WIZJA NOWEJ EKOLOGII
MANIFEST "ARKI"

Ruch na rzecz ochrony środowiska pojawił się 25 lat temu jako protest przeciwko degradacji świata żywego i takim pozostał w ciągu swej długiej kariery, a jego założenia popierają obecnie dziesiątki milionów ludzi. Ruch na rzecz ochrony środowiska to o wiele więcej niż tylko protest. To wyraz modelu życia jednostek ludzkich i oferta praktycznego programu przemian. Faktycznie, ruch alarmuje, że bez takich przemian wątpliwym jest czy przeżyjemy. "Arka" (ARK) została stworzona w celu zogniskowania dążeń i niepokojów oraz energii milionów mężczyzn i kobiet na całym świecie. Również po to, by przedstawić te zmiany, które są niezbędne, jeśli życie na ziemi ma przetrwać. "Nowa ekologia", tu w skrócie przedstawiona, jest próbą zakreślenia wartości, które powinny przewodzić naszym działaniom.

Los ziemi spoczywa w naszych rękach. Od naszej decyzji zależy czy życie na ziemi przetrwa, czy też zakończy się straszliwym kataklizmem. Nie wolno nam unikać ani odkładać tego wyboru. Musimy dokonać go teraz, zanim rośliny i zwierzęta wyginą, zanim powietrze, woda i Ziemia znikną pod ciężarem spowodowanych przez człowieka zniszczeń.

Jeśli mamy uratować Ziemię i zachować jej piękno, to potrzeba nam jednego - poczucia celu. Nauka i technologia nie wystarczą. W istocie to nasze pogwałcenie wiedzy, wynikającej z rozwoju nauki, narastające od czterech stuleci i nasza jedyna w swoim rodzaju pogoń za zdobyczami materialnymi przywiodły nas do obecnego, rozpaczliwego położenia. Opanowaliśmy naturę - przy zupełnym braku mądrości. Trwamy na ziemi niczym spasione dzieciaki, chciwie pochłaniając jej bogactwa i kalając je naszymi odpadami.

Nowa Ekologia podejmuje próbę przywrócenia równowagi, pohamowania rozwoju nauki zrozumieniem czerpanym z intuicji moralnej oraz zdolności wzruszania się naturalnym pięknem ziemi. To nas uratuje, gdyż bolączki współczesnego społeczeństwa mają żródło nie w niepowodzeniach nauki, lecz w niezdolności pogłębienia kontaktu ze światem, którego częścią przecież jesteśmy. Wciąż zaprzeczamy najbardziej fundamentalnym cechom nas jako istot ludzkich.

Nowa Ekologia czerpie swą inspirację po pierwsze z ruchu myśli i idei znanych pod nazwą Romantyzmu, który najlepiej oddali niemiecki dramaturg i filozof Johan Wolfgang von Goethe i angielski poeta William Wordsworth. Romantyzm utożsamiany jest z kultem piękna natury. Jednak wyrażał on bardzo trafnie związek istot ludzkich z otaczającym je światem natury. Romantycy dowodzili, że nasze poczucie piękna i nasze utożsamianie się z naturą są w nas najważniejsze. Są bowiem tym, co czyni z nas ludzi, pozwalając nam zagłębić się w rzeczywistość. Ideały Romantyków okazały się jednak bezsilne wobec niepohamowanego impetu rewolucji naukowej i przemysłowej - wrażliwość romantyczna uległa "mentalności naukowej", która upatrywała w naturze coś, co należy ujarzmić, poddać eksploatacji i zużyć dla wygody człowieka. Ta mentalność, którą można trafniej określić jako ideologię materializmu naukowego, po dziś dzień pozostaje dominującą.

Jednak idee Romantyzmu nie przepadły. W dwudziestym wieku powrócili do nich dwaj najwięksi myśliciele modernistyczni - francuski filozof Henri Bergson oraz angielski matematyk i filozof Alfred North Whitehead. Ich osiągnięciem stało się zinterpretowanie wartości romantycznych w świetle najświeższych odkryć w biologii ewolucyjnej i współczesnej fizyce. Dzięki temu ideały romantyczne natychmiast znalazły odniesienie do dwudziestowiecznej, katastrofalnej sytuacji.

Whitehead i Bergson utrzymywali, że motoda naukowa nie zapewnia nam pięknego obrazu rzeczywistości. Jeśli mamy nawiązać bezpośredni kontakt z najgłębszymi pokładami rzeczywistości, to musimy zaangażować inne cechy i zdolności, jak na przykład zdolność moralnej intuicji. Rzeczywistość podstawowa jest kreatywną zasadą życia - Bergsonowskim wlan vital, które można poznać tylko poprzez zdolność oceny etycznej i moralnej. Innymi słowy, nasze pouczenie piękna wiedzie do prawdy, a ta prawda jest fundamentalną rzeczywistością Wszechświata. Jest podstawą bytu. Jest, jak mówi Berson, "dana od Boga, jeśli sama nie jest Bogiem".

Podejście romantyczne we współczesnej interpretacji Whiteheada i Bergsona stanowi pierwszy element naszego nowego podejścia do świata - element prawdy uniwersalnej. Drugiego dostarczył James Lovelock swą uznaną hipotezą GAJA, która opisuje ziemię jako biologicznie funkcjonującą jedność lub twór żyjący. Trzeci element pochodzi z pracy amerykańskiej autorki i biologa Rachel Carson, której najsłynniejsza praca "Silent Spring" (Cicha wiosna) w 1962 roku dała początek ruchowi na rzecz ochrony środowiska, będąc szczegółowym przeglądem destrukcyjnego wpływu cywilizacji na świat roślin i zwierząt.

W zespoleniu tych trzech elementów - Whitehead'owskiej i Bergson'owskiej definicji twórczej zasady życia, Lovelock'owskiego konceptu ziemi jako biologicznej jedności lub żyjącej istoty, i praktycznego postrzegania indywidualnych istot żywych zobrazowanego przez Rachel Carson - znajdujemy zrozumienie i moralną wizję, która pomoże nam zwalczyć kryzys na ziemi.

Jest to szczególne, marzycielskie wejrzenie, które Wordsworth nazwał "rozsądkiem w jego najbardziej egzaltowanym nastroju."

Życie, ostatecznie, jest źródłem wszystkich wartości moralnych. To właśnie w czczeniu życia, w całej jego różnorodności i bogactwie, nasze własne życie zyskuje znaczenie i cel. Źycie jest najgłębszą rzeczywistością i życie prowadzi nas ostatecznie do Boga czy też do uniwersalnego ducha prawdy i piękna, który nadaje kształt wszystkim rzeczom. To właśnie moralna wizja inspiruje filozofię Nowej Ekologii i dostarcza przewodnich zasad dla ruchu, który nazwaliśmy "ARK" (Arką). Arka dla życia na ziemi.

Adres:

The Ark Trust 498 - Soc Harrov Rd. London W9 30A, ANGLIA