MŁODZI EKOLODZY

19.11.2002 klasa IIIb i chętni uczniowie z IV LO w Gdańsku pod opieką dwóch pedagogów, pani profesor Dąbrowskiej-Mróz i pani profesor Elżbiety Maj przeprowadzili happening pod hasłem "Góra śmieci", którego celem była "edukacja ekologiczna" społeczności lokalnej jednej z dzielnic Gdańska - Nowego Portu. W akcji wzięli również udział uczniowie I klasy gimnazjum o profilu dziennikarskim pod opieką pani Beaty Czai i pani Elżbiety Szwoch.

Na nasze działania złożyły się następujące zadania:

• przygotowanie barwnych plakatów z hasłami typu: "Osobno papier, osobno szkło, osobno plastik - zapamiętaj to!", "Uczcie dzieci segregować śmieci" i innymi, zachęcającymi do segregacji śmieci;
• opracowanie ankiety na ww. temat;
• zbieranie informacji o stosunku ludzi do ochrony środowiska, zwłaszcza zaś do problemu segregacji odpadów.

Tak przygotowani - teoretycznie jak i praktycznie - ruszyliśmy na podbój Nowego Portu.

Kulturalnie odrywaliśmy od codziennych zajęć napotykanych ludzi. Rozmawialiśmy także z osobami, które wyglądały przez okna swoich domów (niestraszne nam było nawet trzecie piętro). Zadawane przez nas pytania nie wymagały dłuższych odpowiedzi. Oto treść naszej ankiety:

• Czy Pani/Pan segreguje śmieci?
• Czy bierze Pani/Pan swoją siatkę na zakupy?
• Czy na Pani/Pana osiedlu znajdują się kubły na śmieci przeznaczone odpowiednio na makulaturę, plastik i szkło?
• Kupując produkty zwraca Pani/Pan uwagę na to czy są one w szklanych czy plastikowych opakowaniach?
• Czy takie akcje jak "Sprzątanie Świata" są potrzebne?

Wszystkie uzyskane odpowiedzi skrzętnie notowaliśmy, aby móc podsumować naszą ankietę. Wyniki były następujące. Zgodnie stwierdzono, iż akcje takie jak "Sprzątanie Świata" są bardzo potrzebne. Nieliczni oznajmili, że na zakupy biorą tylko swoje siatki. Jeżeli chodzi o segregację śmieci to zdania były podzielone. Smutną wiadomością był stwierdzony przez większość ankietowanych fakt, iż mało jest specjalnych pojemników na śmieci, co uniemożliwia im segregację odpadów. Na pytanie o opakowania poszczególnych produktów usłyszeliśmy, że najistotniejsza jest cena i jakość towarów.

Muszę stwierdzić, że liczna grupa, jaką tworzyliśmy wzbudziła ogólne zainteresowanie. Zaciekawienie w przechodniach wzbudzały również kolorowe plakaty. Ludzie zatrzymywali się i z zainteresowaniem przyglądali się naszym dziełom plastycznym. Wśród ankietowanych byli tacy, którzy bardzo chętnie z nami rozmawiali, ale i tacy, którzy nawet nie chcieli wysłuchać wyjaśnienia powodów, dla których chcieliśmy zająć im trochę czasu. Czasami byli wręcz nieprzyjemni, a nawet agresywni. Jeszcze inni twierdzili, że i tak nic od nas nie kupią.

Podsumowując naszą akcję dochodzimy do następujących wniosków. Ludziom nieobce są problemy ochrony środowiska i dbają o nie w miarę swoich możliwości. Jednakże mając do wyboru ekologiczny tryb życia i własne korzyści wybierają drugie. Tym, którzy nie pamiętają o poszanowaniu przyrody, poddajemy pod rozwagę następujący cytat:

"Bóg wybacza zawsze, ludzie czasami, a przyroda nigdy!"

Każdego, kto wspólnie z nami chciałby zorganizować na terenie Gdańska akcję związaną z ochroną środowiska lub chciałby uzyskać szczegółowe informacje na temat happeningu, prosimy o kontakt:

foto Dorota Dąbrowska-Mróz

JAK WYCHOWAĆ PRZYSZŁYCH EKOLOGÓW?

Potrzeba ochrony środowiska naturalnego człowieka jest kwestią bezsporną. We współczesnym świecie, z jego tendencją do rozwoju w kierunku przemysłowym, codziennie spotykamy się z realnymi zagrożeniami naszego zdrowia, a to w postaci zanieczyszczenia powietrza, wody, czy też hałasem i degradacją ziemi. Aby zapewnić sobie dalszą bezpieczną egzystencję, człowiek musi bez przerwy walczyć z tymi zagrożeniami. Jeżeli nie podejmie tej walki może doprowadzić się do samounicestwienia. Niewątpliwym sprzymierzeńcem w tej walce jest dziedzina nauki - ekologia. Wysiłki działaczy i sympatyków na całym świecie przynoszą konkretne rezultaty. Należy sobie zdać sprawę, że te działania muszą mieć charakter aktywny i długofalowy. Bardzo ważnym elementem jest tu świadomość ekologiczna, którą należy rozwijać od najmłodszych lat szkolnych. Widzę tutaj ogromną rolę nauczycieli i wychowawców, którzy winni realizować program edukacyjny od przedszkola.

Edukacja ekologiczna może przybierać różne formy. Wycieczki mają znaczny zasób bodźców wychowawczych. Przede wszystkim wdrażają do umiejętności pracy grupowej na rzecz środowiska, wpływają na kształtowanie świadomości ekologicznej i pozwalają na autentyczne działania na rzecz ochrony przyrody. Niezwykle cenne są wędrówki uczniów w środowiskach ekologicznie czystych, a przy tym biologicznie wartościowych np. w lesie, w parku i na łące. Uczą dzieci i młodzież wrażliwości estetycznej i rozwijającej pragnienie obcowania z pięknem przyrody.

Wycieczka znacznie poszerza wiedzę przyrodniczą ucznia, który obserwuje zmieniające się warunki życia flory i fauny w różnych porach roku. W terenie nauczyciel może wpłynąć na rozwój wyobraźni dziecka, bowiem czyniąc z wyobraźni punkt wyjścia, ułatwia się dzieciom widzenie perspektyw nowych wyzwań dla ekologii.

Jeżeli nie można wyjechać na wycieczkę, można prowadzić bardzo ciekawe zajęcia ekologiczne w pobliżu szkoły. "Zielone zabawy" są praktyczną propozycją dla nauczycieli twórczych i aktywnych. "Słuchanie serca drzewa", "Odgłosy przyrody", "Spotkanie z drzewem" to tylko niektóre z propozycji edukacji ekologicznej na wesoło. Gry i zabawy wzbudzają zainteresowanie i ciekawość samodzielnego poznawania środowiska przyrodniczego. Podczas odpowiednio przemyślanych i zaprojektowanych zabaw dziecko jest w stanie poznać i lepiej zrozumieć skomplikowane treści z zakresu ekologii. Dzieci i młodzież lepiej poznają zasady funkcjonowania człowieka w środowisku przyrodniczym.

Ukoronowaniem całorocznej działalności opiekunów kół ekologicznych jest udział w "Światowym Dniu Ziemi" obchodzonym w kwietniu. Impreza ta w niektórych szkołach ma szczególnie szeroki rozmach. W tym roku organizowano hapeningi uliczne - "Zielone marsze". Wzbudzały one zainteresowanie mieszkańców miast, odbiły się echem w codziennej prasie. Marsze te były okazją do zamanifestowania haseł ochrony środowiska pod sztandarami ekologii.

To tylko kilka przykładów edukacji ekologicznej przy pomocy których my, nauczyciele możemy wychować przyszłych ekologów, młodych, prężnych ludzi, którzy rozumieją, że nie ma innej drogi ochrony naszej planety.

Miejmy nadzieję, że w przyszłości wielu z nich dołączy do obecnych działaczy i przyczyni się do ochrony naszej pięknej planety przed degradacją.

NLP - EDUKACJA BARDZIEJ EKOLOGICZNA

Nasza cywilizacja przekroczyła już próg epoki przemysłowej, rozpoczął się kolejny etap, który wymaga od ludzi nowych umiejętności i innego traktowania rzeczywistości. Modne ostatnio określenie "osobowość ekologiczna" oznacza mądrzejsze i bardziej odpowiedzialne podejście do świata, w którym żyjemy. To większa świadomość ograniczoności zasobów naturalnych, harmonijnego współistnienia różnych gatunków i ludzkiej odpowiedzialności za "zdrowie" Ziemi. Wcześniejsze postrzeganie rzeczywistości, w której człowiek widziany był na podobieństwo raczej mechanizmu niż cząstki natury, życie społeczne jako pełna rywalizacji walka o byt, a nacisk kładziony na niczym nieograniczony postęp gospodarczy i technologiczny powoli zostaje zastąpione tzw. podejściem ekologicznym. Nowy styl życia wymaga od nas dążenia do lepszego zrozumienia praw natury, pogłębiania własnej świadomości, zastanowienia się czy współczesne społeczeństwo umożliwia realizację takich potrzeb jak miłość, bezpieczeństwo czy obcowanie z przyrodą. To czas nowego wartościowania, przejścia od ekspansji do ochrony, od ilości do jakości, od rywalizacji do współpracy, od dominacji i kontroli do partnerstwa i zaniechania przemocy.

Nie jest to zmiana łatwa, a system edukacji stworzony na potrzeby społeczeństwa industrialnego nie jest w stanie przygotować ludzi do nowego, bardziej ekologicznego zaistnienia w świecie. Współczesna cywilizacja charakteryzuje się pośpiechem, wielkim tempem zmian i nadmiarem zewsząd napływających informacji. XXI wiek oczekuje ludzi, którzy potrafią czuć, szybko odnajdywać się w nowych sytuacjach, myśleć samodzielnie i krytycznie, bezproblemowo nawiązywać nowe kontakty i przede wszystkim postrzegać swoje życie w sposób ekologiczny i globalny. Nowe wyzwanie to inne podejście do świata i edukacja, która pozwoli rozwinąć ludzką empatię, zdolności przystosowawcze, zmienić dotychczasowe podejście do przyrody i poszerzyć (wcześniej dość ograniczoną) percepcję. To nauka nie tyle określonych treści, ile samego szybkiego sposobu nabywania wiedzy i umiejętności. Ekologia emocjonalna w zachowaniach wobec siebie i innych jest na topie już od ostatniej dekady zeszłego stulecia i jednoznacznie kojarzy się ze skrótem NLP - neurolingwistycznym programowaniem. NLP zdaje się być początkiem edukacji na miarę nowych wymagań, jakie stawia nam cywilizacja. Nie bez powodu określane jest mianem psychologii następnej generacji. Ten holistyczny program obejmuje naukę o człowieku: jego podejściu do świata, percepcji, znaczeniu słów i gestów, jakimi się posługuje, języku ciała, stosunku do czasu, podejściu do problemów, zahamowaniach wewnętrznych itd.

To zbiór praktycznych modeli i sposobów poznania samego siebie, efektywnego postępowania, komunikacji i technik służących wprowadzaniu zmian w sobie i innych. To przeniesione w praktykę, a teoretyczne do tej pory koncepcje dotyczące m.in.: ludzkiego intelektu, emocji, kreatywności czy intuicji. To kursy, na których można nauczyć się jak odkryć i aktywizować własne "wewnętrzne" zasoby na korzyść nie tylko własną, ale i innych ludzi i samego środowiska naturalnego.

Kursy NLP uczą jak się uczyć, nie dają tzw. ryby, ale "wędkę", dzięki której jesteśmy w stanie pracować nad własnym rozwojem i bardziej ekologicznym, czyli naturalnym istnieniem w rzeczywistości, która nas otacza.

Ponieważ NLP to zarówno teoria, jak i praktyka - znaleźć tu można na przykład swój najlepszy model postępowania czy rozwiązywania problemów, poznać swoje mocne i słabe strony lub bariery, które powodują, że nie osiągamy sukcesów, lub też odkryć własne, dotąd nieuświadamiane zasoby wewnętrzne, innymi słowy nabyć umiejętność wykorzystania swojego duchowego, intelektualnego i emocjonalnego potencjału. Techniki te są na tyle uniwersalne, że okazują się skuteczne również w przypadku terapii - znacznie zredukowały czas jej trwania i co najważniejsze wprowadziły pojęcie wewnętrznej ekologii - pozbawiły konieczności "wywnętrzania się". Pracując tylko na emocjonalnych reakcjach można uniknąć ingerencji w strefę osobistą pacjenta pomagając mu odbyć wędrówkę od zaburzeń zdrowotnych do stanu całkowitej kontroli nad własnym zdrowiem. W biznesie wprowadzone zostało nowe pojęcie WIN - WIN (wygrana - wygrana), kiedy w negocjacjach stawia się na czele zadanie uwzględnienia wszechobecnej korzyści. Czas rekinów odchodzi do lamusa - drzwi otwierają się przed nową generacją w biznesie - biznesem czystych rąk.

NLP również pozwala nam zacząć od siebie proces zmian, w kierunku bardziej ekologicznego bycia w świecie. Pogłębia naszą świadomość, poszerza wiedzę o własnym ciele i umyśle, wskazuje naturalne zasoby, których nie jesteśmy świadomi. To edukacja, która rozwija samodzielność i kreatywność, pokazuje jak żyć w zgodzie ze sobą i naturą. Pomaga istnieć bez agresji, zaborczości i przemocy czerpiąc z własnego bogatego "wnętrza" zamiast wydzierać wszystko innym. To jedna z dostępnych nam dróg kształtowania w sobie tzw. osobowości ekologicznej.