DRUGA STRONA MOTORYZACJI

NAJUKOCHAŃSZY MORDERCA (3)

Uświadomiwszy sobie, że nasz ukochany samochód jest dla nas bardzo poważnym konkurentem w dostępie do tlenu,¹⁾ zaczynamy go kochać jakby odrobinę mniej, szczególnie w sytuacjach, gdy brak możliwości łatwego oddychania zaczyna się nam dawać dość konkretnie we znaki.

Niestety, zabieranie nam tlenu z powietrza to tylko jedna i to wcale nie najważniejsza wada pojazdu, bez którego coraz trudniej nam żyć. W miejsce zabranego tlenu samochody emitują do środowiska mnóstwo innych pierwiastków i związków chemicznych zupełnie obcych naturze, które nie są wcale dla tej natury obojętne.

Ekolodzy oceniają (i potwierdza to Ministerstwo Ochrony Środowiska, a także Ministerstwo Transportu), że ok. 30-50%, a w miastach nawet 80-90% zanieczyszczeń środowiska pochodzi właśnie z transportu. Przeciętny samochód wydala rocznie ok. 1 tony spalin zawierających ok. tysiąca trujących związków chemicznych (...).²⁾ Co to są za związki? Jak wpływają na przyrodę, na roślinność, klimat, zdrowie i życie człowieka?

Gdy pod koniec 1993 r. - zostawszy posłem - zaczęłam poszukiwać poważnych informacji na ten temat, okazało się, że poza broszurkami organizacji ekologicznych, niewiele można znaleźć. Nikt w Polsce nie prowadził systematycznych badań mogących naukowo potwierdzić to, przed czym ostrzegali ekolodzy. Nawet gdy ktoś coś wiedział, to wiedza ta była mało dostępna, czasami nawet dla posłów! Uznałam to za zbrodnię. Wymagało się od nas podejmowania decyzji np. w sprawie programu budowy autostrad czy kierunków rozwoju transportu (polityki transportowej), nie dając nam pełnej informacji, jakie mogą być skutki tego, co uchwalimy. Na szczęście znalazłam sojuszników w Biurze Studiów i Ekspertyz Sejmowych (BSE) oraz posłów z Komisji Ochrony Środowiska.

Wspólnie doprowadziliśmy do zorganizowania w Sejmie seminarium naukowego dla posłów na temat "Transport a ochrona środowiska". Odbyło się ono we wrześniu '94, w okresie, gdy w Sejmie trwały intensywne prace nad ustawą o autostradach płatnych.

To już chyba wówczas zwolennicy autostrad, zdający sobie doskonale sprawę, kto był rzeczywistym inicjatorem tego seminarium (oficjalnie były nim Komisja Ochrony Środowiska i Komisja Transportu), zaprzysięgli mi zemstę, zresztą sam prezes Agencji Budowy i Eksploatacji Autostrad - Pan Andrzej Patalas (zaproszony na to seminarium) powiedział do mnie groźnie: Pani poseł, żarty się skończyły, co odebrałam jako zapowiedź poważnych kłopotów m.in. w następnej kampanii wyborczej. Dziś rzeczywiście posłem już nie jestem, nie oznacza to jednak, że będę trzymać w tajemnicy swoją, zdobywaną z dużym trudem, ale i uporem, wiedzę.

Ludzie mają prawo wiedzieć, jakie są skutki zatrucia środowiska przez transport samochodowy chociażby po to, aby mogli świadomie wybierać co wolą - wygody podróżowania czy własne bezpieczeństwo i zdrowie.

Te moje felietoniki to m.in. sposób przekazania bodaj minimum wiedzy nie tyle dla naukowców czy polityków, ile dla zwyczajnych ludzi, którzy wiedząc, mogą wymagać od swoich przedstawicieli we władzach państwa czy gminy określonych, bezpiecznych dla nich decyzji.