontrolują 6% amerykańskiego rynku wołowego i 11% rynku indyczego.³¹

Tymczasem Smithfield w swoim najeździe na zagraniczne rynki wieprzowe zaczął także eksportować swoje problemy z zanieczyszczeniami. W 2003 roku w filii firmy Smithfield w miejscowości Byszkowo na terenie Polski, zamarznięta laguna wypełniona odchodami świńskimi roztopiła się i odchody przedostały się do lokalnych zbiorników wodnych. Woda przybrała brunatny kolor. Dziecko, które później kąpało się w zanieczyszczonym jeziorze nabawiło się infekcji oka i wysypki. Mieszkańcy wioski musieli znosić obrzydliwy odór w powietrzu. W odpowiedzi vice-prezes firmy Smithfield Dennis Treacy, przyjął protekcjonalny ton stwierdzając: Przestrzegamy polskiego prawa i zachowujemy zasady bezpieczeństwa na farmach.³²

URZĘDNICY FEDERALNI NIE TOLERUJĄ NIEETYCZNYCH DZIAŁAŃ SMITHFIELDA

W marcu 2003 roku, Departament Sprawiedliwości wysłał asystenta prawnika o nazwisku Michael J. Forquer do 5 supermarketów w Waszyngtonie celem zakupu kilku produktów wieprzowych. To, co znalazł na półkach sklepowych stało się dowodem w procesie antymonopolowym przeciw firmie Smithfield, który Departament Sprawiedliwości rozpoczął w lutym 2003 roku. Dominująca pozycja tej firmy na rynku wieprzowym była oczywista – w jednym tylko sklepie sieci Safeway w północno-zachodnim Waszyngtonie znalazło się 47 różnych znaków firmowych należących do firmy Smithfield; sieć sklepów Giant, operująca na tym samym terenie miała 41 takich znaków firmowych.³³

Rząd oskarżył Smithfielda o podwójne złamanie prawa antymonopolowego Hart-Scott-Rodino w związku z projektem z 1998 roku dotyczącym zakupu pozycji mniejszościowej w IBP, Inc., wtedy drugiego po firmie Smithfield amerykańskiego przetwórcy wieprzowiny. Intencją Smithfielda było nie tylko inwestowanie w IBP, ale też całkowity wykup tej kompanii. Departament Sprawiedliwości oskarżył Smithfielda o łamanie prawa antymonopolowego w roku 1998 i w latach 1999 – 2001, gdyż nie został przedstawiony raport o „przedfuzyjnych” inwestycjach Smithfielda w IBP. Raport ten był prawnie wymagany, więc oskarżyciele poprosili sąd o ukaranie firmy grzywną w wysokości 5,47 milionów dolarów.³⁴

W listopadzie 2000 roku Smithfield, chcąc zapobiec nabyciu IBP przez grupę inwestycyjną, złożył konkurencyjną ofertę w wysokości 4,1 miliardów dolarów dla IBP. Próba ta spotkała się z wielką krytyką ze strony grup rolniczych i członków Kongresu Stanów Zjednoczonych, zarówno republikanów jak i demokratów. Narodowy Związek Zawodowy Farmerów wezwał Departament Sprawiedliwości do odmowy fuzji ze względu na zbyt dużą koncentrację na rynku wieprzowym. Narodowa Organizacja Farmerska także wyraziła swój sprzeciw argumentując, że fuzja oznacza koniec dla niezależnych producentów świń. Amerykańskie Biuro Federacji Farmerów wezwało federalnych urzędników do przeprowadzenia badań nad skutkami tej fuzji dla amerykańskich hodowców świń.³⁵

Senator Charles Grassley, republikanin ze stanu Iowa, wysyłał szereg listów do Prokuratora Generalnego Janet Reno i do Prezesa Federalnej Komisji Handlowej Roberta Pitofskyego nawołując o energiczną kontrolę nad planowaną fuzją. Grassley twierdził, że skoro Smithfield przejął kontrolę nad 18,4% krajowego uboju świń, a IBP kontroluje około 17,7%, to ich połączenie zmniejszyłoby liczbę firm kupujących od niewielkich, niezależnych farmerów. [Na rządzie] spoczywa odpowiedzialność rozumienia konsekwencji dalszej koncentracji w rolnictwie i zapewnienia udziału w konkurencji dla niezależnych producentów.³⁶ W wyniku fuzji, Smithfield przegrał licytację IBP z Tyson Foods, która to firma zapłaciła 3,2 miliardów dolarów (plus półtora miliarda długu IBP), co uczyniło firmę Tyson największym producentem mięsa i koncernem pakowania mięsa na świecie.³⁷ Jednak sprawa antymonopolowa związana z zainteresowaniem Smithfielda firmą IBP trwa nadal. Prawnicy firmy Smithfield przegrali kilka prób wycofania tej sprawy z sądu na gruncie proceduralnym. W latach 2000 – 2002 Smithfield dał 650 tysięcy dolarów komitetom Partii Republikańskiej w Waszyngtonie, w tym 365 tysięcy dolarów dla Narodowego Komitetu Republikańskiego i 25 tysięcy dolarów dla Prezydenckiego Komitetu Kolacyjnego.³⁸ Jednak pieniądze firmy Smithfield nie mogą kupić wszystkiego w Waszyngtonie i Departament Sprawiedliwości uznał, że już czas powstrzymać pragnienia tej firmy do monopolizacji rynku mięsnego.

GROŹBY, ZASTRASZANIE, ŁAMANIE PRAWA PRACY

Mniej niż połowa z 44 100 pracowników Smithfielda ma kontrakty ze związkami zawodowymi.³⁹ Smithfield mocno przeciwstawia się rozwojowi struktur związkowych, posuwając się nawet do zastraszania pracowników tak, aby głosowali przeciwko związkom zawodowym. Narodowa Rada do spraw Pracy w 2001 roku stwierdziła, że Smithfield dopuścił się wielu nieuczciwych praktyk wobec pracowników w czasie wyborów do związków zawodowych Zjednoczenia Pracowników Branży Spożywczej i Komercyjnej w 1997 roku w swoim przedsiębiorstwie w miejscowości Tar Heel w Północnej Karolinie.⁴⁰ Jeszcze więcej nieuczciwych praktyk powtarzających się i prowadzonych na szeroką skalę zarzucił firmie Smithfield inny sędzia z Narodowej Rady do spraw Pracy w związku z działaniami w zakładzie w Wilson w Północnej Karolinie.⁴¹ W 2002 roku sędziowie w Raleigh w Północnej Karolinie przyznali 755 tysięcy dolarów parze działaczy związkowych, wobec których miejscowy szeryf, działając jako ochroniarz w firmie Smithfield użył przemocy fizycznej i zastosował areszt w czasie wyborów w Tar Heel. Późniejsza apelacja sądowa zmieniła tę decyzję, gdyż uznano, że korporacja nie może odpowiadać za działania kogoś, kto występuje w funkcji szeryfa.⁴²

POSZERZANIE KORYTA ZA GRANICĄ

Zła opinia w kraju w związku z zanieczyszczeniami i moratoria, które wiele stanów przyjęło wobec nowych zamkniętych przedsiębiorstw tuczu zwierząt spowodowały, że Smithfield skierował się za granicę. W 1998 roku rozpoczęło się agresywne polowanie na zagranicznych rzeźników i producentów opakowań mięsa, co przyniosło sprzedaż rzędu 1,3 miliarda dolarów w skali roku. W roku 1998 Smithfield wykupił Societe Bretonne de Salaisons, jednego z największych prywatnych przetwórców wieprzowiny we Francji, a rok później Animex, wiodącego przetwórcę mięsa w Polsce. W listopadzie przejął firmę Schneider Corp. w kanadyjskim Ontario. W roku następnym firma pakująca wieprzowinę w Meksyku Agroindustrial del Noroeste, zgodziła się sprzedać 50% swych udziałów i zostać partnerem Smithfielda. Także dwie inne kompanie kanadyjskie uległy w 2001 roku. Smithfield wszedł w „joint venture” z firmą chińską w 2002 roku.⁴³

Stan posiadania firmy Smithfield jest szczególnie duży w Polsce. Należący do Smithfielda Animex, osiągając sprzedaż w wysokości 338 milionów w 2003 roku, oferuje Polakom mięso pod dziewięcioma różnymi znakami firmowymi. Ma 6 filii, 7 przedsiębiorstw przetwórczych i zatrudnia 5300 ludzi.⁴⁴ Dodatkowo, jedna z największych amerykańskich filii Smithfielda o nazwie John Morrell & Co. używająca 11 znaków firmowych na produktach mięsnych eksportuje swoje wyroby do Polski.⁴⁵

W Kanadzie w 2003 roku sprzedaż firmy Schneider wyniosła 770 milionów dolarów.⁴⁶ Filia Smithfielda, o nazwie SBS we Francji miała w 2003 roku sprzedaż wynoszącą 208 milionów dolarów, 4 rożne znaki firmowe na opakowaniach produktów mięsnych, 3 przedsiębiorstwa produkcyjne i zatrudniała 1250 ludzi.⁴⁷ W 2004 roku Smithfield kupił 15% pakietu udziałowego w hiszpańskiej firmie pakowania mięsa Campofrio⁴⁸ i nabył 100% w firmach brytyjskich Norwich Food i Ridpath Pek.⁴⁹

W Europie strategia ekspansji firmy Smithfield wiąże się z rozszerzeniem Unii Europejskiej, do której w maju 2004 wstąpiło 10 nowych krajów, w tym Polska. Wielkie połacie obszarów rolniczych w Polsce mogłyby się stać spichlerzem Europy i Smithfield nie chce przegapić tej szansy. Korporacja ta zaczęła węszyć w Polsce już w 1999 roku, gdy kupiła pakiet udziałów własnościowych w Animexie. Dwa lata później dwaj biznesmeni z Polski, reprezentujący firmę Prima Foods, zaczęli kupować świńskie farmy w północno-zachodniej Polsce i podpisywać umowy z drobnymi rolnikami. Wkrótce polskie władze przekonały się, że Smithfield używał firmy Prima Foods jako fasady, dając jej fundusze na zakup farm. Takie przyjazne relacje pozwoliły firmie Prima przejąć znaczne połacie ziemi w swoje ręce, bez łamania polskiego prawa, które bardzo ograniczało możliwości zakupu polskich obszarów rolnych przez zagraniczne kompanie.⁵⁰

Marek Kryda, rzecznik Animal Welfare Institute w Polsce, który chce ograniczyć ekspansję Smithfielda, powiedział w lutym 2004 roku dziennikarzowi „Washington Post”: Smithfield nie przestrzega reguł. Po prostu mówi nam „Nie zaczynajcie z nami, jesteśmy zbyt silni”.⁵¹

Duże inwestycje Smithfielda w Animexie i Primie niestety dowodzą, że dostaje w Polsce to, czego chce.

Po tym jak działacze na rzecz ochrony środowiska skarżyli się na zanieczyszczenia z farm świńskich Smithfielda, politycy popierający firmę Smithfield umiejętnie zmienili prawo odnoszące się do nawozów naturalnych. Płynne odchody świńskie zaklasyfikowano jako „produkt rolniczy” zamiast jako produkt odpadowy.

Jeden z niezależnych hodowców świń w Czaplinku, skarżył się, że amerykańska kompania, warta przynajmniej 8 miliardów dolarów, chce doprowadzić go do bankructwa, zwiększając produkcję świń, mimo że lokalny rynek ma już więcej świń niż popytu na nie, co doprowadza do obniżek cen mięsa wieprzowego. Jeśli tak będzie dalej, to za 5 lat i nas tutaj już nie będzie – powiedział gazecie „Washington Post”.⁵²

We Francji Smithfield poprzez swoją filię SBS, wykupił francuskiego producenta wędlin Jean Caby w maju 2004 i, jak podano w serwisie informacyjnym, spodziewa się wykreować największą grupę producentów we francuskim sektorze produkcji wędlin i produkować 95 tysięcy ton rocznie.⁵³ W Brazylii w 2001 roku Smithfield zapowiedział zainwestować 100 milionów dolarów w produkcję świń w stanie Mato Grosso, po tym jak rząd stanowy zapewnił korzyści podatkowe.⁵⁴ Już w 2004 roku, Smithfield kierował nową farmą z 15 tysiącami świń, położoną 150 mil (241 km)^*) od Cuiaba w Mato Grosso.⁵⁵

Smithfield coraz więcej znaczy w biznesie wieprzowym w Ameryce Centralnej i Południowej. Zapłacił 24 miliony dolarów za swoje udziały w Agroindustrial del Noroeste w Meksyku, gdzie minimalna stawka za godzinę pracy nie przekracza jednego dolara. Jest obecnie trzecim co do wielkości producentem mięsa wieprzowego w Meksyku, z liczbą 18 tysięcy świń w Sonora i 14 500 w Vera Cruz, według danych pochodzących z 2001 roku.⁵⁶

Mówiąc o interesach Smithfielda w Meksyku, Luter tak podsumował apetyt swojej korporacji na wchłoniecie jak największej ilości firm mięsnych: Nasz związek z uznanym i dobrze zarządzanym przetwórcą wieprzowiny w Meksyku to kolejny krok w planie strategicznym Smithfield Foods by stać się globalnym przetwórcą przez nabywanie lub formując porozumienia z tymi firmami, których produkty, przedsiębiorstwa i koszty strukturalne dają im korzyści marketingowe.⁵⁷

Podlany gotówka, pochód firmy Smithfield w kierunku utworzenia Organizacji Narodów Zjednoczonych wieprzowiny wydaje się przebiegać w sposób niezakłócony, niezależnie od tego czy Smithfield łamie prawa antymonopolowe w swoim kraju, czy nie.



Przypisy:
1.Chris Flores, „Company still wants to be biggest hog at the trough,” Hampton Roads Daily Press, 115, 15 maja 2004.
2.Michael Davis, „Justice Department Sues Meat Giant Smithfield Over Stock Purchase,” The Virginian Pilot, 1 marca 2003.
3.Michael Davis, „Smithfield says acquisitions need nurturing not gutting,” The Virginian Pilot, 15 maja, 2004.
4.„Pennexx Foods, Inc. Reports 10.1% Increase in Revenue; Covenant Wavier Extended,” Business Wire, 1 listopada 2002.
5.Ibid.
6.Pennexx Foods, Inc., 8K Filing, Securities and Exchange Commission, Item 2., „Acquisition or Disposition of Assets,” 12 czerwca 2003.
7.„Update on Pennexx Foods, Inc, $226,000,000 Fraud Claim against Smithfield Foods, Inc.; Pennexx Seeks Court Order to Begin Discovery,” Business Wire, 17 maja 2004.
8.Harold Brubaker, „Pennexx Sues, Blames Rival for Closing,” Philadelphia Inquirer, 4 grudnia 2003.
9.Ibid.
10.Scott Kilman, „Restrictive Laws Damp Competition, Leave Acquisition as Best Path to Expansion,” The Wall Street Journal, 31 sierpnia 2001.
11.International Directory of Company Histories, Vol. 43, St. James Press, 2002, s. 1-3, via Business & Company Resource Center database.
12.Kilman.
13.Ibid; Flores; „Smithfield Foods Plans to Expand More in the Future,” USAgNet, 17 maja 2004, Wisconsin AgConnection, http://www.wisconsinagconnection.com/storynational.cfm?Id=531&yr=2004.
14.„Hungary/USA: Smithfield may invest in Hungary’s Pick – Report,” www.just-food.com, 6 maja 2004.
15.Smithfield Foods, Inc., 10-K filing, Securities and Exchange Commission, 23 lipca 2003, s.3.
16.USAgNet.
17.Robbin Marks, „Cesspools of Shame: How Factory Farm Lagoons and Sprayfields Threaten Environment and Public Health,” National Resources Defense Council and the Clean Water Network, lipiec 2001, http://www.nrdc.org/water/pollution/cesspools/cesspools.pdf, p. 3-4.
18.Ibid.
19.GRACE Factory Farm Project, „Is Your Meat Fit to Eat?” www.factoryfarm.org/whatis/1.php, 2003, s. 3.
20.„America’s Animal Factories: How States Fail to Prevent Pollution from Livestock Waste,” Natural Resources Defense Council, 1998, www.nrdc.org/water/pollution/factor/aafinx.asp.
21.Marks, s. 3.
22.Marks, s. 4.
23.Marks, s. 7.
24.Ibid.
25.Marks, s.8.
26.„Smithfield Foods Fined $12.6 Million, Largest Clean Water Act Fine Ever,” U.S. Department of Justice, news release, 8 sierpnia 1997.
27.Ibid.
28.Ibid.
29.International Directory of Company Histories, s. 4.
30.Ibid.
31.Flores.
32.Glenn Frankel, „Polish Farmers Raise a Stick Over U.S. Agribusiness Giant,” Washington Post, 2 lutego 2004.
33.U.S. v. Smithfield Foods, Inc., Civil Action No. 1:03-CV-00434, 2003.
34.U.S. v. Smithfield Foods, Inc., Civil Action No. 1:03-CV-00434, 2003 http://www.usdoj.gov/atr/cases/f200800/200813.htm
35.Joe Vansickle, „Smithfield’s Bid for IBP Raises Concerns,” National Hog Farmer, grudzień 2000.
36.„Grassley Pushes for Scrutiny of Smithfield Offer to Buy IBP,” press release, office of Sen. Charles Grassley, 15 listopada 2000.
37.„Top of the News: Men of Meat,” www.Forbes.com, 2 stycznia 2001.
38.www.opensecrets.org
39.Smithfield Foods, Inc., 10-K filing, Securities and Exchange Commission, 23 lipca 2003, s. 11.
40.„ALJ Says Pork Processor Committed ULP’s, Recommends Rehire of Fire Employees,” BNA Labor Relations Week, 11 stycznia 2001.
41.„ALJ Says Meatpacker’s ULPs Warrant Bargaining Order at North Carolina Plant,” BNA Labor Relations Week, 8 lipca 2001.
42.„Jury Awards $755,000 to Union Activists Alleging Excessive Force Used by Smithfield,” BNA Labor Relations Week, March 14, 2002; „Smithfield Not State Actor, Not Liable in Union Activists’ Excessive Force Claims,” 7 sierpnia 2003.
43.Smithfield Foods, Inc., 10-K filing, Securities and Exchange Commission, 23 lipca 2003, p.4-5.
44.Smithfield Foods, Inc., 10-K filing, Securities and Exchange Commission, 23 lipca 2003; http://www.smithfieldfoods.com/Understand/Family/Animex.asp
45.Smithfield Foods, Inc., 10-K filing, Securities and Exchange Commission, 23 lipca 2003; http://www.smithfieldfoods.com/Brands/Where/
46.Smithfield Foods, Inc., 10-K filing, Securities and Exchange Commission, 23 lipca 2003; http://www.smithfieldfoods.com/Investor/Press/press_view.asp?ID=204
47.Smithfield Foods, Inc., 10-K filing, Securities and Exchange Commission, 23 lipca 2003; http://www.smithfieldfoods.com/Understand/Family/bretonne.asp
48.„Smithfield Foods Moves Into Spain,” Successful Farming, marzec 2004.
49.„Smithfield Foods Completes U.K. Acquisitions Forming Smithfield Foods Ltd.” press release, www.smithfield.com, 9 lutego 2004.
50.Frankel.
51.Ibid.
52.Ibid.
53.„Smithfield Expands in France,” www.justfood.com, 24 maja 2004, www.ellinghuysen.com/news/companies.html.
54.Allen Cummins, „Day 11 – Cuiaba, Brazil,” The Corn and Soybean Digest, 2 kwietnia 2001.
55.Greg Lamp, „Brazil Up Close and Personal,” The Corn and Soybean Digest, 1 marca 2004.
56.Betsy Freese, „Making Moves in Mexico – Pork Industry’s Foreign Operations,” Successful Farming, październik 2001.
57.Rebecca Gants, „Smithfield Foods: Expanding a Global Presence by Acquisition,” Meat & Poultry, 1 sierpnia 1999.

*) 1 stopa kwadratowa = 929 cm², 1 akr = 4046,856 m², 1 galon amerykański, = 3,78541 dm³ (litrów), 1 mila = 1,609344 km