Planowanie strategiczne i zarządzanie zasobami finansowymi Szkolenie prowadzone w oparciu o ten materiał jest finansowane przez Program Dialog Społeczny NGOs - Phare Planowanie strategiczne i zarządzanie zasobami finansowymi
Autor:
Progressive StrategiesUzupełnienia:
Program Szkoleniowy Environmental Partnership for Central Europe
Materiał ten został przygotowany dzię
ki pomocyEnvironmental Training Project
Copyright by Environmental Partnership for Central Europe
SPIS TREŚCI
Wstęp 4
Jak posługiwać się tym podręcznikiem 5
Cele 6
Ocena przed szkoleniem 7
Rozdział I Indywidualna motywacja do działania 10
Rozdział II Planowanie strategiczne i operacyjne 20
Rozdział III Zdobywanie funduszy 59
Rozdział IV Zarządzanie finansami 101
Rozdział V Oddziaływanie społeczne 134
Rozdział VI Opracowywanie programu 160
Ocena po zakończeniu szkolenia 191
Załączniki:
A: Umiejętność słuchania i konstruktywnej krytyki 194
B: Planowanie i prowadz
enie udanych zebrań 200C: Jak prowadzić burzę mózgów 206
Słowniczek 208
Bibliografia 210
Wstęp
Jak dowiodło wiele organizacji w Europie Środkowej i Wschodniej, można osiągnąć bardzo dużo przy pomocy bardzo ograniczonych środków. Jednak na dłuższą metę, w czasach wielkich zmian społecznych, gospodarczych i politycznych, w okresie przechodzenia do gospodarki rynkowej, wiele organizacji pozarządowych odczuje konieczność zwiększenia budżetu w celu zwiększenia skuteczności działania. Wiele organizacji nie będzie w stanie na dłuższą metę przeprowadzać swoich programów bez zwiększonego wsparcia finansowego. Jednym z najtrudniejszych zadań jakie staną przed pracownikami i działaczami organizacji społecznych stanie się zdobywanie i utrzymywanie wsparcia finansowe
go.Za każdym razem, podejmując decyzję finansową w imieniu organizacji - bez względu na to czy dotyczy ona zgromadzenia, czy wydatkowania funduszy - wywieramy wpływ na działania, potencjalne możliwości oraz charakter organizacji. Decyzje finansowe mają zat
em charakter strategiczny. Uważamy, że liderzy organizacji, jeżeli mają ją utrzymać finansowo, powinni rozumieć planowanie strategiczne i sposób, w jaki może się ono przyczynić do uzyskania przez organizację samowystarczalności.Niniejszy podręcznik kładzie nacisk na "patrzenie perspektywiczne". Oznacza to, że będziemy Was zachęcać do ujrzenia wszystkich elementów, jakie obejmuje Wasza organizacja, tzn. jej programów, jej aktywów finansowych i materialnych oraz - przede wszystkim - ludzi. Biorąc pod uwagę
wszystkie te elementy, powinniście widzieć swoją organizację w długiej perspektywie czasowej: zarówno jej przyszłość, jak i jej obecne problemy i możliwości. Waszym zadaniem będzie ujrzeć organizację jako dynamiczną, złożoną całość, której liczne części są od siebie wzajemnie zależne.Będziemy nalegać, abyście od samego początku zastanawiali się, jakie będą Wam potrzebne ś
rodki organizacyjne, abyście mogli zaplanować i zrealizować spójną strategię powiększania zasobów finansowych. Ważna jest realistyczna ocena tego, co można osiągnąć, biorąc pod uwagę możliwości i ograniczenia własnej organizacji oraz lokalne i krajowe warunki, w których musicie działać.Zdajemy sobie sprawę, że dla tych spoś
ród Was w Środkowej i Wschodniej Europie, którzy musieli żyć w represyjnych państwach policyjnych, takie terminy z żargonu dotyczącego zarządzania, jak "kontrola", czy "kadry", mogą brzmieć niesympatycznie i przypominać stary system polityczny. Rozumiemy również, że mówiąc o "planowaniu" używamy terminu, który w tym regionie Swiata nie cieszy się dobrą sławą. Jak zobaczycie, styl planowania, który tutaj prezentujemy, nie ma nic wspólnego z dawnymi "planami pięcioletnimi".UWAGA!
Niniejszy materiał stanowi własność Environmental Partnership for Central Europe.
Niedozwolone j
est powielanie i prowadzenie w oparciu o ten material szkoleń, bez pisemnej zgody właściciela.
Jak
korzystać z tego podręcznikaPodręcznik ten został opracowany do użytku w trakcie warsztatów z zakresu planowania strategicznego i powiększania zasobów finansowych. Może być również wykorzystywany w kształceniu indywidualnym poza warsztatami. Osobom korzystającym z tego materiału indywidualnie proponujemy, aby pracowały z kimś jeszcze w ramach tej samej organizacji, wypełniając arkusze i decydując, które procedury i informacje są najbardziej użyteczne dla Was i Waszej organizacji.
Przed rozpoczęciem pracy z niniejszym podręcznikiem dobrze jest zebrać następujące rzeczy (o ile to możliwe):
* aktualne plany, strategie i propozycje programowe organizacji;
* schemat organizacyjny i osobowy;
* aktualny roczny budżet
* kalkulator;
* notatnik na pomysły, notatniki i obliczenia;
* tablice.
Podręcznik ten ma pomóc Wam w zaplanowaniu i realizacji strategii powiększenia zasobów finansowych właś
ciwej dla Waszej organizacji. Wszelkie informacje tu podane mają charakter ogólny. Być może będzie trzeba niektóre procedury dostosować do potrzeb konkretnej organizacji.
Załączone tu arkusze robocze mogą być użyte jako punkt wyjścia, bądŸ do opracowania bądŸ
zweryfikowania własnych metod. Wszystkie arkusze robocze mogą i powinny być zaadaptowane do Waszych potrzeb, działań i stylu pracy.
Materiał jest przeznaczony do przerabiania w takiej kolejności w jakiej zaprezentowany jest w niniejszym podręczniku. Jednakże pewne rozdziały mogą być bardziej przydatne od innych, a zatem możecie z nich swobodnie korzystać w sposób dla Was najbardziej przydatny. Nie spieszcie się przerabiając zgromadzony tutaj materiał - im dłużej posiedzicie nad nim teraz, tym łatwiej będzie Wam zaad
aptować pewne koncepcje do potrzeb własnych organizacji.
Ciekawi jesteśmy wszelkich Waszych uwag na temat zawartości i ukł
adu niniejszego przewodnika. Prosimy, przesyłajcie swoje uwagi na adres:
Program Szkoleniowy
Environmental Partnership for Central Europe
ul. Sławkowska 12/14
31-014 Kraków
tel. 012-225563
Cele
Warsztat niniejszy ma na celu polepszenie Waszej umiejętności opracowywania planów strategicznych, skutecznego gromadzenia funduszy oraz zarządzania zasobami finansowymi organizacji. W szczeg
ólności ma on pomóc w osiągnięciu następujących celów:
1. Umocowanie osobiste - Polepszenie zrozumienia celów oraz możliwości osobistych i organizacji jako podstawy osobistego poczucia odpowiedzialności i kompetencji.
2. Planowanie strategiczne - Zrozumienie procesu planowania strategicznego oraz jego powiązań z funkcjami organizacji oraz skuteczną strategią finansową.
3. Strategie pozyskiwania funduszy - Nabycie umiejętności wykorzystania całego wachlarza możliwości zwiększenia samowystarczalności finansowej organizacji.
4. Zarządzanie finansami - Nabycie umiejętności zarządzania finansami Waszej organizacji poprzez planowanie, kontrolę i ocenę budżetów oraz zastosowanie środków obniżających koszty.
5. Oddziaływanie społeczne - Przyswojenie umiejętności tworzenia materiałów, służących przedstawianiu celów i funkcji organizacji szerokiej publiczności, działaczom społecznym, innym organizacjom zajmującym się ochroną przyrody oraz środkom masowego przekazu.
6. Planowanie programu - Wyrobienie umiejętności opracowywania, realizacji i oceny programów, które są zgodne z celami Twojej organizacji, prowadzących jednocześnie do jej większej samowystarczalności.
Ocena przed szkoleniem
Wypełnij poniższy arkusz oceny przed warsztatami; będzie to ocena Twojego własnego zrozumienia zagadnienia powiększania zasobów finansowych. Pomoże Ci to skoncentrować się na potrzebach własnych oraz organizacji w trakcie warsztatów.
1. Imię i nazwisko:
2. Stanowisko/funkcja:
3. Organizacja:
4. Czy brałeś/aś już udział w innych warsztatach w zakresie planowania strategicznego, zarządzania finansami lub pozyskiwania funduszy? Jeżeli tak, wymień nazwy warsztatów, organizacje sponsorujące i autorów. Co znalazłeś/aś dla siebie użytecznego w tych warsztatach?
5. Czego masz nadzieję nauczyć się w trakcie tych warsztatów?
6. W jaki sposób planowanie może pomóc Tobie lub Twojej organizacji?
7. W jaki sposób zdobywanie funduszy może pomóc Tobie lub Twojej organizacji?
8. W jaki sposób zarządzanie finansami może pomóc Tobie lub Twojej organizacji?
9. W jaki sposób oddziaływanie na społeczeństwo może pomóc Tobie lub Twojej organizacji?
10. W jaki sposób opracowywanie projektu pomoże Tobie i Twojej organizacji?
11. Przed jakim największym wyzwaniem stoisz w obecnej chwili?
12. Przed jakimi trzema najważniejszymi wyzwaniami/problemami stoi Twoja organizacja?
13. Jakie aspekty swojej pracy lubisz najbardziej i dlaczego?
14. Jakie aspekty swojej pracy lubisz najmniej i dlaczego?
15. Uwagi dodatkowe:
Ţ